با وجود پتانسیل خوداتکایی شکر در داخل، اما اتخاذ برخی تصمیمات نادرست و بی توجهی به امر تولید زمینه را برای واردات و خروج قابل توجه ارز و وابستگی به کشورهای بیگانه فراهم کرده است، درحالیکه با حمایت حداقلی از کشاورزان همانند سال های قبل دروازه های کشور به روی شکر خارجی بسته می شود.
بنابر آمار در سال ۹۶ حدود ۲ میلیون و ۵۰ هزار تن شکر در داخل تولید شد که متاسفانه در سال های بعد سیاست گذاری نادرست در زمینه قیمت گذاری چغندر موجب شد کشاورزان رغبتی به کشت این محصول نداشته باشند و در نهایت با کاهش تولید، ناچار به تامین نیاز کشور از منابع وارداتی شدیم که مسائل مختلف همچون نوسان نرخ ارز، شرایط تحریم و مشکلات نقل و انتقال ارز هم بازار شکر را تحت تاثیر خود قرارداد.
از ابتدای امسال قیمت شکر چند بار در بازار دچار نوسان شده به طوریکه هم اکنون قیمت شکر چند نرخی است که این امر تولیدکنندگان و خانوارها را دچار سردرگمی کرده است که مسئولان ذی ربط علت اصلی التهاب بازار شکر را نوسان نرخ ارز، افزایش قیمت های جهانی و کرایه های حمل و نقل مطرح می کنند که با حمایت از تولید داخل و خوداتکایی در کشور شاهد این التهابات نخواهیم بود.
با وجود انتقاد شدید کشاورزان به نقض قانون خرید تضمینی طی سال های متمادی، امسال مجلس شورای اسلامی قانون اصلاح خرید تضمینی را به اصلاح رساند تا امنیت غذایی کشور دچار مخاطره نشود و حال با تشکیل شورای قیمت گذاری امیدواریم هر چه سریع تر، نرخ های خرید اصلاح شود تا کشاورزان با افزایش هزینه در مرحله داشت بتوانند تولید بهتری داشته باشند.
حال به سراغ مسئولان ذی ربط می رویم‌تا از آخرین‌جزئیات بازار شکر، راهکاری رسیدن به خوداتکایی و بی نیازی از واردات و تاثیر اصلاح قانون خرید تضمینی بر تولید با خبر شویم:
قیمت شکر به ۱۵ هزار تومان می رسد/نرخ هر تن شکر در بنادر ۴۰۰ دلار
غلامحسین بهمنی دبیر انجمن تصفیه کنندگان شکر ، با اشاره به چند نرخی بودن قیمت شکر در بازار اظهار کرد: هم اکنون بخشی از شکر داخلی با نرخ مصوب ۶ هزار و ۶۵۰ تومان در اختیار خانوار قرار می گیرد.
وی با اشاره به اینکه عمده مصرف شکر صنف و صنعت وارداتی است، افزود: شرکت بازرگانی دولتی هر کیلو شکر را با نرخ ۱۱ هزار و ۵۰۰ تومان در اختیار صنف و صنعت قرار می دهد، درحالیکه قیمت شکر در بازار آزاد کمتر از این نرخ است.
بهمنی قیمت کنونی هر کیلو شکر در بازار آزاد را ۱۰ هزار و ۹۰۰ تومان اعلام کرد و گفت: هرچه به ایام‌پایانی سال نزدیک می شویم، تولید داخل به اتمام می رسد و عمده شکر توزیعی وارداتی است.
دبیر انجمن تصفیه کنندگان شکر ادامه داد: هم اکنون هر کیلو شکر خام وارداتی در بندر ۱۰ هزار و ۵۰۰ تا ۱۱ هزار تومان تمام می شود که با احتساب هزینه حمل و تصفیه ۱۳ تا ۱۴ هزار تومان تمام می شود، اما به سبب آنکه شکر های موجود در بازار مربوط با قبل است، با نرخ کمتری عرضه می شود چرا که قیمت تمام شده شکرهای خارجی در بازار کمتر است.
این مقام مسئول با بیان اینکه سالیانه ۲ میلیون و ۸۰۰ هزار تن شکر در کشور مورد استفاده قرار می گیرد، گفت: برآوردها حاکی از آن است که امسال یک میلیون و ۵۰۰ تا یک میلیون و ۶۰۰ هزار تن شکر در کشور تولید شود که با این وجود یک میلیون تن کسری نیاز کشور باید از طریق واردات تامین شود.
بهمنی با بیان اینکه سال گذشته هر تن شکر ۳۰۰ دلار تحویل بنادر می شد، افزود: در حال حاضر هر تن شکر با نرخ ۴۰۰ تا ۴۲۰ دلار تحویل بنادر می شود که به طبع این موضوع در قیمت تمام شده تولید تاثیر دارد.
دبیر انجمن تصفیه کنندگان شکر درباره آینده بازار شکر گفت: با توجه به افزایش قیمت جهانی و نرخ ارز نیما پیش بینی می شود که قیمت شکر در فصل تابستان همزمان با پیک مصرف به ۱۵ هزار تومان برسد.
التهاب بازار شکر فروکش کرد
قاسمعلی حسنی دبیر کل اتحادیه بنکداران مواد غذایی، با اشاره به اینکه التهاب بازار شکر تا حدی فروکش کرده است، اظهار کرد: طی ماه های اخیر، افزایش چشمگیری در بازار رخ داد که هم اکنون تا حدودی به ثبات رسیده است.
وی با اشاره به اینکه بازرگانی دولتی هر کیلو شکر را با نرخ ۱۱ هزار و ۵۰۰ توزیع می کند، افزود: در حال حاضر هر کیلو شکر در بازار آزاد با نرخ ۱۰ هزار و ۹۰۰ تومان عرضه می شود.
حسنی با اشاره به اینکه کمبودی در عرضه شکر نداریم، بیان کرد: با توجه به واردات شکر با ارز نیما، قیمت شکر به تعادل رسیده است به طوریکه در بازار آزاد کمتر از نرخ اعلامی بازرگانی دولتی عرضه می شود.
دبیر کل اتحادیه بنکداران مواد غذایی با اشاره به اینکه قیمت شکر چند نرخی است، گفت: گرچه مسئولان ستاد تنظیم بازار قیمت مصوب هر کیلو شکر را ۶ هزار و ۶۵۰ تومان اعلام می کنند، اما در حقیقت با این نرخ در بازار توزیع نمی شود و نرخ اصلی همان ۱۰ هزار و ۹۰۰ تومان بوده که در بازار آزاد خرید و فروش می شود.
حسنی ادامه داد: زمانیکه واردات شکر با ارز آزاد باشد، به دلیل فراوانی کمبودی نداریم.
وی با اشاره به تاثیر گرانی شکر در نرخ قند گفت: در گذشته اختلاف قیمت شکر با قند یک هزار تومان بود، اما هم اکنون به ۲ هزار و ۵۰۰ تومان رسیده است.
خوداتکایی تولید شکر در کشور دست یافتنی است
سید جعفر حسینی مشاور ارشد نظام صنفی کشاورزی و منابع طبیعی ، با اشاره به اینکه امکان خوداتکایی تولید شکر در بازار وجود دارد، اظهار کرد: در سال ۹۶، تولید شکر به ۲ میلیون و ۵۰ هزار تن شکر تولید شد که این امر ظرفیت خوداتکایی در داخل را نشان می دهد.
وی با اشاره به دلایل کاهش تولید شکر در داخل افزود: از سال ۹۶ به بعد، قیمت چغندر قند متناسب با هزینه های واقعی تولید نبود که در نهایت این امر‌منجر به کاهش کشت چغندر در سال های اخیر و گرانی شکر در بازار داخل شد.
حسینی ادامه داد: سیاست گذاری در تولید چغندر قند باید به گونه ای باشد که در چند سال بعد دچار آسیب نشویم چرا که به رغم هشدارهای مکرر در ۲ تا ۳ سال اخیر مبنی بر اعلام به موقع قیمت ها، این امر مورد بی توجهی قرار گرفت که در نهایت با تاخیر در اعلام قیمت، کشاورزان فرصت کشت را از دست دادند و اسیب این موضوع به دولت و مصرف کننده رسید به طوریکه با وجود تمامی مشکلات ارزی، ارز قابل توجهی باید به واردات تخصیص داده شود، درحالیکه امکان تولید در داخل وجود دارد.
این مقام مسئول با اشاره به واردات بی رویه شکر در برخی سال ها بیان کرد: بنابر آمار در برخی سال ها، یک میلیون و ۵۰۰ تا یک میلیون و ۸۰۰ هزار تن شکر و در برخی سال ها تنها ۱۵۰ تا ۲۰۰ هزار تن شکر وارد کردیم که با این وجود جای این سوال مطرح است که چرا با وجود امکان خوداتکایی در داخل، ارز قابل توجهی باید به واردات شکر اختصاص یابد؟
وی افزود: شورای قیمت گذاری هر چه سریع تر قیمت چغندر قند بهاره را باید اعلام کند تا کشاورزان فرصت کشت را از دست نداده اند.
حسینی حداقل قیمت پیشنهادی برای خرید هر کیلو چغندر قند بهاره را یک هزار و ۳۰۰ تومان اعلام کرد و گفت: با توجه به هزینه های بالای نهاده های تولید، انتظار می رود که قیمت چغندر قند بهاره حداقل یک هزار و ۳۰۰ تومان اعلام شود تا با استقبال کشاورزان از کشت، تولید چغندر و به طبع شکر به میزان کافی داشته باشیم تا ضمن عایدی کشاورزان برای امرار معاش، چرخ کارخانجات و صنایع شیرینی و شکلات بچرخد.
طی سال های قبل شورای اقتصاد بنابر مصلحت بودجه، قیمت خرید تضمینی محصولات کشاورزی را اعلام می کرد، اما هم اکنون با تشکیل شورای قیمت گذاری انتظار می رود که هر چه سریع تر قیمت ها متناسب با نرخ واقعی اعلام شود تا کشاورزان فرصت کشت را از دست ندهند که مجبور به واردات شکر نشویم.
