یزدان سیف مدیرعامل شرکت بازرگانی دولتی ایران در برنامه «تیتر امشب» اعلام کرد: 8 میلیون و 225 هزار تن گندم از کشاورزان سراسر کشور خریداری شده و احتمالا تا پایان فصل برداشت گندم این میزان خرید دولتی به 8 میلیون و 400 هزار تن برسد.
پیش‌بینی خرید 10 میلیون تن گندم محقق نشد
مسئولان وزارت جهاد کشاورزی در اوایل فصل برداشت گندم پیش بینی کرده بودند که میزان خرید دولتی گندم به 10 میلیون تن برسد.
اسماعیل اسفندیاری پور که چندین سال است، مجری طرح گندم در وزارت جهاد کشاورزی است تیرماه سال جاری درباره برآورد میزان خرید تضمینی گندم در سال جاری، تصریح کرد: پیش‌بینی می‌شود، حدود 10 میلیون تن خرید تضمینی در کشور انجام شود.
مطابقت این دو رقم که یکی از سوی مسئول تولید و دیگری از سوی مسئول خرید گندم اعلام شده، نشان می‌دهد که پیش بینی 10 میلیون تن خرید دولتی در سال جاری محقق نشده و خرید دولتی گندم تنها به8.4 میلیون تن رسیده است.
این در حالی است که میزان نیاز کشور بیشتر از میزان گندم خریداری شده در سال جاری است.
کسری 3 میلیون تنی برای تامین نیاز داخل
محمد شفیع ملک زاده رئیس نظام صنفی کشاورزی و منابع طبیعی کشور گفت: برای تامین نان کشور نیاز به 11 میلیون تن گندم و برای ذخیره استراتژیک نیاز به 5 میلیون تن گندم داریم.
مدیرعامل شرکت بازرگانی دولتی ایران در برنامه تیتر امشب این را هم گفت که میزان خرید دولتی گندم اگر امسال به رقم 8.4 میلیون تن برسد نسبت به سال گذشته افزایش 8 تا 9 درصدی خواهد داشت.
بر اساس آمارهای گمرک سال گذشته کشور 3 میلیون تن گندم وارد کرد یعنی خرید حدود 8 میلیون تنی گندم در سال گذشته جوابگوی نیاز داخلی نشد و کشور مجبور به واردات شد، امسال هم خرید دولتی گندم مشابه سال گذشته یا به گفته مدیرعامل شرکت بازرگانی دولتی ایران حدود 8 درصد افزایش خواهد داشت
بنابراین اگر سال گذشته با 8 میلیون تن خرید دولتی مجبور به واردات 3 میلیون تن گندم شدیم آیا امسال هم وارد کننده این محصول ا ستراتژیک خواهیم شد؟
*قیمت منطقی برای خرید گندم تعیین شود
در این میان کارشناسان معتقدند که باید کاری کنیم که سال آینده به مشکلات امسال و سال گذشته دچار نشویم، به پایان شهریور یعنی مهلت اعلام نرخ خرید تضمینی محصولات اساسی از جمله گندم از سوی دولت نزدیک می شویم، بحث های زیادی از سوی کارشناسان، نمایندگان مجلس و نمایندگان تولید یعنی وزارت جهاد کشاورزی در این زمینه است و همه اینها نظر متفاوتی با دولت دارند، قیمت نمایندگان تولید 5500 تومان و نظر دولت 3200 تا 3500 تومان است.
سید جواد ساداتی‌نژاد رئیس کمیسیون کشاورزی مجلس گفت: قیمت تمام شده هر کیلو گندم 4560 تومان است اما دولت می‌خواهد قیمت 3200 تا 3500 تومان بررسی کند، واقعیت این است که با این قیمت کشاورز گندم نمی‌کارد و به جای آن سبزی و صیفی‌جات خواهد کاشت.
کارشناسان نرخ مناسب خرید تضمینی که دولت تعیین می‌کند را در افزایش تولید گندم بسیار موثر می دانند.
هر زمان نرخ پایین تعیین کردیم وارد کننده گندم شدیم
ساداتی‌نژاد تاکید کرد:طبق بررسی که از سال 80 تا 92 انجام دادیم هر موقع افزایش نرخ خرید تضمینی گندم کمتر از تورم بوده مجبور به واردات شدیم.
قانون تضمین خرید محصولات اساسی کشاورزی که در سال 68 تصویب شد، تاکید دارد « به منظور حمایت از تولید محصولات اساسی کشاورزی و ایجاد تعادل در نظام تولید و جلوگیری از ضایعات محصولات کشاورزی و ضرر و زیان کشاورزان، دولت موظف است، همه‌ساله خرید محصولات اساسی کشاورزی (گندم، برنج، جو، ذرت، چغندر، پنبه وش، دانه‌های روغنی،چای، سیب‌زمینی، پیاز و حبوبات) را تضمین نموده و حداقل قیمت خرید تضمینی را اعلام و نسبت به خرید آنها از طریق واحدهای ذیربط اقدام نماید.
تبصره 1 – وزارت کشاورزی موظف است همه‌ساله قیمت خرید تضمینی محصولات فوق‌الذکر را با رعایت هزینه‌های واقعی تولید و در یک واحد‌بهره‌برداری متعارف و حفظ رابطه مبادله در داخل و خارج بخش کشاورزی تعیین و حداکثر تا آخر تیر ماه به هیأت دولت تقدیم نماید.
تبصره 2 – دولت موظف است قیمتهای مصوبه مزبور را قبل از آغاز هر سال زراعی (آخرشهریور ماه) از طریق رسانه‌های عمومی اعلان نماید.
تبصره 3 – دولت موظف است ضرر و زیان احتمالی موضوع این قانون را از منابع‌مالی خود تأمین نماید، همچنین به دولت اجازه داده می‌شود، ضرر و زیان ناشی از دیرکرد پرداخت بیش از یک ماه موضوع این قانون را از محل منابع مالی خود تأمین و به ازای‌هرماه تأخیر در پرداخت، علاوه بر اصل قیمت محصولات خریداری شده، افزایشی‌متناسب با کارمزد سپرده‌های میان مدت که در ابتدای هر سال توسط بانک مرکزی‌جمهوری اسلامی ایران تعیین می‌شود، به صورت روزشمار پرداخت نماید.»
در این قانون به در نظرگرفتن قیمت واقعی تولید تاکید شده است یعنی باید قیمتی از سوی دولت منظور شود که برای کشاورز تولید به صرفه باشد، دولت باید قیمت تمام شده تولید را با در نظر گرفتن تورم و نیز سود منطقی برای کشاورز اعلام کند.
*دولت یارانه به جیب کشاورز خارجی می‌ریزد، اما از کشاورز داخلی حمایت نمی‌کند
مهدی سروی کارشناس اقتصاد کشاورزی که در برنامه تیتر امشب صحبت کرد، با طرح این سوال که چرا دولت پولی را که صرف وا ردات می‌کند به کشاورز داخل نمی دهد تا محتاج به دیگران نباشد، گفت: سال گذشته دولت 3 میلیون تن گندم وارد کرد و برای این میزان واردات معادل 16 هزار میلیارد تومان ارز از کشور خارج شد در حالی که اگر قیمت مناسب برای خرید کشاورزان در نظر می گرفت این پول از کشور خارج نمی شد.
سروی گفت: امسال برای خرید 8.2 میلیون تن گندم از داخل حدود 21 هزار میلیارد تومان پرداخت شده است اما برای واردات 3 میلیون تن 16 هزار میلیارد تومان پرداخت شده که رقم بسیار زیادی است.
کارشناسان می‌گویند، چرا دولت حاضر است پول هنگفتی را برای واردات گندم به کشاورزان خارج از کشور بدهد، اما نمی‌خواهد حتی کمتر از این رقم را به کشاورزان داخلی خودمان بدهد.
*گندمکاران حاضرند 10 درصد کمتر از قیمتی که دولت از خارج می‌خرد گندم بفروشند
شهرام شاهین فر عضو هیئت مدیره بنیاد گندمکاران در برنامه تلویزیونی اعلام کرد: دولت به جای پرداخت یارانه به کشاورزان خارجی به فکر حمایت از کشاورزان داخل باشد که در این صورت نیاز به واردات هم نخواهد بود.
وی افزود: دولت هر کیلو گندم را 5700 تومان از کشاورزان خارجی می‌خرد، اما کشاورزان داخلی حاضر هستند، 10 درصد کمتر از این قیمت به دولت بفروشند.
اعلام به موقع و مناسب نرخ خریدتضمینی همچنان که در قانون هم تاکید شده برای افزایش تولید محصولات اساسی بسیار مهم است که به گفته مهدی سروی کارشناس اقتصاد کشاورزی متاسفانه در سالهای گذشته به غیر از یکسال که به موقع اعلام شد، در بقیه سالها نقض شده است، دولت اگر از کشاورز داخلی حمایت کند، حداقل در مورد گندم مجبور نمی‌شود، به قیمت گران‌تر و آن هم در شرایط تحریم وارد کند.
آغاز سال زراعی جدید نزدیک است و طبق قانون تا 5 روز دیگر دولت باید قیمت خرید تضمینی محصولات کشاورزی از جمله گندم را اعلام کند، این زمان نقطه عطفی برای دولت است، می‌تواند با تعیین قیمت مناسب کشور را از واردات محصول استراتژیک گندم بی نیاز کند و یا با اعلام نرخ پایین کشور را متکی به واردات کند.
