رادیو اقتصاد در مجله کشاورزی میزبان احمد اشراقی ، نائب رئیس انجمن برنج ایران بود تا در خصوص شرایط بازار برنج کشور پاسخگوی سئوالات باشند.
سوال: در رابطه با کاهش برنج خارجی، واقعا این حمایت از تولید کننده داخلی محسوب می‌شود و یا نه غیر از این باید جورای دیگر باید از شالیکاران و زارعان حمایت بشود؟
اشراقی: الان دیگر به قول معروف نوش داروی بعد از مرگ سهراب است آن زمانی که ما می‌گفتیم برنج بیش از نیاز وارد نکنید، هیچ کس گوش نکرد و ما تقریبا دو برابر نیاز کشورمان را وارد کردیم.
سوال: ما چقدر نیاز مصرف داریم و چقدر تولید می‌شود؟
اشراقی: حدودا سه میلیون تن مصرف سالانه ما است ما بر اساس ۳۶ کیلوگرم مصرف سالانه در نظر می‌گیریم البته، انجمن برنج باز هم اعتقاد دارد که مصرف سالانه از این مقدار هم کمتر است مع ذلک، چون ارگان‌های مختلف تایید و تصویب کردند که ۳۶ کیلو را در نظر بگیرید ما هم آن را می‌پذیریم بر اساس مصرف سرانه ۳۶ کیلوگرم ما حدود سه میلیون تن برنج مورد نیاز است با توجه به ذخیره سازی و..بنابراین ما در حدود دو میلیون و ۲۵۰ تن، دو میلیون و ۳۰۰ هزار تن تولید ما است؛ بنابراین حدود ۷۰۰ هزار تن در خانه پر نیاز به واردات داریم.
سوال: چقدر وارد کردند سال گذشته؟
اشراقی: سال گذشته حدود یک میلیون و ۲۰۰ هزار تن وارد کردند تقریبا دو برابر اندازه نیاز ما و قابل توجه این که هر ساله همین مقدار وارد می‌کنند، این واردات زیاد باعث انباشت برنج‌های داخلی شده و الان شرایطی نیست که ما بتوانیم برنج داخلی را خیلی زیاد مصرف بشود.
سوال: شاید بخاطر این نیست که قدرت خرید برنج ایرانی نیست و بخاطر همان وارد می‌کنند، چون مردم برنج ایرانی الان بین ۱۰۰ تا ۱۳۰ تومان کیلویی را شاید قدرت خرید نداشته باشند می‌گویند یک جوری این را وارد کنیم که بتوانند آن‌هایی که نمی‌توانند حداقل برنج خارجی ارزان‌تر هم هست.
اشراقی: اگر واقعا چاره کار است، البته هزینه تولید در کشور ما یک مقداری بالاست ما برنج را با قیمت هر ارزی وارد کنیم مسلما ارزان‌تر در می‌آید، ولی این حمایت از تولید داخل این نیست، ما استحضار دارید ۵ درصد کل برنج تولید دنیا در چرخه‌ی واردات و صادرات است بنابراین اگر یک ده سال – پانزده سالی بگذرد این ۵ درصدهم نخواهد بود ما مجبوریم که خودمان تولید کننده باشیم.
سوال: چرا با همین ارز ترجیحی نمی‌آیند برنج داخلی را از کشاورز بخرند ارزانش کنند به مردم بدهند یعنی یک جوری یارانه؟
اشراقی: ما بار‌ها توصیه کردیم به جای این که این سوبسید یا در حقیقت یارانه‌هایی را که دارید الان به مصرف کننده می‌دهید بیایید به تولید کننده بدهید که برای تولید کننده اقتصادی بشود یعنی برنج الان یک تولید اقتصادی نیست.
سوال: آخر آن وقت مافیای واردات چه کنند سختشان است
اشراقی: بحث این است که ما اصلا چرا باید بیش از نیاز وارد کنیم، قیمت برنج از سال گذشته با امسال چقدر فرق کرد؟ ارزان‌تر شده، کدام جنس شما سال گذشته تا الان ارزان شده؟
سوال: ما که این جا واقعا حامی هم تولید کننده هستیم هم مصرف کننده یعنی ما واسطه این دو تا هستیم
ما می‌گوییم بایستی به یک راهکار‌هایی برسیم که حداقل ثابت باشد مثلا تا جایی که ما بتوانیم تولید می‌کنیم با هزینه‌ی مناسب تولید کنیم که هم تولید کننده ضرر نکند هم مصرف کننده ضرر نکند.
اشراقی: ماشین آلات مخصوص برنج را ما به قیمت ارز آزاد داریم وارد می‌کنیم این هزینه تولید را بالا می‌برد هزینه کارگری را می‌بریم بالا ما گفتیم مکانیزه کنیم بخاطر این که هزینه کارگری کم شود این قدر قیمت ماشین آلات را بردیم بالا که الان نشاء کاری‌های سنتی کم هزینه‌تر از نشاء کاری مکانیزه است.
سوال: خیلی از کشاورزان عزیز را می‌شناسم که خودشان برنجی را که تولید می‌کنند حتی نمی‌خورند یعنی آن نیم دانه اش را می‌خورند. بعضی هایشان وضع شان خوب است، ولی واقعا اکثریت شان این مشکل را دارند.
دو تا راهکار به ما بدهید که دولت باید چه کار کند که این مشکل حل شود؟
اشراقی: حمایت از تولید یعنی این که شما اولا ماشین آلات را با قیمت مناسب و با قیمت سوبسید در اختیار کشاورز قرار بدهید که ما بتوانیم هزینه تولید را کاهش بدهیم، وقتی ما هزینه تولید را کاهش بدهیم.
سوال: که البته آن هم باید یکپارچه سازی اراضی بشود که بتوانیم.
اشراقی: این کار دولت است و کار زیربنایی را دولت باید انجام بدهد و حتما باید در این قسمت سرمایه گذاری شود ما کارخانه‌های شالی کوبی مان از قدمت طولانی برخوردارند ما نسبت به احیای آن‌ها باید اقدام بکنیم که ضایعات برنج مان را کم بکنیم، همه‌ی این‌ها باعث می‌شود که تولید ما، اقتصادی بشود، الان واقعا تولید معیشتی است، کشاورز ناچار است دارد کشت می‌کند از روی ناچاری برنج کشت می‌کند کار دیگری ندارد، ولی ما اقتصادی بکنیم ما بتوانیم صادرات را آزاد کنیم، چه اشکالی دارد ما برنج‌های درجه یک را صادر کنیم به ازای آن ۴ برابر می‌توانیم واردات داشته باشیم.
