انجام طرح‌های آبخیزداری، آبخوان‌داری و طرح‌های زودبازده آب و خاک یکی از مهمترین پایه‌های امنیت غذایی است که به گفته وزیر جهاد کشاورزی می‌تواند ۵۰ میلیارد مترمکعب آب را برای بخش کشاورزی و منابع طبیعی فراهم کند.
محمدعلی نیکبخت اعلام کرد، در بارندگی‌های اخیر حدود ۱۷ میلیارد مترمکعب آب در آبخیزها ذخیره شده است. در کشور ۱۳۰ میلیون هکتار استعداد انجام طرح‌های آبخیزداری و آبخوان‌داری وجود دارد که تا کنون فقط در گستره ۴۰ میلیون هکتار انجام شده است.
الزامات آبی وزارت جهاد کشاورزی
در سند ملی امنیت غذایی کشور ۲۲۱ اقدام برای وزارت جهاد کشاورزی در نظر گرفته شده که در حوزه آب کشاورزی، افزایش بهره‌وری آب و راندمان آبیاری، کاهش کل مصرف آب کشاورزی و افزایش میزان برخورداری از سامانه‌های نوین آبیاری از جمله تکالیفی است که بر عهده معاونت آب و خاک وزارتخانه است.
معاون آب و خاک وزارت جهاد کشاورزی درباره این تکالیف عنوان کرد، در سند ملی امنیت غذایی، اجرای سالانه ۵۰۰ هزار هکتار سامانه‌های نوین آبیاری، افزایش بهره‌وری آب از ۱.۳۹ به ۲.۶ کیلوگرم ماده خشک بر مترمکعب، افزایش راندمان آبیاری از ۴۵ درصد به ۶۰ درصد، کاهش کل آب مصرفی در بخش کشاورزی از ۸۱ میلیارد مترمکعب به ۵۱ میلیارد مترمکعب به عنوان تکلیف وزارت جهاد کشاورزی تا پایان سال ۱۴۱۱ آمده است.
صفدر نیازی‌شهرکی با اشاره به برنامه هفتم توسعه اظهار کرد که اجرای سالانه ۳۵۰ هزار هکتار سامانه‌های نوین آبیاری جز تکالیف وزارت جهاد کشاورزی است و برای اجرای آن منابع مالی مناسب باید فراهم شود.
خوش‌نشینی فرسوده‌ها
اهمیت محیط زیست در تأمین سلامت جامعه انسانی بر کسی پوشیده نیست. همچنین محدود بودن منابع خدادادی ضرورت مدیریت استفاده در راستای توسعه پایدار و بازیابی آنها را برای تمام تولیدکنندگان کشاورزی و صنعتی را الزام کرده است. فرسودگی ناوگان حمل و نقل درون شهری، برون شهری و ماشین آلات کشاورزی، راه سازی، صنعتی و معدن سبب شده تا مصرف سوخت در ایران بالا باشد و به همان نسبت به آلودگی هوا افزوده شود.
رئیس مرکز توسعه مکانیزاسیون وزارت جهاد کشاورزی با اشاره به ۶۰۰ تراکتور فعال در کشور اظهار کرد، ۵۵ درصد تراکتورهای موجود کشور سن بالای ۱۳ سال دارند و ۶۰ درصد کمباین‌ها معادل ۱۲ هزار دستگاه فرسوده هستند.
کریم ذوالفقاری درباره ضایعات بخش کشاورزی به دلیل فرسودگی ماشین آلات گفت، در حال حاضر ۲۰ میلیون غلات در کشور برداشت می‌شود. اگر به دلیل فرسودگی برداشت محصولات فقط یک درصد از غلات که معادل ۲۰۰ هزار تن می‌شود از بین برود با همان عدد می‌توان بخشی از نوسازی ناوگان کمباین را انجام داد.
در بحث سوخت هم تراکتور به طور میانگین سالانه ۸۰۰ ساعت فعالیت دارد و اگر به سن فرسودگی رسیده باشد هر ساعت ۳.۵ لیتر سوخت اضافه دارد که اختلاف سوخت ماشین آلات با عمر مفید و فرسودگی ۳۰۰ هزار دستگاه عدد بزرگی می‌شود.
به گفته این مسؤول دولتی، ۲.۹ میلیون لیتر سهم کشاورزی در سوخت است که امسال با کاهش ۴۰۰ میلیون لیتری به ۲.۲ درصد رسیده است. همچنین ۱.۹ درصد گاز، ۴.۴ درصد سوخت مایع و ۱۴ درصد برق کشور در بخش کشاورزی مصرف می‌شود.
گلایه از عدم پرداخت تسهیلات اختصاص‌یافته
ذوالفقاری درباره پروژه‌های صنایع تبدیلی و تکمیلی هم اظهار کرد، نزدیک به ۳۵۰ هزار میلیارد تومان پروژه صنایع تبدیلی و تکمیلی در بخش کشاورزی در حال اجرا است.
در حوزه صنایع، یکی از بخش‌های سودآور بخش کشاورزی صنایع تبدیلی و تکمیلی است که برای ایجاد و تکمیل زیرساخت‌ها اعتبار زیادی نیاز دارد اما سودآور است.
در سرمایه گذاری بخش کشاورزی به ویژه صنایع تبدیلی بسیار گلایه‌مندیم و انتظار داریم اتفاقی که در برنامه ششم توسعه رخ داد در برنامه هفتم تکرار نشود.
بر اساس قانون برنامه ششم قرار بود ۱۵ درصد از منابع داخلی بانک‌های غیر تخصصی در اختیار بخش کشاورزی و زیرمجموعه‌های آن قرار گیرد که از این عدد فقط ۴ درصد محقق شد.
به گفته وی، سرمایه گذار بخش کشاورزی انتظار پرداخت تسهیلات ویژه ندارد از پرداخت وام با بهره ۲۳ درصد هم راضی است اما در این حوزه کم کاری می‌شود. در حال حاضر برخی پروژه‌های صنایع تبدیلی و تکمیلی تا ۹۰ درصد انجام شده و نیاز است با پرداخت تسهیلات به بهره برداری برسد که ضمن اشتغالزایی منجر به تضمین امنیت غذایی می‌شود.
وضعیت بازار کالای اساسی
دام سبک: بازار گوشت قرمز دچار نوسان بسیار بوده و قیمت هر کیلو گرم گوشت گوسفند از ۶۵۰ تا ۹۵۰ هزار تومان در نوسان است.
همچنین در حالی که در این مقطع زمانی بره‌های پرورشی اسفند ماه وارد بازار دام شده است و قیمت دام زنده نسبت به اسفند حدود ۳۰ هزار تومان پایین‌تر آمده بازار گوشت دچار چسبندگی قیمت شده و تغییری در نرخ گوشت قرمز رخ نداده است.
رصد بازار دام زنده نشان داد هر کیلو گرم دام سبک زنده بین ۲۱۰ هزار تومان (میش) تا ۲۷۰ هزار تومان (بره ۶ ماهه) متغیر است.
دام سنگین: مدیرعامل اتحادیه سراسری دامداران کشور درباره قیمت دام سنگین در کشور با اشاره به هر کیلو گرم دام سنگین به طور میانگین بین ۱۹۰ تا ۲۰۰ هزار تومان، اظهار کرده متولیان امر در این بخش نسبت به مشخصات تولید صنعت دامپروری آگاه نیستند و سیاست گذاری‌های انجام شده روند رو به بهبودی را نشان نمی‌دهد.
مجتبی عالی معتقد است، گزارش‌ها از تعداد دام سنگین با وضعیت قیمتی آن در بازار گوشت قرمز همخوانی ندارد.
جوجه یک روزه: بر اساس تاکید مدیر کل امور طیور و زنبور عسل وزارت جهاد کشاورزی امسال قیمت جوجه یک روزه افزایش پیدا نمی‌کند.
روح الله زحمت کش عنوان کرد که بیش از یک میلیارد و ۷۰۰ میلیون قطعه جوجه‌ریزی در کشور پیش بینی شده که باید با حاشیه سود منطقی توزیع شود.
نرخ جوجه در بازار هم برخی نژادها و سویه‌ها حدود ۱۲ تا ۱۳ هزار تومان است و بعضی نژادها هم بین ۲۵ تا ۲۶ هزار تومان قیمت گذاری شده است؛ اما به طور میانگین نرخ آن بین ۱۶ تا ۲۴ هزار تومان متغیر است.
دبیر انجمن صنفی جوجه یک روزه گفت، در سال جاری هم بر اساس برنامه‌ریزی انجام شده ماهانه ۱۵۰ میلیون قطعه جوجه‌ریزی در کشور صورت می‌گیرد.
همچنین با توجه به بازسازی گله‌های مولد که در حال حاضر بخشی از آن به وسیله واردات تأمین می‌شود، از ماه آینده واردات روند کاهشی داشته و در نیمه دوم سال با توجه به مازاد تولید جوجه جز صادرکننده تخم مرغ نطفه دار خواهیم بود.
گوشت مرغ: هر کیلو مرغ در پروتئین فروشی‌ها حدود ۸۷ هزار تومان قیمت گذاری شده و نرخ گوشت مرغ بسته بندی شده در فروشگاه‌های زنجیره‌ای بیش از ۹۲ هزار تومان است.
صادرات گوشت مرغ به شکل محدود با جمع‌آوری مرغ مازاد بازار آغاز شده و این امر نرخ هر کیلو گرم گوشت مرغ را از ۷۸ هزار تومان هفته گذشته به ۸۷ هزار تومان در هفته جاری تغییر داده است.
گوجه فرنگی: نرخ گوجه فرنگی و پیاز از اواخر فروردین روند افزایشی داشت به طوری که گوجه فرنگی هر کیلو گرم به بیش از ۳۲ هزار تومان رسید در حالی که در اسفند این محصول حدود ۱۶ تا ۲۰ هزار تومان بود.
مصطفی دارایی نژاد، رئیس پیشین اتحادیه بار فروشان اعلام کرد، اسفند ماه سال گذشته هشدار دادم و اعلام کردم برای چند ماه آینده نسبت به قیمت پیاز و گوجه فرنگی نگران هستم.
پاکستان و هند کشورهایی هستند که خود تولیدکننده پیاز هستند اما به دلیل کمبود، صادرات خود را به کشورهای حاشیه خلیج فارس ممنوع کردند در حالی که ما به راحتی اجازه صادرات دادیم و هنوز هم ادامه دارد. این شد که در اواخر فروردین شاهد افزایش برخی محصولات از جمله پیاز و گوجه فرنگی بودیم.
وی اعلام کرد در این هفته قیمت گوجه فرنگی و ماه آینده نرخ پیاز کاهش می‌یابد که این امر در خصوص گوجه فرنگی محقق شد و هر کیلو گرم گوجه فرنگی با کاهش حدود ۳۰ درصدی به ۲۲ هزار تومان رسید.
