تغییرات اقلیمی و در نهایت سرما و گرمای بی موقع طی چند سال اخیر به پدیده غالبی تبدیل شده که مشقات و خسارات زیادی را برای کشاورزان به وجود آورده است.
سال گذشته باغ های پسته رفسنجان در دو نوبت، یکی به علت سرمازدگی و دیگری در جریان سیلاب تابستانه دچار خسارت شد و خسارت های سنگینی را به بار آورد.
خسارت سیل آن هم در تابستان در حالی است که مدیران کرمان چندسالی است دغدغه تامین آب باغ های پسته شمال این استان را دارندتا آثار خشکسالی چندین ساله را بکاهند.
هرچند کاهش یا افزایش دما در فصول غیرمرتبط خود زنگ خطری در تغییرات اقلیمی است اما پیشگیری از آن در استانی چون کرمان که از بیش از ۴۰۰ هزار هکتار باغ پسته کشور ۸۰ هزار هکتار معادل ۲۰ درصد باغ های پسته کشور این محصول استراتژیک را در شهرستان رفسنجان جای داده، امری حیاتی است.
سرما و گرمازدگی، آفات و مشکلات پیش روی ۲ سال گذشته با وجود ۶۰۰ کیلومترمربع باغ پسته در رفسنجان و ۴۶ هزار بهره بردار در مجموع به برداشت ۲۰ هزار تن محصول منجر شده و بیشترین ضربه به بخش کشاورزی این شهرستان از ناحیه تغییرات اقلیمی وارد شده است.
فرماندار رفسنجان نیز با اشاره به سرمازدگی باغات رفسنجان طی سرمای روزهای اخیر گفت: در مقایسه با سال گذشته سطح سرمازدگی در باغات این شهرستان در سال جدید خیلی بالا نیست و تنها حدود ۱۲ هزار هکتار یعنی ۱۵ درصد مساحت منطقه باغات درگیر سرما و دچار خسارت شدند.
حسین رضایی روز پنجشنبه افزود: متاسفانه در ایام نوروز امسال بارندگی در سطح شهرستان رفسنجان رخ نداد و به دنبال آن با افزایش بادهای نسبتا شدید در منطقه رطوبت خاک باغات را کم کرد و سبب شد تا صبح چهاردهم و پانزدهم فروردین جاری با کاهش هوای دما به زیر صفر درجه شرایط برای سرمازدگی باغات کشاورزی در این شهرستان به وجود بیاید.
وی ادامه داد: قبل از عید چند روز دما در شهرستان رفسنجان به زیر صفر درجه رسید اما چون رطوبت بالا بود و بعضی جاها هم جریان باد را داشتیم خوشبختانه مشکلی از نظر سرمازدگی برای باغات کشاورزی این شهرستان پیش نیامد.
اقدامات پیشگیرانه برای مقابله با سرمازدگی باغات پسته
فرماندار رفسنجان گفت: برای مقابله با سرمازدگی باغات این شهرستان امسال با کمک استاندار، گازوییل در اختیار باغداران این شهرستان براساس پروانه فعالیت و هکتار باغی که داشتند قرار گرفت.
وی بیان کرد: هرچند مقدار این گازوییل جزئی بود چون تجربه اول در اجرای این طرح در استان به شمار می رفت و مشکلات خیلی داشت اما به هر حال ما سوخت را به باغداران رساندیم تا مردم باغ هایشان را محفوظ نگه دارند و واقعیت امر این است که جاهایی که آتش در کنار باغات روشن شد مردم توانستند باغات را نگه دارند.
گازوییل باغات رفسنجان را از سرما نجات داد
رضایی بیان کرد: با وجود دمای منفی ۲ درجه‌ای در جوادیه فلاح (از توابع بخش نوق ) با همین بخاری‌های معمولی که می‌توانیم بگوییم اولین و ساده‌ترین روش برای مبارزه با سرما است جلو بسیاری از سرمازدگی باغات این منطقه گرفته شد.
وی گفت: این روش به این صورت است که حدود ۲۰۰ تا ۴۰۰ حلب، بسته به هکتار باغ در آن قرار می‌دهیم و داخل آنها گازوییل ریخته می شود تا در نهایت باغداران با رسیدن دمای هوا به زیر صفر آتش را در این حلب‌ها روشن کنند که این بهترین راه بود و خیلی از باغداران با این روش از سرمازدگی نجات پیدا کردند.
فرماندار رفسنجان تصریح کرد: باغدارانی هم که کاری برای مقابله با سرمازدگی انجام نداده بودند به هر حال سرمازدگی در باغشان ایجاد شد و از ۱۰ درصد تا ۸۰ درصد باغ های آنان درگیر سرما و دچار خسارت بوده است.
در انتظار برآورد دقیق ریالی
وی اظهارداشت: برآورد ریالی از باغات خسارت دیده در اثر سرما هنوز انجام نشده زیرا نمی‌توانیم دقیق پیش‌بینی کنیم این خسارت چقدر است به این دلیل که اثرات سرما به طور مثال در پوکی‌های پسته آن هم در تیرماه بعضا مشخص می‌شود.
پیش‌بینی کاهش ۱۵درصدی تولید پسته امسال
رضایی خاطرنشان کرد: امسال تولید ۵۵ هزار تن پسته برای رفسنجان پیش‌بینی شده بود که با توجه به سرمازدگی اخیر محصولات پسته در این شهرستان حدود ۱۵ درصد از این حجم پیش‌بینی شده کم می‌شود.
وی با اشاره به نقش ایستگاه‌های هواشناسی در تشخیص بروز سرما و جلوگیری از خسارت به باغات پسته گفت: ۲۷ اسفند سال پیش چهار ایستگاه هواشناسی در جوادیه فلاح، بهرمان نوق، فردوسی نوق و اسماعیل آباد شهرستان رفسنجان ایجاد شد که نقش مهمی در پیش‌بینی سرمازدگی اخیر باغات این شهرستان داشتند.
فرماندار رفسنجان با اشاره به اینکه ۲ ایستگاه هواشناسی دیگر نیز در آینده نزدیک در شهرستان رفسنجان ایجاد خواهد شد، گفت: بیشترین خسارت سرمازدگی روزهای چهاردهم و پانزدهم فروردین امسال مربوط به بخش‌های کبوترخان و جوادیه فلاح بود.
رفسنجان دارای بیش از ۸۰ هزار هکتار باغ پسته و مهد تولید این محصول در ایران است اما پارسال با کاهش دمای هوا از هشتم فروردین حدود ۴۰ هزار هکتار از باغ های پسته منطقه نوق، بخش فردوس، بهرمان و فردوسیه نوق، اسماعیل آباد، حومه غربی و شرقی رفسنجان تحت تأثیر سرمازدگی قرار گرفت و بیشترین آسیب به باغات حوزه فردوسیه نوق و بهرمان وارد شد.
در پی سرمازدگی وسیع باغات پسته در سال گذشته مقرر شد ایستگاه هواشناسی با مشارکت بخش خصوصی و حمایت وزارت جهاد کشاورزی در مناطق خاص شهرستان های شمال استان کرمان اضافه شود.
