طی روزهای گذشته مباحثی مبنی بر ممنوعیت صادرات برخی از محصولات کشاورزی ایران به سوی کشور روسیه مطرح و گمانه زنی‌های زیادی در این زمینه انجام شده است. برخی بحث باقی مانده سموم را علت این مساله عنوان کرده بودند و برخی دیگر نیز گفته بودند که نفوذ رژیم صهیونیستی در روسیه از دلایل این مسأله بوده که البته وزارت جهاد کشاورزی این موضوع را بعید ندانست اما علت اصلی آن را بحث باقی مانده سموم اعلام کرد.
در همین زمینه مسعود بصیری، سرپرست دفتر توسعه صادرات وزارت جهاد کشاورزی با اشاره به ممنوعیت صادرات محصولات کشاورزی به روسیه اظهار داشت: روسیه به علت وجود باقی مانده سموم در برخی محصولات کشاورزی از جمله فلفل دلمه‌ای، این محصولات را برگشت زده است.
وی درباره اینکه آیا این محصولات فقط شامل فلفل دلمه‌ای بوده یا محصولات دیگری را نیز شامل می‌شود، گفت: این محصولات شامل انواع فلفل‌های رنگی بوده است.
این مقام مسئول تاکید کرد که سازمان غذا و دارو موظف به نظارت بر این موضوع است که تاکنون اقدامی در این زمینه انجام نداده است.
بصیری درباره اینکه عده‌ای عنوان می‌کنند این اقدام به دنبال نفوذ رژیم صهیونیستی در روسیه اتفاق افتاده است، تصریح کرد: البته بعید نیست ولی لازم است که ما محصولات مناسب و با استانداردهای لازم تهیه کنیم که بنده مدتی پیش این موضوع را پیگیر بودم.
وی اضافه کرد: در این زمینه معاون توسعه بازرگانی وزارت جهاد کشاورزی مکاتبه‌ای با رئیس سازمان غذا و دارو انجام داده است.
نامه وزارت جهاد به رئیس سازمان غذا و دارو
بر اساس این گزارش در نامه عباس عسکرزاده، معاون وزیر جهاد کشاورزی به رئیس سازمان غذا و دارو که مربوط به چهارم آذر ماه ١۴٠٠ است، آمده است: احتراماً به استحضار می‌رساند با صادرات سالیانه حدود ٧٠٠ هزار تن انواع محصولات کشاورزی به فدراسیون روسیه، این کشور یکی از بازارهای مهم صادراتی بخش کشاورزی بوده و شایسته است از ظرفیت کشور، جمهوری اسلامی ایران حداکثر استفاده را نماید و پیش بینی می‌گردد سقف صادرات به این کشور تا پایان سال‌جاری به حدود ١.۵ میلیون تن افزایش یابد.
اما متأسفانه حسب گزارشات میدانی و سایر منابع اطلاعاتی واصله از جمله تجار کشور روسیه در پی اعمال تغییرات در قانون استفاده ایمن از آفت کش‌های گیاهی و مواد شیمیایی، علاوه بر اعمال ضوابط قرنطینه گیاهی، خواستار بررسی محصولات وارداتی به این کشور شامل انواع سبزی و میوه از نظر میزان بقایای سموم، نیترات و فلزات سنگین شده و همچنین تاکید نموده از واردات محصولاتی که میزان بقایای مواد ذکر شده در آنها بیش از حد تعیین شده باشد، جلوگیری خواهد نمود.
در جریان ماه گذشته گزارشاتی مبنی بر مرجوع نمودن مقادیر قابل توجهی از محصولات کشاورزی شامل فلفل، سیب درختی، خیار، هلو …صادراتی ایران به کشور روسیه به این معاونت واصل شده است.
طبق قوانین احکام دائمی، قانون برنامه پنج‌ساله ششم و سایر مقررات وزارت بهداشت و درمان و آموزش پزشکی، مسئول بررسی و جلوگیری از عرضه محصولات کشاورزی حاوی بقایای غیرمجاز از جمله مواد مذکور است. لذا با توجه به اهمیت موضوع و به منظور جلوگیری از هر گونه وقفه، مرجوعیت، محدودیت یا ممنوعیت برای صادرات محصولات کشاورزی به روسیه، خواهشمند است دستور فرمائید اقدام لازم و عاجلی در جهت بررسی محموله‌های کشاورزی به منظور اطمینان از عدم وجود بقایای مواد یاد شده در محموله‌های صادراتی به کشورهای هدف، بویژه روسیه به عمل آید و از نتیجه این معاونت را مطلع نمایند. ضمناً لازم به ذکر است لوح فشرده حد مجاز مواد ذکر شده که توسط روسیه تهیه و ارسال شده توسط سازمان حفظ نباتات وزارت متبوع به آن سازمان ارسال شده است.
بیانیه سفارت ایران در روسیه در خصوص ممنوعیت واردات محصولات کشاورزی ایرانی
این گزارش حاکی است سفارت کشورمان در روسیه در واکنش به اخبار منتشره پیرامون ممنوعیت صادرات برخی محصولات کشاورزی کشورمان به روسیه، بیانیه‌ای منتشر کرده است که در ادامه متن کامل آن را می‌خوانید:
تجارت محصولات کشاورزی و مواد غذایی بین کشورها دارای شرایط و مقررات خاص خود است و بسته به نوع کالا ممکن است سازمان‌های مختلف دو کشور در زمینه تنظیم استانداردها و همچنین نظارت بر اجرای آن استانداردها دخیل بوده و با یکدیگر در ارتباط باشند.
در رابطه با استانداردهای مربوط به تجارت محصولات دامی، لبنی و محصولات کشاورزی، مستمرا بین سرویس فدرال نظارت به بهداشت دامی و گیاهی روسیه با نهادهای متناظر ایرانی آن، شامل سازمان دامپزشکی و سازمان حفظ نباتات ایران به طور مستقیم و یا از کانال دیپلماتیک مکاتبه صورت می‌گیرد. در این مکاتبات، طرفین با اعلام دقیق موارد نقض مقررات قرنطینه‌ای و بهداشتی، از طرف مقابل درخواست می‌کنند ضمن نظارت دقیق‌تر بر اجرای استانداردها، اقدامات خود برای جلوگیری از تکرار نقض قوانین و مقررات بهداشتی در حوزه مربوطه را اعلام نمایند.
در خردادماه سال جاری، سرویس فدرال نظارت بر بهداشت دامی و گیاهی روسیه طی نامه‌های به عنوان وزارت جهاد کشاورزی ایران با اعلام ایجاد تغییرات در قوانین و مقررات این کشور در رابطه با مصرف سموم در کشاورزی، پیش‌نویس پروتکل همکاری در زمینه استفاده بی خطر از سموم علفکش و آفتکش را ارسال نموده و خواهان برگزاری مذاکرات بر روی متن آن گردید.
سفارت جمهوری اسلامی ایران طی نامه‌ای به تاریخ ۲۱/۰۳/۱۴۰۰ ضمن ارسال پیش‌نویس این پروتکل به وزارت جهاد کشاورزی (از طریق وزارت امور خارجه)، در انتهای نامه تاکید کرد: «با توجه به اهمیت این موضوع و لزوم رعایت قواعد و مقررات مربوط به بهداشت گیاهی در صادرات محصولات کشاورزی کشورمان به روسیه، خواهشمند است موضوع به فوریت پیگیری و نتیجه به این نمایندگی اعلام گردد».
سفارت از تاریخ یادشده طی نامه‌های عدیده و همچنین تماس‌های تلفنی با نهادهای ذیربط داخلی، ضمن هشدار در خصوص عواقب عدم رعایت استانداردهای بهداشتی در برخی محصولات، به کرات نسبت به امکان ممنوع شدن صادرات برخی از محصولات کشاورزی ایران به روسیه و اتحادیه اوراسیا، هشدار داده و مکرراً درخواست می‌نمود که ضمن اعمال نظارت دقیق‌تر در صدور گواهی‌های بهداشتی محصولات صادراتی، مذاکره در زمینه پروتکل پیشنهادی آغاز گردد.
یکی از موانع موجود در سر راه مذاکرات مربوط به پروتکل پیشنهادی طرف روسی، آن است که موضوعات این سند صرفاً در حوزه صلاحیت این دو سازمان ایرانی و روسی نیست بلکه نهادهای دیگری همچون سازمان غذا و داروی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی نیز باید هم در روند مذاکرات و هم در اجرای مقررات مشارکت و نظارت نمایند. متأسفانه طی ماه‌های گذشته، علیرغم پیگیری‌های مکرر این سفارت و وزارت امور خارجه کشورمان، هنوز سازمان‌هایی که حضور آنان در این روند ضروری است از خود مشارکت نشان نداده‌اند.
اعمال رژیم ممنوعیت موقت بر ورود برخی محصولات کشاورزی دیگر کشورها به روسیه توسط نهادهای ذیربط نظارتی این کشور، امری است که طی سال‌های گذشته شاهد آن بوده‌ایم. پیش از اعمال ممنوعیت بر واردات فلفل از ایران، ورود تعدادی از محصولات کشاورزی ترکیه نیز به روسیه ممنوع گردیده است و در خبر مربوط به آن، اعلام شده بود این ممنوعیت به دلیل خودداری کشور یادشده از امضا پروتکل استفاده بی خطر از سموم علفکش و آفتکش و وجود آثار سموم در این محصولات بوده است.
پیگیری‌های مستمر سفارت جمهوری اسلامی ایران در مسکو برای جلوگیری از ممنوعیت واردات برخی از محصولات کشاورزی کشورمان به روسیه طی ماه‌های گذشته و هشدارهای مکرری که بارها به صورت کتبی در قالب نامه‌ها و گزارش‌ها به نهادهای ذیربط ارسال می‌شد، برای جلوگیری از ورود لطمه به تولیدکنندگان، تجار و تمامی افراد و بخش‌هایی است که به طور مستقیم یا غیر مستقیم از آن منتفع می‌شوند و در نهایت با هدف حفظ و گسترش حجم مبادلات تجاری ایران و روسیه بوده است.
.در سال ۲۰۲۰ صادرات ایران با رشد ۱۰۵ درصدی در مقایسه با سال قبل از آن، از رقم ۳۹۰ میلیون دلار به ۷۹۵ میلیون دلار رسید و در سال جاری میلادی نیز با توجه به روند مطلوب و آمارهای رسمی گمرک روسیه، انتظار می‌رود که صادرات ایران به این کشور، حداقل به یک میلیارد دلار برسد. علاوه بر تلاش‌هایی که برای رفع موانع زیرساختی صورت می‌گیرد، کیفیت بسیار خوب و توان رقابتی محصولات ایرانی موجب شده است که در دو سال گذشته ایران به سرعت سهم خود در بازار این کشور را افزایش دهد. در این میان، وجود برخی موارد نقض استاندارد همانگونه که در مورد محصولات سایر کشورها نیز امری طبیعی است، ممکن است در محصولات ایرانی نیز رخ دهد. برقراری مجدد صادرات محصول یادشده به روسیه به طور جدی از سوی این سفارت در دست پیگیری است و امیدواریم با مشارکت همه بخش‌های ذیربط دولتی و خصوصی روند مطلوب و رو به رشد صادرات ایران تقویت گردد.
