در این فصل سال سوز زمستان ایستادن در کنار ساحل را طاقت فرسا می کند ، ولی با این وصف ماهیگیران مازندرانی برای صید دل به دریا می زنند.در ساحل سرخ رود محمودآباد ماهیگیران فعال در شرکت صیادی پره علی ابن موسی الرضا (ع) حوالی ساعت ۱۱ صبح در حال بیرون کشیدن تورهای چندین کیلومتری از دریا هستند. گردشگرانی هم برای تماشای ماهیگیری به ساحل آمدند ، ولی تماشاگران اصلی تورهای خالی از ماهی ، صیادانی هستند که چشم به دریا دوخته اند تا ببینند این بار چقدر برایشان رزق و روزی به ارمغان می آورد.
تورها آرام ، آرام جمع می شود و ۱۰ قطعه ماهی ریز و درشت خود را به ساحل پرت می کنند. ۱۰ قطعه ماهی برای ۷۰ نفر ماهیگیر که برای پهن کردن ، سرکشتی و جمع کردن آن شبانه روزی در تکاپو بودند. آه و افسوس از رنج تمام نشدنی صید بی برکت در سوز و سرمای آخرین ماه زمستانی از میان هیاهوی مردم عادی و مسافران به گوش می رسد. «حسن تورها را جمع کن بریم. امروز هم روز شانسمان نبود … خسته نباشی».
هر ساله فصل صید در مازندران از ۲۰ مهر ماه آغاز می شود و تا ۲۰ یا گاهی پایان فروردین ادامه می یابد. اکنون که دهه اول اسفند را پشت سر می گذاریم تقریبا به کامل شدن پنج ماه از زمان شروع صید نزدیک می شویم ولی صیادان می گویند امسال سال بی برکتی برایشان بوده است. این ناامیدی و حسرت صیادان را آمارهای شیلات مازندران هم تایید می کند.آمارهای در اخیتار شرکت های پره صیادی هم جزییات بیشتری را از وضعیت هر شرکت برملا می کند. مثلا سبدهای خالی ماهیگیران در سواحل محمودآباد مهر تاییدی بر صحت کاهش میزان صید دارد و به طور حتم در مناطق دیگر استان نیز وضعیت بهتر از این نیست.
یوسفی یکی از صیادان شرکت تعاونی پره در حال کمک به همکارانش در ساحل سرخرود به خبرنگار ایرنا گفت: ۲۵ روز گذشته در مجموع یک سبد کامل ماهی صید نکردیم و این وضعمان است.
وی افزود : این میزان صید حتی کفاف هزینه تجهیزات را هم نمی دهد در حالی که ۸۰ نفر در تعاونی پره صیادی ما مشغول کار هستند.
این صیاد محمودآبادی فصل صید امسال را تا به امروز «افتضاح» توصیف کرد و گفت : حتی با وجود این که امسال ما روزهای بیشتری را برای صید دل به دریا زدیم ولی باز هم میزان صید ما از سال گذشته کمتر بوده است البته اگر بشود نام آن را صید گذاشت.
یکی دیگر از صیادان عضو تعاونی علی ابن موسی الرضا(ع) سرخرود نیز در گفت و گو با خبرنگار ایرنا از واژه «صفر» برای میزان صید استفاده کرد و گفت : هفته ها است که صیدی نداشته ایم و گویا دریا از ماهی خالی شده است.
وقتی از ای صیاد در باره وضعیت معیشتی ماهیگیران و حمایت از آنان می پرسم ، با پوزخندی پاسخ داد : هیچ حمایتی از صیادان نمی شود و اصلا حمایتی وجود ندارد. در نهایت می خواهند وام دهند که به کار ما نمی آید چون به شکل دیگری ماهیگیران را بدهکار بانک ها می کند.
این ماهیگیر که در حال آماده شدن برای رفتن به دریا است ، گفت: مشکل ماهیگیران و شرکت های پره صیادی با وام و تسهیلات حل نمی شود و وام های بانکی فقط مشکلات ما را بیشتر می کند.
وی در باره علت کاهش صید در هر توراندازی هم گفت : سرمای آب ، آلودگی رودخانه و دریا سبب کاهش ماهی در دریا و در نهایت کاهش میزان صید شده است.
این صیاد سرخرودی ابراز امیدواری کرد که شاید با گرم تر شدن هوا و آغاز فصل تخم ریزی در پایان زمستان، صید بیشتر شود و ماهی بیشتری به سمت آب های ساحلی کوچ کند.
سه برابر شدن قیمت ماهی
تاثیر میزان کاهش صید را در بازار ماهی فروشان مازندران هم می توان مشاهده کرد. یکی از ماهی فروشان بازار ماهی محمودآباد در گفت و گو با خبرنگار ایرنا با بیان اینکه وضعیت صید و صیادی در مازندران اصلا مناسب نیست، گفت : در ۱۰ سال گذشته ، امسال کمترین میزان صید ماهی را داشتیم و به همین علت بیشتر ساعت های روز ما به بیکاری می گذرد.
محمد قاسمی که به گفته خودش از سال ۷۵ در بازار ماهی محمودآباد مشغول فعالیت بوده است، افزود : در تمام این سال ها ،هیچ زمانی میزان صید و حتی فروش ماهی با وجود افزایش قیمتی که داشت به اندازه امسال پایین نبوده است.
وی ادامه داد : در سال های قبل در این فصل سال صیادان ما بیش از ۱۰ جعبه ماهی را پر می کردند و برای فروش به بازار می آوردند ولی طی هفته های اخیر در برخی از روزها حتی یک سبد ماهی هم نتوانستند از دریا صید کنند و همین امر سبب افزایش قیمت ماهی نیز شده است.
این فروشنده اظهار داشت : کاهش صید ماهی سبب افزایش سه برابری قیمت ماهی در بازار شده و در حال حاضر که فصل صید ماهی سفید است قیمت آن بسته به سایز بین ۱۳۰ تا ۱۵۰ هزار تومان در هر کیلوگرم می باشد.
وی در خصوص قیمت ماهیان کفال و کپور نیز توضیح داد : در حال حاضر این دو گونه ماهی بیشتر نوبرانه محسوب می شوند و شاید در طول روز حتی ۱۰ کیلوگرم از این دو ماهی هم در بازار یافت نشود به همین علت قیمت آنها کاملا سلیقه ای قیمت گذاری می شود.
در حال حاضر در بازار محمودآباد اندازه ریز ماهی کفال از ۸۰ هزار تومان و اندازه بزرگ آن تا ۲۰۰ هزار تومان به فروش می رسد و ماهی کپور نیز بین ۶۰ تا ۱۲۰ هزار تومان قیمت می خورد.
آب رفتن سفره صیادان
وضعیتی که صیادان مازندران با کاهش میزان صید در آن گرفتار شدند ، مورد تایید مسوولان شیلات استان هم قرار دارد. مدیرکل شیلات مازندران در باره وضعیف فصل صید ماهیان استخوانی در سال جاری به خبرنگار ایرنا گفت: صید ماهیان استخوانی از ابتدای فصل صید تا پایان بهمن ماه یک هزار و ۲۱ تن بود که نسبت به مدت مشابه سال گذشته کاهش ۳۱ درصدی داشته است.
حسن اسحاقی ارزش اقتصادی این میزان صید را ۸۶ میلیارد تومان برآورد کرد و افزود که حتی با افزایش قیمت ماهیان هم باز مجموع درآمد صیادان نسبت به سال گذشته سه درصد کمتر است .
وی با اعلام این که مجموع ماهیان استخوانی صید شده در فصل جاری شامل ۴۱ درصد سفید ، ۳۷درصد ماهی کفال و ۲۲ درصد کپور بوده است ، ابراز امیدواری کرد که وضعیت تا پایان فصل بهتر شود.
اسحاقی به عوامل کاهش صید نیز اشاره کرد و اظهار داشت: علت کم شدن ماهیان از نظر کارشناسان حوزه صید و بهره‌برداری بنادر اداره‌کل شیلات استان و همچنین طبق بررسی کارشناسان اکوئولوژی دریای خرر، ریشه در آلودگی رودخانه ها دارد.
وی توضیح داد: با توجه به اینکه ۹۰ درصد ماهیان خزر رود کوچ هستند و برای تکثیر و تخم گذاری باید به ساحل و رودخانه مهاجرت کنند و دوباره بازگردند، وضعیت نامناسب رودخانه ها مانع از فرایند طبیعی تکثیر شده است.
مدیرکل شیلات مازندران گفت : متاسفانه شرایط رودخانه‌های ما ایده آل و مناسب برای تکثیر نیست و با توجه به ورود فاضلاب خانگی و صنعتی و لایه هایی که از معادن وارد مصب و دهانه رودخانه می شود نمی توان انتظار روند عادی زاد و ولد ماهیان را داشت.
اسحاقی همچنین به ورود سموم کشاورزی و عوامل زیست محیطی دیگر به رودخانه های استان و آلوده سازی آن اشاره کرد و گفت: کف رودخانه مامن اصلی تولید مثل ماهیان استخوانی و ۹۰ درصد گونه های خزری است، ولی در چند سال اخیر این بستر صدمات بسیاری را متحمل شده است که زاد و ولد ماهیان را تحت تاثیر قرار داده است.
وی گفت: در حال حاضر اداره کل شیلات برای افزایش صید به دنبال بازسازی ذخایر آبزیان است و طی دو سال گذشته ما بیش از ۷۰ میلیون بچه ماهی سفید را در مرکز بازسازی شهید رجایی ساری تولید و در رودخانه های مهم استان رها سازی کردیم تا بتوانیم از این طریق علاوه بر حفظ خزانه ژنی گونه‌های بومی دریای مازندران به ارتقا اشتغال صیادان نیز کمک کنیم.
مدیر کل شیلات مازندران در خصوص وضعیت شغلی صیادان نیز اظهار داشت: پیگیری های لازم از طریق استاندار، ریاست شیلات کشور و مجمع نمایندگان انجام شد تا در سفر پیش روی رییس جمهور تعدیل و تثبیت شغل صیادی در دستور کار قرار گیرد تا مطالبه به حق صیادان محقق شود .
