حمید نوری، مدیرکل دفتر آبخیزداری و حفاظت خاک سازمان منابع طبیعی درباره طرح‌های آبخیزداری کشور، گفت: آن چه درابتدا باید مطرح بشود این که یک دورنمای تقریباً ۸۰ ساله را برای آبخیزداری در سطح جهان و به طور ویژه در چهار دهه اخیر با تمرکز در ایران داریم، اتفاقاتی که در سال‌های گذشته افتاده نشان می‌دهد که چاره‌ای جز این نداریم و برای رفع ناترازی‌های آب، خاک، اکوسیستم و گیاهانی که در این مجموعه وجود دارند، تمام تمرکزمان را برای عبور از تغییرات اقلیمی و گرمایش جهانی متمرکز کنیم روی حفاظت از منابع زیستی زمین و ایران عزیز.
وی افزود: آبخیزداری یک روش کم هزینه و پراثر برای عبور از این چالش‌ها محسوب می‌شود و ایران با تنوعی از اقلیم و رویشگاه ها، اقدامات متنوعی را می‌تواند در درون خودش تعریف بکند، در طول همه این سال‌ها در تقریباً ۳۰ میلیون هکتار از اراضی کشور، طرح‌های آبخیزداری را انجام دادیم و اگر بخواهیم ۱۲۰ میلیون هکتار، ۱۲۵ میلیون هکتار به طور دقیق حوزه‌های آبخیز در معرض فقط فرسایش آبی در نظر بگیریم چیزی حدود ۹۰ میلیون هکتار نیازمند اقدامات هستند تقریبا یک چهارم کار انجام شده است و البته به موازات آن مطالعات تفصیلی اجرایی، مطالعات تهیه سند‌های راهبردی هم دارد انجام می‌شود در حال حاضر در کشور چیزی حدود ۲۰ میلیون هکتار مطالعه داریم که برای اقدامات آبخیزداری منتظر اعتبارهستند.
نوری درباره بازه زمانی برای سه چهارم کار باقی مانده که این طرح به صورت کامل در کشور اجرایی شود، اضافه کرد: در برنامه هفتم توسعه آنچه دیده شده ۲۰ میلیون هکتار است یعنی طبیعتاً سالی ۴ میلیون هکتار باید اقدامات آبخیزداری انجام بدهیم، اقدامات بعدی یعنی ۷۰ میلیون هکتار دیگر را در برنامه هشتم دیدیم که به برنامه ریزی و دقت دراقدامات ما برمی گردد و هم اعتباراتی که تخصیص پیدا می‌کند یکی از مهمترین نکاتی است که در برنامه هفتم و هشتم به آن توجه شده که پایان این دو برنامه، قاعدتاً باید همه آنچه را که در حوزه‌های آبخیزچه آن ۶ حوزه اصلی کشور در رده ۱ و بعد زیرمجموعه حوزه هایش در رده ۲ تمام برنامه‌هایی که در استان‌ها باید اتفاق بیفتد و در شهرستان‌ها با نگاهی که هم آمایش سرزمینی در این اسناد دیده بشود و هم سند راهبردی چتر اقدامات آبخیزداری برای اینکه کدام مسیر‌ها را با تأکید برود و کدام مسیر‌ها را به آن توجه جدی بکند.
مدیرکل دفتر آبخیزداری و حفاظت خاک سازمان منابع طبیعی ادامه داد: فرمایش خاک در جهان هر روز تشدید می‌شود وبعضی از رخداد‌های فَرین ما مثل سیلاب‌ها تشدید می‌شوند و اینها نگرانی‌هایی را ایجاد می‌کند، اگر به دنبال راه حل‌ها بگردیم به نظر می‌رسد یکی از ساده ترین، کم هزینه ترین، با نگاه مقیاس محور، با نگاه نزدیک به مردم و قابل درک توسط مردم و نگاه بالا به پایین و پایین به بالا به صور ترکیبی در مدیریت آنچه را که مشارکت مردمی هم در درونش قرار بگیرد قطعاً آبخیزداری و حفاظت از منابع طبیعی خواهد بود.
نوری درباره مشارکت مردمی که در شعار امسال هم تأکید ویژه‌ای شد از طرف رهبر معظم انقلاب، اینکه چقدر از مشارکت مردمی برای انجام طرح‌های آبخیزداری استفاده می‌شود، تصریح کرد: آنچه مشخص است سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور در طول تقریباً سه چهار سال اخیر متمرکز روی نظام نامه‌های مشارکت مردمی شده و به طور ویژه از ابتدای سال روش‌ها و فرآیند‌هایی را که این را عملیاتی می‌کند تدوین شده و تا یک ماه آینده سعی می‌کنیم تلاشی صورت می‌گیرد برای اینکه این اقدامات جنبه کارکردی یا کاربستی داشته باشد که برای مردم قابل درک‌تر باشد.
وی در خصوص مشارکت مردمی ادامه داد: این مهمترین موضوعی است که در آبخیزداری تمام این سال‌ها به آن توجه کردیم، نمی‌توانیم همه‌ی سرمایه گذاری مان را صرفاً در اقدامات سازه‌ای انجام بدهیم و همه سرمایه گذاری را ببریم سمت اینکه دولت به تنهایی از پس همه این چالش‌ها بربیاید در هیچ جای دنیا این روش مرسوم نیست جایی که اقدامات منابع طبیعی و حفاظت از منابع زیستی اتفاق می‌می افتد قلمروی حضور مردم است مردمی که کشاورزی می‌کنند از خدمات اکوسیستمی استفاده می‌کنند و قرار است برای آنها شغلی ایجاد بشود خدمات جدید ارائه بشود و این بدون همراهی خودشان به ویژه در موضوع تسهیل گری، ایجاد صندوق‌های خرد و کلانکه می‌شود در سطوح ملی و شهرستانی در نظر گرفت و از همه مهم‌تر بسته‌های تشویقی که به نظر می‌رسد بزرگترین راهکار مشارکت مردم برای این است که از لحظه‌ی تصمیم سازی تا تصمیم گیری و اجرا، حضور داشته باشند اینها اقداماتی است که منابع طبیعی حتماً به آن توجه جدی دارد.
نوری درباره بسته‌های تشویقی برای مشارکت مردمی که به کمک دولت بیایند تا طرح‌های آبخیزداری سریع‌تر به نتیجه برسد، تاکید کرد: آن بسته‌هایی که گفتیم نیازمند مشارکت استانداران است یعنی درک این موضوع که منابع زیستی را نمی‌توانیم ۵ یا ۱۰ سال دیگر بدون برنامه و راهبرد ادامه بدهیم حتماً راهبردهایش چنانچه در سطح ملی تدوین می‌شود در سطح استان و شهرستان هم با مشارکت استانداران و فرمانداران تدوین شده وبه شکل تفصیلی باید بشود.
وی در مورد تاثیر اجرای طرح‌های آبخیزداری با توجه به بارندگی هایاز ابتدای فروردین در سراسر کشور که در جلوگیری از سیلاب ها کمک کرده است، گفت: با دو سه مثال ساده بگویم چه کار کردیم در سطح کشور؛ سیلابی را که در بلوچستان در منطقه چابهار می‌دانید کهاسفندماه داشتیم تقریباً در طول دهه گذشته ۴ یا ۵ بار این سیلاب‌ها با عدد ۵ هزار متر مکعب در ثانیه رخ داده منطقه، منطقه‌ای است که گالی‌ها یا خندق‌های بسیار عمیقی دارد جنس خاکش به گونه‌ای است که حجم زیادی از آب به صورت روان آب است و مردم دچار مشکلاتی می‌شوند آبخیزداری در طول سال‌های ۹۸ تا به امروز روی کنترل گالی‌های آنجا کار کرده اگر به تصاویر ماهواره‌ای و تصاویری که از پهپاد‌ها و رؤیتی که مدیران منطقه‌ای از آنجا داشتند ببینید، متوجه می‌شوید که واقعاً اقدامات تأثیرات بسزایی داشته فقط در آن ناحیه‌ای که آبخیزداری کار کرده سیلاب تخریب ایجاد نکرده در سایر موارد وقتی تصاویر را نگاه بکنید مناطق به شدت تحت تأثیر هم فرسایش خاک شدید قرار گرفتند فرسایشی در ۳۰۰ تن در هکتار در سال عدد بزرگی است که در سیلاب‌ها آنجا اتفاق می‌افتد این عدد تقریباً ۲۰ برابر میانگین کشوری است و این نشان دهنده‌ای این است که اگر مدیریت اکوسیستم ها به ویژه در منطقه‌ای که احساس می‌کنیم بحرانی هستند تقریبا ۲۵ تا ۲۸ میلیون هکتار اراضی کشور مناطق بحرانی اولویت دار هستند اگر اقدامات را انجام بدهیم هم مردم پای کار خواهند آمد و هم این عددی را که از آن صحبت می‌کنیم کاهش ۹ تن در هکتار در سال برای فرسایش کاهش تقریباً ۴ تن برای رسوب و ۷۰ درصد کاهش دبی پیک و خسارات سیل را به طور جدی در آبخیزداری می‌توانیم ببینیم.
