با بیان اینکه آب و خاک دو منبع اصلی و پایه تولید هستند که اگر هر کدام از آنها وجود نداشته باشد تولیدی نخواهیم داشت، گفت: البته ارزش خاک فقط به تولید محدود نمی‌شود بلکه ۲۵ درصد تعلیف جانداران، تشکیل اکوسیستم، ساخت و ساز و احداث بناها در خاک است.
وی ادامه داد: اگر محدودیت آب نداشته باشیم و منابع آبی به اندازه کافی باشد اما خاک خوبی نداشته باشیم امکان تولید وجود ندارد زیرا تنها خاک اجازه می‌دهد که عناصر جذب گیاه شوند، گیاه رشد کند و تغذیه مردم نیز تامین شود.
معاون آب و خاک وزارت جهادکشاورزی در پاسخ به این سوال که در حال حاضر خاک در کشور با چه چالش‌هایی دست و پنجه نرم می‌کند؟ افزود: خاک با چالش‌های زیادی مواجه شده است که یکی از آنها شوری است. بر اساس آخرین پایشی که از وضعیت خاک کشور داریم ۶.۵ میلیون هکتار اراضی زراعی از ۱۸.۶ میلیون هکتار اراضی کشاورزی درجات متفاوتی شوری دارند.
وی تصریح کرد: در حال حاضر آب بخشی از چاه‌هایی که برای کشاورزی استحصال می‌شود، شور است و این شوری آب، خاک را هم شور کرده است.
نیازی در ادامه گفت: یکی دیگر از چالش‌های خاک کمبود ماده آلی است. وقتی ماده آلی در خاک کم شود رسیدن به عملکرد مناسب و بهره‌وری بالا امکانپذیر نیست.
معاون آب و خاک وزارت جهادکشاورزی از دیگر چالش‌های پیش روی خاک را تغییر کاربری عنوان کرد و گفت: در اراضی کلاس یک و دو تغییر کاربری داریم و این در حالیست که اراضی مرغوب ما محدود است و متاسفانه تغییر کاربری شدید آن را تهدید می‌کند.
در هر هکتار ۱۶.۷ تن فرسایش خاک داریم
وی افزود: چالش دیگر خاک، فرسایش است که میزان آن در کشور به شدت بالا است. به طور متوسط در هر هکتار ۱۶.۷ تن فرسایش خاک وجود دارد. این یعنی ممکن است در برخی مناطق به ۴۰ تن و در برخی دیگر به کمتر از ۱۶ تن هم برسد. همچنین با توجه به اینکه بارش‌ها در کشور سیلابی شده فرسایش آبی نیز وجود دارد.
نیازی در ادامه به اقدامات وزارت جهادکشاورزی برای حفاظت از خاک نیز اشاره کرد و گفت: ابتدا باید بدانیم وضعیت خاک‌های کشور چگونه است. یعنی باید خاک از دو جنبه فیزیکی یعنی مطالعات خاکشناسی و شیمی یعنی حاصلخیزی آن بررسی شود. بعد از آن باید توسط خاک‌شناس‌ها دقیقا مشخص شود که در هر زمین چه محصولی کاشته است.
وی عنوان کرد: باید نقشه‌های خاک را تهیه کنیم و موظف به انجام آن شده‌ایم. در این راستا نقشه راهی طراحی شده و نشست‌هایی با کارشناسان، کشاورزان، تعاونی‌ها و به طور کل تمامی دست‌اندرکاران بخش کشاورزی برگزار کردیم. همچنین مطالعات خاکشناسی با توجه به حجم کار به ۶ هزار میلیارد تومان اعتبار نیاز دارد اما به دنبال این هستیم که راهکارهایی برای کاهش هزینه پروژه پیدا کنیم و در این راستا حتی می‌توانیم از کمک مردم و بهره‌برداران بهره‌مند شویم.
این کارشناس حوزه آب و خاک در ادامه گفت: پروژه دیگری که در حال پیگیری آن هستیم حاصلخیزی خاک است. بعد از تعیین اینکه در اراضی چه محصولاتی کاشته شود باید مشخص شود که برای این محصولات باید از چه کودی استفاده کرد که به آن توصیه کودی هم گفته می‌شود.
به گفته وی تهیه سامانه داده مکانی نیز از دیگر پروژه‌های در دستور کار وزارت جهادکشاورزی است. قرار است در این سامانه تمام آنالیزها و مطالعات خاکشناسی قرار گیرد.
نیازی همچنین اظهار کرد: در حال پیگیری روش‌های ارتقای ماده آلی خاک هستیم که آن هم پروژه هزینه‌بر و زمانبر است.
معاون وزیر جهادکشاورزی در پایان گفت: آیین‌نامه اجرایی قانون حفاظت از خاک در دولت تصویب شده، ولی هنوز اجرایی نشده است. پیگیر هستیم که بحث‌های حقوقی آن حل و به زودی ابلاغ شود. در کنار آن نیز باید دستورالعمل‌های آنالیز و …تهیه شود.
