بیماری‌های کلیه بسیار رایج هستند و حدود ۱۰درصد از جمعیت دنیا را تحت تاثیر قرار می‌دهند. کلیه‌ها اندام‌های لوبیا شکل کوچک، ولی قوی هستند که بسیاری از عملکرد‌های مهم بدن را انجام می‌دهند.
آنها مسئول تصفیه مواد زائد، رها کردن هورمون‌های تنظیم کننده فشار خون، متعادل ساختن مایعات بدن، تولید ادرار و بسیاری وظایف حیاتی دیگر هستند. زمانی که کلیه‌ها به درستی کار نکنند، مواد زائد، از جمله مواد حاصل از غذا، در خون تجمع می‌یابد. از این رو رعایت یک رژیم ویژه و مصرف مواد غذایی مفید برای کلیه برای افراد مبتلا به بیماری‌های کلیه ضروری است.
اگرچه محدودیت‌های غذایی با توجه به میزان شدت بیماری در افراد متفاوت است اما معمولا به همه آنها توصیه می‌شود مصرف مواد سدیم، پتاسیم، فسفر و پروتئین (البته افراد دیالیزی به پروتئین بیشتری نیاز دارند) را محدود کنند.
خوشبختانه بسیاری از مواد غذایی دارای مقدار کمی از این عناصر هستند.
۱. گل کلم
منبع خوب موادی همچون ویتامین C ,K ,B و فولات است. همچنین دارای فیبر زیاد و ترکیبات ضدالتهابی مانند ایندول است. یک فنجان (۱۲۴ گرم) از آن حاوی ۱۹ میلی‌گرم سدیم ، ۱۷۶ میلی‌گرم پتاسیم و ۴۰ میلی‌گرم فسفر است.
۲. بلوبری
این میوه سرشار از مواد مغذی از بهترین منابع آنتی‌اکسیدان‌هاست. آنها به خصوص حاوی آنتی‌اکسیدانی به نام آنتوسیانین هستند که برای بیماری قلبی، سرطان‌های خاص، زوال شناختی و دیابت مفید است. یک فنجان (۱۴۸ گرم) بلوبری تازه حاوی ۱.۵ میلی‌گرم سدیم، ۱۱۴ میلی‌گرم پتاسیم و ۱۸ میلی‌گرم فسفر است.
۳. ماهی خاردار
ماهی خاردار دریایی یک منبع خوب پروتئین است که حاوی اسید‌های چرب بسیار سالم امگا ۳ است. امگا۳ به کاهش التهاب کمک می‌کند و خطر زوال عقل، افسردگی، و اضطراب را کاهش می‌دهد. این ماهی در مقایسه با ماهی‌های دیگر فسفر کمتری نیز دارد. با این حال مقادیر اندکی در هر وعده مصرف کنید.
۸۵ گرم ماهی خاردار پخته حاوی ۷۴ میلی‌گرم سدیم، ۲۷۹ میلی‌گرم پتاسیم و ۲۱۱ میلی‌گرم فسفر است.
۴. انگور قرمز
نه تنها خوشمزه هستند بلکه صد‌ها ریزمغذی مختلف را به بدن شما می‌رسانند. آنها مملو از ویتامین C هستند و خواص آنتی‌اکسیدانی و فلاونوئید دارند. همچنین حاوی رِزوِراترول هستند که برای سلامت قلب، دیابت، زوال شناختی مفید است. نصف فنجان (۷۵ گرم) از آن حاوی ۱.۵ میلی‌گرم سدیم، ۱۴۴ میلی‌گرم پتاسیم و ۱۵ میلی‌گرم فسفر است.
۵. سفیده تخم مرغ
اگرچه زرده تخم مرغ بسیار مغذی است اما فسفر زیادی دارد. از این رو سفیده آن انتخاب بهتری برای افراد مبتلا به بیماری‌های کلیه است. سفیده تخم مرغ یک منبع خوب پروتئین سازگار با کلیه است. به علاوه برای افراد دیالیزی عالی هستند. دو سفیده تخم مرغ بزرگ (۶۶ گرم) حاوی ۱۱۰ میلی‌گرم سدیم، ۱۰۸ میلی‌گرم پتاسیم و ۱۰ میلی‌گرم فسفر است.
۶. سیر
سیر می‌تواند گزینه خوبی برای طعم نمک باشد که باید برای افراد مبتلا به بیماری‌های کلیه محدود شود. همچنین منبع خوبی از منگنز، ویتامین C و ویتامین B6 است و حاوی ترکیبات سولفوری است که خواص ضدالتهابی دارند. سه حبه (۹ گرم) سیر حاوی ۱.۵ میلی‌گرم سدیم، ۳۶ میلی‌گرم پتاسیم و ۱۴ میلی‌گرم فسفر است.
۷. گندم سیاه
بسیاری از غلات کامل فسفر بالایی دارند، اما گندم سیاه یک استثناء سالم است. گندم سیاه بسیار مغذی است و ویتامین‌های ب، منیزیم، آهن، و فیبر را فراهم می‌کند. همچنین فاقد گلوتن است و برای کسانی که سلیاک دارند گزینه‌ای عالی است. نصف فنجان (۸۴ گرم) گندم سیاه پخته حاوی ۳.۵ میلی‌گرم سدیم، ۷۴ میلی‌گرم پتاسیم و ۵۹ میلی‌گرم فسفر است.
۸. روغن زیتون
این روغن یک منبع چربی عالی و بدون فسفر است. معمولا افراد دچار بیماری‌های کلیوی پیشرفته دچار کاهش وزن می‌شوند و مصرف مواد غذایی پرکالری، اما سالمی همچون روغن زیتون اهمیت می‌یابد. بخش عمده این روغن از یک چربی تک‌سیر شده به نام اولئیک اسید تشکیل شده است که ضدالتهاب است. یک قاشق غذاخوری (۱۳.۵ گرم) از آن حاوی ۰.۳ میلی‌گرم سدیم، ۰.۱ میلی‌گرم پتاسیم و فسفر: ۰ میلی‌گرم است.
۹. بلغور
بلغور از محصولات غله‌ای کامل گندم است و جایگزین عالی برای دیگر غلات کامل به شمار می‌آید که فسفر و پتاسیم بالایی دارند. همچنین منبع عالی ویتامین‌های ب، منیزیم، آهن، و منگنز است. به علاوه یک منبع خوب پروتئین گیاهی و فیبر محسوب می‌شود. نصف فنجان (۹۱ گرم) از آن حاوی ۴.۵ میلی‌گرم سدیم،۶۲ میلی‌گرم پتاسیم و ۳۶ میلی‌گرم فسفراست.
۱۰. کلم برگ
سرشار از ویتامین‌های K ,C و بسیاری از ویتامین‌های گروه B است. به علاوه حاوی فیبر غیرمحلول است که به سیستم گوارش کمک می‌کند. یک فنجان (۷۰ گرم) کلم خورد شده حاوی ۱۳ میلی‌گرم سدیم، ۱۱۹ میلی‌گرم پتاسیم و ۱۸ میلی‌گرم فسفر است.
۱۱. مرغ بدون پوست
با وجود آن‌که محدود کردن میزان پروتئین برای بیماری‌های کلیه بسیار مهم است اما تامین پروتئین مورد نیاز از یک منبع باکیفیت نیز حیاتی است. سینه مرغ بدون پوست یک گزینه عالی است. حتما مرغ تازه استفاده کنید و از مرغ‌های آماده پرهیز کنید. ۸۴ گرم سینه مرغ بدون پوست حاوی ۶۳ میلی‌گرم سدیم، ۲۱۶ میلی‌گرم پتاسیم و ۱۹۲ میلی‌گرم فسفر است.
۱۲. فلفل دلمه‌ای
این فلفل‌ها سرشار از ویتامین C هستند که یک آنتی‌اکسیدان قوی به شمار می‌آید. همچنین دارای ویتامین A هستند که برای عملکرد سیستم ایمنی مفید است که در افراد مبتلا به بیماری‌های کلیه به خطر می‌افتد. یک فلفل دلمه‌ای قرمز کوچک (۷۴ گرم) حاوی ۳ میلی‌گرم سدیم، ۱۵۶ میلی‌گرم پتاسیم و ۱۹ میلی‌گرم فسفر است.
۱۳. پیاز
کم کردن نمک می‌تواند کار سختی باشد و باید به فکر جایگزینی برای آن باشید. پیاز یک گزینه عالی برای اضافه کردن طعم و مزه به غذا‌ها است. تفت دادن آن با روغن زیتون و سیر فکر خوبی است. پیاز دارای ویتامین ث، منگنز، ویتامین‌های ب و فیبر‌های پروبیوتیک است. یک پیاز کوچک (۷۰ گرم) حاوی ۳ میلی‌گرم سدیم، ۱۰۲ میلی‌گرم پتاسیم و ۲۰ میلی‌گرم فسفر است.
۱۴. ترب
ترب منبع عالی ویتامین C است. همچنین به اضافه کردن طعم و مزه به غذا‌ها نیز کمک می‌کند. نصف فنجان (۵۸ گرم) از آن حاوی ۲۳ میلی‌گرم سدیم، ۱۳۵ میلی‌گرم پتاسیم و ۱۲ میلی‌گرم فسفراست.
۱۵. شلغم
شلغم دوست کلیه و جایگزینی عالی برای سبزیجات دارای پتاسیم زیاد مانند سیب‌زمینی و کدو حلوایی است. نصف فنجان (۷۸ گرم) از آن حاوی ۱۲.۵ میلی‌گرم سدیم، ۱۳۸ میلی‌گرم پتاسیم و ۲۰ میلی‌گرم فسفر است.
۱۶. آناناس
بسیاری از میوه‌های استوایی مانند موز، پرتقال و کیوی پتاسیم زیادی دارند اما آناناس از این قضیه مستثنی است در عوض فیبر، منگنز، ویتامین C و بروملین زیادی دارد. یک فنجان (۱۶۵ گرم) از آن حاوی ۲ میلی‌گرم سدیم، ۱۸۰ میلی‌گرم پتاسیم و ۱۳ میلی‌گرم فسفر است.
سرویس خبری : علمی-تغذیه و سلامت
