کمبود و گرانیِ علوفه، قوت غالب دام‌ها به ماه هشتم خود رسیده است؛ صنعت دامداری همچنان در بی مهری‌ها و کم توجهی‌ها به سر می‌برد و تولید کنندگان در شرایط سختی قرار دارند.
دامدارانی که در شرایط خشکسالی و فقر مراتع، به سختی شکم دام هایشان را سیر می‌کنند و در کنار آن ناکافی بودن علوفه‌های یارانه‌ای و مشقت‌های تهیه خوراک از بازار آزاد، کار را برای ادامه حیات صنعت دامداری و دامپروری سخت‌تر کرده است.
مشاهدات میدانی خبرنگار از دامداری‌ها نشان می‌دهد فعالان صنعت دامپروری همچنان با کمبود علوفه و حتی نبود آن دست و پنجه نرم می‌کنند و لاغری دام‌ها حکایت از ناکافی بودن سهمیه‌ها و حال ناخوش این بخش حیاتی تولید دارد.
وقتی کاهِ بی ارزش و سیب زمینی، خوراک دام می‌شوند!
سهمیه ناچیز علوفه یارانه ای، کار را به جایی رسانده است که دامداران برای سیر کردن شکم دام‌ها مجبور به خرید کاه، خیار، کاهو و حتی سیب زمینی می‌شوند.
هدایتی یکی از دامداران بزرگ روستای کوشه خوسف واقعیت تلخی را از وضعیت نابسامان تهیه خوراک دام بازگو می‌کند.
او می‌گوید: خوراک دام با قیمت مناسب در دسترسمان نیست و مجبور شدم ۱۰ تن سیب زمینی را برای زنده ماندن گوسفندانم خریداری کنم.
این دامدار با گلایه از سهمیه کم علوفه ادامه می‌دهد: بیشتر دام‌های این مجموعه مولد و آبستن هستند و به صلاح نیست در این شرایط که کشور نیاز به دام‌های مولد دارد، آن‌ها را راهی کشتارگاه‌ها کنیم؛ به ناچار باید با این شرایط بسازیم.
یکی دیگر از دامداران روستای شریف آباد بیرجند نیز می‌گوید: علوفه‌ای که به ما می‌دهند را جلوی الاغ بگذاریم، نمی‌خورد! چه رسد به اینکه به خورد گاو و گوسفند برود.
او بیان می‌کند: دام‌ها از مجبوری این علوفه‌ها را می‌خورند و اگر هم بخواهیم علوفه با کیفیت به آن‌ها بدهیم، توان خرید کنسانتره کیلویی ۷ هزار تومان را نداریم.
این دامدار در ادامه به ناکافی بودن سهمیه‌ها اشاره می‌کند و می‌گوید: هر رأس گاوی که در روز باید ۱۴ کیلو کنسانتره بخورد تا روزی ۳۵ کیلو شیر بدهد را تنها سه کیلو خوراک یارانه‌ای می‌دهند و مانده ایم بقیه نیاز دام را از کجا تهیه کنیم؟
او ادامه می‌دهد: از مجبوری، کاه نیچه خریده ایم تا شکم گاو‌ها را سیر کنیم، کاهی که هیچ کیفیتی ندارد و کمکی به افزایش تولیدات شیر و گوشت نمی‌کند.
به دادِ دامداران نرسید، ورشکست می‌شویم
دامداری‌های صنعتی خراسان جنوبی این روز‌ها همانند دامداری‌های سنتی حال و روز خوشی ندارند و تولید کنندگان به سختی خوراک دام را تهیه می‌کنند.
به سراغ یکی از بزرگترین دامداری‌های صنعتی خراسان جنوبی در حوالی روستای شریف آباد رفتیم، انبار این مجتمع ۳۰۰ رأسی گاو که تا پارسال انباشته از علوفه و کنسانتره بود، حالا کمتر از ۲۰۰ کیلو خوراک داشت و تولید کنندگان برای تأمین خوراکِ فردای دام‌ها مانده بودند.
زنگویی از تولید کنندگان موفق دام خراسان جنوبی با دلی پر از درد به سؤالات پاسخ می‌دهد، او می‌گوید: مسئولان در شرایطی که باید مرهمی بر درد دامداران باشند، فلفل بر زخم ما می‌پاشند و در شرایط کمبود علوفه، واقعاً مورد کم مهری و بی توجهی قرار گرفته ایم.
این تولید کننده هشدار می‌دهد: با تداوم این وضعیت، دامداری‌ها یکی پس از دیگری دچار ورشکستگی می‌شوند و صنعت دامداری کشور آسیب جدی می‌بیند.
او بیان می‌کند: برای رونق دامپروری باید توجه ویژه و نه سطحی به این صنعت شود و خوراک دام چه به صورت یارانه‌ای و چه آزاد، به وفور در اختیار دامدار قرار گیرد.
کاهش تولیدات دامی در نتیجه کمبود علوفه
غصه کمبود آذوقه دام برای دامدار کم بود که حالا اُفت تولید شیر و گوشت هم شرایط را برای ادامه حیات دامداری‌ها سخت‌تر کرده است.
دامدارانی که نباید دغدغه‌ای به جز تولید داشته باشند، حالا با گوسفندان و گاو‌هایی لاغر و نحیف مواجه می‌شوند که خوراک کافی به آن‌ها نمی‌رسد تا چاق و فربه شوند.
یکی از دامداران منطقه ارسک می‌گوید: گاوی که روزانه باید تا ۳۵ کیلو شیر بدهد به سختی ۱۵ کیلو شیر دارد و نه تنها واحد ما بلکه بیشتر دامداری‌های این منطقه با افت شدید تولید شیر مواجه شده اند.
او اضافه می‌کند: چون مجبوریم خوراک بی کیفیت بخریم در نتیجه، تولیدات شیر و گوشت نیز کم شده است.
واقعیت زمانی تلخ‌تر می‌شود که دام‌های مولد که آینده صنعت دامپروری کشور هستند راهی کشتارگاه‌ها می‌شوند، گوسفندان و گاو‌های آبستن یا شیرده!
دامدار بیرجندی در پاسخ به این سؤال که چرا دام‌های آبستن را می‌فروشید، می‌گوید: پاسخ سؤال شما را باید مسئولان بدهند که می‌گویند نباید دام‌های مولد از بین بروند، بهتر است این افراد به جای این صحبت ها، خوراک و آذوقه را به میزان کافی در اختیار دامدار بگذارند تا آن‌ها مجبور به فروش و کشتار دام‌ها نشوند.
او بیان می‌کند: دامدار نباید دغدغه تهیه علوفه و کنسانتره داشته باشد، او باید به این فکر باشد که چگونه با روش‌های علمی، تولیدات را افزایش دهد، اما الان چه؟ باید کاری کنیم که دام‌ها زنده بمانند، تازه خیلی‌ها هم در چرخه گرسنگی و بیماری تلف می‌شوند.
دلالان در کمین دام / سرمایه‌های کشور به راحتی قاچاق می‌شوند
با وجود این که در شرایط خشکسالی، دامداران به سختی علوفه دام‌هایشان را تأمین می‌کنند، اما در سایه کمرنگ شدن نظارت ها، قاچاق کاه و دام از مرز‌های غربی شدت گرفته و چنانچه مسئولان به این موضوع توجه نکنند، سرمایه‌های مولد کشور در معرض نابودی قرار می‌گیرند.
دادرس مدیرعامل اتحادیه دام سبک با انتقاد از بی توجهی دولت به حمایت از دامداران می‌گوید: با وجود پیگیری‌های مکرر، برنامه حمایتی معاونت امور دام وزارت جهاد کشاورزی به سبب عدم تخصیص اعتبارات لازم محقق نشده که این امر در کنار نبود نهاده دولتی در بازار موجب شده است دامدار توان نگه داری دام خود را نداشته باشد که در نهایت چاره‌ای جز ارسال دام‌های مولد و بره‌های جوان به کشتارگاه ندارد.
او قیمت کنونی هر کیلو دام سبک در بازار داخل را ۴۵ تا ۵۰ هزار تومان اعلام و بیان می‌کند: با توجه به خرید دام با نرخ‌های بالاتر از سوی قاچاقچیان و پدیده قاچاق دام از مرز‌های غربی، برنامه حمایتی هر چه سریع‌تر باید انجام شود.
غریبی مدیرعامل اتحادیه دامداران خراسان جنوبی نیز با تأیید قاچاق علوفه و دام مولد از استان می‌گوید: اختلاف قیمت دام به نسبت نرخ ارز موجب شده تا دام مولد از خراسان جنوبی به سمت مرز‌های غربی بارگیری و تخلیه شود.
او بیان می‌کند: دامدار به دلیل شرایط سخت خشکسالی و کمبود آذوقه توان نگهداری دام را ندارد و مجبور به فروش آن به دلالان می‌شود.
مدیرعامل اتحادیه دامداران خراسان جنوبی از مسئولان وزارت جهاد کشاورزی می‌خواهد تا ماهانه ۱۰ هزار تن جو دولتی به استان اختصاص دهند تا میزان کنسانتره تولیدی برای دام‌های سنگین استفاده شود.
آب سرد مسئولان بر تن دامداران / تا ۱۰ ماه آینده خبری از بهبود وضعیت علوفه نیست!
مسئولان سازمان جهاد کشاورزی هر چند قبول دارند سهیمه دامداری‌ها جوابگوی نیاز دام نیست، اما می‌گویند قرار هم نیست دام‌ها فقط با نهاده‌های یارانه دار تغذیه شوند و بقیه اقلام مثل کاه، یونجه و ذرت علوفه‌ای را باید خود تشکل‌ها و دامداران تأمین کنند.
ابراهیمی معاون بهبود تولیدات دامی خراسان جنوبی با قبول ناکافی بودن علوفه یارانه‌ای می‌گوید: در شرایط فعلی حداقل تا ۱۰ ماه آینده، شرایط دامداری و تأمین علوفه بهتر نخواهد شد و دامداران باید برای ۱۰ ماه آینده خود برنامه ریزی و پیش بینی کنند.
او در خصوص نارضایتی دامداران از قیمت بالای علوفه نیز بیان می‌کند: قیمت علوفه بر اساس عرضه و تقاضا است و توصیه ما به دامداران این است که، علوفه مورد نیاز دام را در سر خرمن و قبل از انتقال انبار، خریداری کنند تا متحمل ضرر و زیان نشوند.
به عمل کار برآید، به سخندانی نیست
۳۵ درصد جمعیت خراسان جنوبی در زمینه پرورش و تولیدات دامی اشتغال دارند و معیشت آنان وابسته به دامداری و ادامه فعالیت این صنعت است.
بیش از ۲۱ میلیون رأس دام سبک و سنگین استان تا پارسال به برکت سرسبزی طبیعت از مراتع و دشت‌ها تغذیه می‌کردند، اما امسال به واسطه کاهش شدید بارندگی‌ها و فقر مراتع، علوفه‌های یارانه‌ای نیز جوابگوی نیاز دام‌ها نیست.
دامداران می‌گویند اقلام علوفه‌ای مانند کاه، یونجه و ذرت علوفه‌ای نسبت به پارسال تا ۴ برابر افزایش قیمت داشته است و اگر دولت سهمیه نهاده‌های یارانه دار را افزایش ندهد و جو به میزان کافی در اختیار قرار نگیرد، دامداری‌ها به ناچار باید دامپروری را کنار گذاشته و با این صنعت راهبردی خداحافظی کنند.
فعالان صنعت دامداری چاره کار را در افزایش سهمیه نهاده‌های یارانه‌ای می‌دانند تا بلکه دامداران از زیر بار سنگین هزینه‌های علوفه آزاد، کمر راست کنند و دام‌ها هم نفسی تازه کنند.
سرویس خبری : دام ، طیور و آبزیان
