،کاهش بارندگی، تغییر الگوی بارش ،کم شدن دبی آب رودخانه ها و پایین رفتن ایستای آب‌های زیر زمینی سبب شد تا طبق پایش و ارزیابی هواشناسی ،انواع خشکسالی در استان روند افزایشی پیدا کند.
خشکسالی، یک رویداد اقلیمی است که خصوصیات آن بستگی به مدت ، استمرار ، شدت و وسعت منطقه تحت تاثیر و تسلط آن دارد که می تواند کوتاه و کمتر زیانبخش یا طویل المدت و کشنده باشد. به اعتقاد کارشناسان خشکسالی یکی از بدترین دشمنان طبیعی انسانی به شمار می آید ؛، چون آغاز آن غافلگیرکننده، پیشرفت آن موذیانه و اثرات آن می تواند بسیار مخرب باشد و به همین علت به زلزله خاموش لقب گرفته است.
طبق گزارش رسمی هواشناسی مازندران در بازه زمانی اول مهر ۱۳۹۹ لغایت ۳۱ شهریور ۱۴۰۰ میزان بارش باران در استان ۵۴۳ میلی متر بود که این مقدار نسبت به سال زراعی قبل از آن ۲۷ درصد کاهش نشان می دهد. میزان بارش از اول مهر ۹۸ تا پایان شهریور ۹۹ در مازندران ۷۴۸ میلی متر بود.
تشدید خشکسالی بر اثر کاهش بارندگی در مازندران زمانی نمود بیشتری می یابد که بدانیم میزان بارندگی سال زراعی ۹۸-۹۷ در استان ۸۵۴ میلی متر بود. به عبارتی میزان بارندگی سال زراعی که بتازگی پایان یافت ۲۰۵میلی متر کمتر از سال قبل و ۳۱۱ نیلی میلی متر کمتر از سال ۹۸-۹۷ بود.
آمار سال آبی شرکت آب منطقه ای مازندران نیز نشان می دهد که میزان روان‌آب هفت رودخانه دائمی و مهم استان که ۷۰ درصد آب کشاورزی استان را تامین می‌کنند، در سال آبی گذشته نسبت به دوره یک ساله قبل از آن ۴۵ درصد ونسبت به دوره شاخص بلندمدت ۵۰ ساله ۳۰ درصد کاهش یافته است.
رئیس مرکز پدافند غیرعامل اداره کل هواشناسی مازندران درباره عمق اثر گذاری خشکسالی در سال زراعی گذشته بر مناطق مختلف استان گفت : کاهش نبسی بارندگی در سه سال اخیر سبب شد تا مجموعه خشکسالی استان به ۷۴درصد برسد.
رحیم یوسفی زاده افزود: بر اساس گزارش مرکز ملی پایش خشکسالی سازمان هواشناسی کشور در سال زراعی۱۳۹۹-۱۴۰۰ در بررسی پهنه بندی ۵۴۳ میلی متر باران به ثبت رسید که نسبت به دوره قبل ۲۷ درصد و در مقایسه با دوره آماری ۱۵.۸ درصد کاهش نشان می دهد.
وی ادامه داد : براساس داده‌های آماری اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی در سال زراعی ای که از ۳۱ شهریور ماه امسال پایان یافت، ۶۱.۷ درصد مساحت استان تحت تاثیر انواع خشکسالی قرار داشت که در این میان میزان خشکسالی در حدود ۲۳ درصد مساحت استان بسیار شدید ، ۱۷ درصد شدید ، ۱۹.۸ درصد متوسط و ۱۴.۶ درصد خفیف بوده است.
کارشناس مرکز تحقیقات هواشناسی مازندران با اظهار این که در سال زراعی گذشته در هیچ نقطه ای از استانی که نزد افکار عمومی به استان پرباران مشهور است ترسالی شدید وجود نداشت ، گفت : تنها در یک درصد مساحت استان ترسالی متوسط و سه درسد هم ترسالی خفیف وجود داشت و حدود ۲۲.۱ درصد از مساحت مازندران هم از لحاظ بارندگی شرایط نرمال داشت.
وی افزود : بررسی ها از خشکسالی به لحاظ مکانی نشان می دهد که طی سال زراعی گذشته بیشترین خشکسالی های استان در نواحی ساحلی و جلگه ای شرق و مرکز استان رخ داده است.
خشکیدن آب‌های زیر زمینی
یوسفی زاده یکی از تبعات کاهش بارندگی را اثرگذاری بر منابع آب های زیرزمینی برشمرد و گفت : ارزیابی از وضعیت خشکسالی طی یک دوره بلندمدت ۱۰ ساله که منابع آب های زیرزمینی را تحت تاثیر خود قرار می دهد نشان دهنده این است که در این دوره یک دهه ای ۴۶.۵ درصد از مساحت استان تحت تاثیر انواع خشکسالی قرار گرفت که میزان آن در حدود ۱۴.۴ بسیار شدید ، ۷.۵ درصد شدید ، حدود ۱۰.۳ درصد متوسط و حدود ۱۴.۲درصد هم خفیف بوده است.
رئیس مرکز پدافند غیرعامل اداره کل هواشناسی مازندران ادامه داد: در همین دوره ۱۰ ساله حدود ۳۹.۷ درصد مساحت استان از لحاظ بارندگی دارای شرایط ترسالی نرمال بود ، حدود ۴.۴ درصد مساحت استان ترسالی متوسط را تجربه کرد ، حدود ۱.۲ درصد ترسالی شدید داشت و تنها چهاردهم درصد با ترسالی بسیار شدید مواجه بود.
وی افزود : جمع بندی این اطلاعات بر اساس مناطق جغرافیایی استان هم نشان می دهد که بیشترین خشکسالی های بلندمدت اثرگذار بر منابع آبی زیرزمینی استان مربوط به نوار ساحلی و جلگه ای مرکز و شرق استان و در مرحله دوم متعلق به نواحی کوهستانی غرب استان بوده است.
