تورم مهمترین مسئله ای است که مردم انتظار دارند در دولت سیزدهم از تب و تاب گذشته فاصله بگیرد و حداقل آرامشی بر بازار حاکم باشد، اما آمارها نشان می‌دهد که در اغلب اقلام اینگونه نبوده و پیکان نرخ محصولات غذایی که مردم روزانه مصرف می‌کنند، همچنان رو به بالا است.
دولت سیزدهم از ابتدای کار به اهمیت مهار تورم پی برده است اما اولویت ضروری‌تری هم یعنی سلامت مردم آن هم در دوره همه گیری ویروس کرونا وجود داشت که نمی شد به آن بی تفاوت بود.
پس از ورود بیش از 60 میلیون دز واکسن به کشور و کاهش قابل توجه فوتی‌ها و مبتلایان و تغییر رنگ استان‌ها از قرمز به نارنجی و آبی، رئیس دولت در هیئت دولت بر مهار تورم و گرانی تاکید کرد و به وزرای مرتبط به ویژه جهاد کشاورزی و صمت دستوراتی داد که نتایج آن را در روزها و ماه های آینده باید دید.
با این حال داده های مرکز آمار ایران که وضعیت قیمت ها و تورم را از شهریور گذشته تا شهریور امسال بررسی‌کرده است، نشان می‌دهد که وضعیت اقلام خوراکی و اساسی در یک سال گذشته و حتی در دوره دولت جدید به غیر از چند قلم کالا، همه در قیمت، افزایشی بوده است.
*رشد 56 درصدی قیمت برنج در یک سال
بر اساس اطلاعات مرکز آمار ایران در موضوع «متوسط قیمت اقلام خوراکی در مناطق شهری»، برنج ایرانی درجه یک در یک سال گذشته 55.7 درصد رشد قیمت داشته و فقط در ماه شهریور قیمت این کالای اساسی 11.2 درصد بیشتر شده است، نکته جالب توجه این که اکنون فصل برداشت برنج است و در حالی که شالی‌کاران محصول خود را به بازار عرضه می کنند قیمت بالا رفته است.
بر اساس این گزارش، میانگین قیمت برنج ایرانی درجه یک در شهریور امسال کیلویی 43 هزار تومان به فروش رفته که در شهریور سال گذشته قیمت 27 هزا رو 600 تومان بوده است.
در این میان قیمت برنج خارجی هم از قافله افزایش قیمت‌ها عقب نمانده و نسبت به شهریور سال گذشته رشد 27.5 درصدی قیمت را ثبت کرده است این افزایش در ماه شهریور نسبت به مرداد 3.2 درصد بوده است.
میانگین قیمت این نوع برنج در شهریور امسال کیلویی 26 هزار تومان بوده اما در شهریور سال گذشته به کیلویی 18 هزار و 800 تومان معامله می شد.
ایران سالانه حدود 2 میلیون تن برنج تولید می کند و حدود یک میلیون تن هم واردات دارد.
*لبنیات امسال رکوردهای جدیدی از گرانی را ثبت کرد
بررسی جداول آماری مرکز آمار نشان می‌دهد لبنیات مرزهای گرانی را جابه‌جا کرده و رکوردهای جدیدی را ثبت کرده است، در این گروه که کره، شیر، ماست، پنیر و غیره جای گرفته است، افزایش‌هایی از 68 تا 108 درصد را ثبت کرده اند.
کره پاستوریزه حیوانی نسبت به سال گذشته 108 درصد رشد قیمت داشته که تنها در ماه شهریور افزایش 5 درصدی را ثبت کرده است، کره 100 گرمی که در شهریور سال گذشته 5450 تومان بوده اکنون به 11300 تومان افزایش داشته است.
همچنین شیر پاستوریزه و ماست و پنیر هم افزایش هایی به ترتیب 69 ،76 و 68 درصد را ثبت کرده اند، سرانه مصرف شیر در کشور حدود 80 کیلوگرم و نصف میانگین جهانی است، البته کشورهای اروپایی هستند که سرانه مصرف شیر تا 600 کیلو هم دارند یعنی سرانه آنها 7.5 برابر ما است، هر چه قیمت ها بیشتر شود روی سرانه مصرف فشار می آورد که به اعتقاد کارشناسان افزایش های اخیر روی سرانه مصرف لبنیات کشور تاثیر منفی گذاشته است.
مرکز آمار ایران دو روز پیش گزارش داد «سرانه مصرف شیر در ایران سه لیوان در هفته است.»
* افزایش قیمت 63 درصدی گوشت قرمز/ پیشی گرفتن قیمت گوشت گاو از گوسفند
یکی از اتفاقات جالب سال گذشته که شاید برای اولین بار بود رخ داد، قیمت گوشت گاو از گوسفند پیشی گرفت، مهمترین دلیل آن کمبود خوراک بود که روی دام های سنگین فشار بیشتری می آورد و عرضه این دام‌ها به کشتارگاه‌ها را بیشتر کرده بود، دام‌های سبک چون برای چرا بیرون می روند مشکلات کمتری در مقایسه با دام سنگین در برابر کمبود علوفه و خوراک دارند.
آمار مرکز آمار نشان می‌دهد که قیمت هر کیلو گوشت گوساله رشد 63 درصدی را در یکسال گذشته ثبت کرده و در ماه شهریور هم نسبت به مرداد رشد 4.5 درصدی داشته است. قیمت هر کیلو گوشت گاو یا گوساله در سال گذشته 88 هزار و 600 تومان بوده که امسال در شهریور به 144 هزار تومان رسیده است.
گوشت گوسفند هم روند افزایشی قیمت را در یکسال گذشته داشته و 35 درصد رشد را ثبت کرده است، هر کیلو گوشت گوسفند که در شهریور سال گذشته 105 هزا تومان بوده به 141 هزار تومان افزایش یافته است.
ایران سالانه 850 هزار تن گوشت قرمز تولید می کند که تنها 150 هزار تن با خودکفایی در این بخش فاصله دارد. اما امسال دامداران معتقد بودند که تولید از تقاضا پیشی گرفته و به همین دلیل بارها تقاضای صدور مجوز صادرات از سوی دولت را کرده اند که بالاخره موفق شدند و هفته پیش مجوز صادرات دام صادر شد.
عده ای عرضه مازاد را نتیجه روانه کردن دام های زیاد و حتی مولد و آبستن به کشتارگاه به دلیل کمبود علوفه می دانند، درحقیقت منظور آنها این است که این فراوانی عرضه به دلیل تولید واقعی نیست و یک مسئله زودگذر است و اگر دولت صادرات را ادامه دهد در نیمه دوم سال با گرانی بیشتری در گوشت قرمز مواجه می شویم، راهکار این است که شرکت پشتیبانی امور دام کشور دام به اصطلاح مازاد را جمع آوری و به عنوان ذخایر استراتژیک استفاده کند و یا در زمان نیاز به بازار تزریق کند و دولت باید به هر نحوی از خروج دام تحت عنوان صادرات از کشور جلوگیری کند.
* افزایش قیمت 63 درصدی مرغ
قیمت مرغ در یک سال گذشته 63 درصد رشد کرده و از کیلویی 18 هزار تومان شهریور سال گذشته به 29 هزار و 600 تومان افزایش یافته است، اما قیمت این محصول در ماه شهریور نسبت به مرداد کاهش 2.4 درصدی را ثبت کرده است.
* افزایش‌عجیب و غریب قیمت در صیفی جات
بر اساس اطلاعات مرکز آمار در یک سال اخیر گرانی‌های عجیب و غریب در صیفی جات ثبت شده است به طوری که گوجه فرنگی رشد قیمت 122 درصدی، پیاز 102 درصد، سیب زمینی 68 درصدی و رب گوجه 39 درصدی را ثبت کرده است.
در این میان حبوبات،و میوه ها و دیگر اقلام هم گرانی زیادی را دیده‌اند به طوری که شکر 72 درصد، چای خارجی 61 درصد، سیب 46 د رصد، موز 27 درصد،لوبیا چیتی 64 درصد و عدس 54.7 درصد رشد قیمت داشته است.
* کدام محصولات در شهریور 1400 کاهش قیمت داشته‌اند
آمارها نشان می‌دهد که زور برخی از کالاها در شهریور به تورم نرسیده و قیمت آهنگ کاهشی داشته‌اند مثلا مرغ ماشینی ( منفی 2.4 درصد)، روغن مایع ( منفی 1.9 درصد) و موز ( منفی 1.3 درصد)، کاهش قیمت را تجربه کرده اند.
به نظر می رسد اگر همتی بین مسئولان باشد، غول گرانی کالاها چندان هم غیر قابل شکست نیست، همچنان که در برخی کالاها نشانه‌های شکست قیمت پدیدار شده، امید است دیگر محصولات هم چنین تجربه ای را داشته باشند ولی این موضوع همت مسوولان و بکارگیری شیوه‌‌های درست و صحیح اقتصادی را می‌طلبد.
