طبس، بزرگترین شهر خاورمیانه از نظر وسعت است؛ شهری کویری و بسیار گرم که در ایام تابستان به ویژه در فصل خرما پزان دمایش به بالای ۴۵ درجه می رسد.
بهره‌برداران طبسی در این هوای گرم تمام تلاش خود را به کار می‌گیرند تا محصولی شیرین و پرخاصیت را روانه بازار کنند. زن و مرد، بزرگ و کوچک درحال جمع آوری خرما از نخلستان های طبس هستند. بهره برداران خرمای طبس این روز‌ها از ضربه کرونا به محصولشان دل پر دردی دارند.
به دعوت یکی از بهره برداران خرما در طبس به خانه‌اش می‌رویم وارد خانه که می‌شویم انباری بزرگ پر از خرما مشاهده می‌کنیم که روی هم انباشته و بیشترشان خشک شده و گویا قرار است خوراک دام شوند.
او گفت: این خرماهایی که می‌بیند محصول پارسال است. کرونا که آمد محصول بر روی دستمان ماند و مشتری نداشت.
این بهره بردار طبسی بیان کرد: به دلیل کمبود سردخانه برای نگهداری خرما در طبس مجبور شدم خرما‌ها را در خانه نگهداری کنیم و شیوع کرونا و کمی مسافر در ایام نوروز سبب شد خرما‌ها خشک شود و امروز آن‌ها را به مصرف دام برسانیم.
او عنوان کرد: امسال در حالی مشغول برداشت محصول جدید هستیم که جایی برای انبار آن‌ها نداریم و هنوز محصول سال قبل در انبار‌ها است و اگر مسئولان فکری برای فروش برندارند خرمای امسال نیز مانند پارسال باید به مصرف دام برسد.
این بهره بردار گفت: متأسفانه خرمای شهرستان در بسته بندی سایر شهرستان ها ارسال می‌شود و کسی نام طبس را نمی‌شناسد. با وجود سپری شدن سال‌ها از این مشکل باز هم برندسازی از مشکلات خرماکاران در این شهرستان است.
یکی دیگر از بهره برداران خرما در طبس گفت: خرما میوه‌ای بهشتی و پرخاصیت است، اما این روز‌ها این محصول کام ما را شیرین نمی‌کند چرا که قیمت خرما همچنان نامشخص است و هر کسی با یک قیمت آن را خریداری می‌کند و این نامشخص بودن قیمت سبب حضور دلالان در بازار خرما می‌شود.
او نبود بسته بندی شکیل و مشتری پسند برای خرما را از دیگر مشکلات دانست و عنوان کرد: قرار بود برای حمایت از کشاورز بازارچه محلی برای فروش محصولات کشاورزی در طبس راه اندازی شود، اما هنوز این طرح اجرایی نشده است.
این بهره‌بردار ادامه داد: اگر خرمای تولید شده را با قیمت ۲۰ هزار تومان خریداری کنند دلالان با سود ۷۰ تا ۸۰ درصد آن را روانه بازار می‌کند.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی طبس نیز با پیش بینی برداشت ۳ هزار و ۴۰۰ تن خرما در طبس اظهار کرد: برای حل مشکلات بهره برداران خرما در طبس مجوز سه واحد سردخانه هزار تنی در دست اقدام است که دو مداره است و پس از بهره‌برداری یکی از زیرساخت‌های زنجیره خرما را تکمیل می‌کند.
شهردار شهرستان طبس نیز در پاسخ به وعده بازارچه محلی در این شهرستان گفت: برای حمایت از کشاورز قرار بود بازارچه محلی در طبس راه‌اندازی شود تا محصولات خود را عرضه کنند و در حال حاضر این بازارچه با شش هزار متر در حال احداث است که پیش‌بینی می‌شود تا یک ماه آینده تکمیل شود.
اما علاوه بر مشکلات خرماداران در طبس که قطب اول خرما را در استان است، دومین قطب خرما در خراسان جنوبی نیز خرما داران شهرستان نهبندان از نبود سردخانه برای نگهداری محصول گلایه دارند.
یکی از بهره برداران خرما در نهبندان گفت: عمده مشکلات در این حوزه، نبود بسته‌بندی و سردخانه است و ناچاریم محصول خود را در همان زمان برداشت با هر قیمتی که از سوی دلال اعلام می‌شود به فروش برسانیم.
مدیر جهاد کشاورزی نهبندان افزود: سطح زیرکشت خرما در این شهرستان ۳۶۵ هکتار است که ۲۵۰ هکتار بارور و ۱۱۵ هکتار غیر بارور است و پیش بینی می‌شود ۶۷۵ تن خرمای اصلاح شده و بومی برداشت شود.
مالکی تصریح کرد: محصول خرمای تولیدی در نهبندان در بازار این شهرستان و استان‌های همجوار به فروش می‌رسد که پیش بینی می‌شود ۱۰۰ میلیارد ریال عاید خرما کاران شود، اما نبود سردخانه و نبود برندسازی از مشکلات خرماداران است.
آن طور که مسئولان در شهرستان طبس می‌گویند نیمی از خرمای تولیدی در طبس در استان مصرف می‌شود و نیمی دیگر نیازمند ساماندهی است و اگر فروخته نشود به ناچار به مصرف دام‌ها می‌رسد و یا به شیره خرما تبدیل می‌شود که باز هم به ضرر کشاورز است.
هرساله به هنگام برداشت خرما مشکلاتی از قبیل نامشخص بودن قیمت، نبود بازار مناسب برای فروش و نداشتن بسته بندی مناسب سبب شده که محصول خرمای استان به قیمت نامطلوب خرماکاران به فروش برسد.
خواسته خرماکاران این است که این وضعیت سر و سامان گیرد و برنامه‌ریزی مدونی برای محصولات که ارزآوری دارد و چرخه نان آوری هزاران کشاورز را به چرخش در می‌آورد به گونه‌ای باشد که کشاورز کمتر ضرر کند و از طرفی تدابیری اندیشیده شود تا کرونا سبب آشفتگی بازار نشود.
سرویس خبری : کشاورزی و باغبانی
