افزایش نامتعارف قیمت کالاهای مصرفی در سبد خانوار، یکی از مشکلات مهم و اصلی اقتصاد این روزهای کشور شده است و در این میان مواد خوراکی از آن دسته اقلامی هستند که گاهی به صورت هفتگی و حتی روزانه دچار افزایش قیمت شدهاند و اقتصاد خانواده را با چالش روبرو کرده است.
بدون تردید هزینههایی که مصرف کننده باید در بازار برای تهیه اقلام مختلف خوراکی بهویژه محصولات پروتئینی و لبنی و میوه بپردازد متناسب با درآمد متوسط جامعه نیست و باعث شده است تا معیشت مردم در تنگنا قرار گیرد؛ و اگر پیگیر این گرانی شویم، اولین دلیلی که تولیدکننده برای این افزایش قیمتها میآورد، افزایش هزینههای تولید است.
طبق گفته تولیدکنندگان دام و طیور، نهادههای دامی از جمله نهادههای خوراکی دام و طیور که بخش اعظم آن شامل کنجاله سویا، ذرت و جو میشود این روزها به زحمت و با قیمت چند برابری تهیه میشود، و این موضوع باعث شده است تا با افزایش هزینه تولید، قیمت تمام شده محصولات برای مصرفکننده نیز بیشتر شود.
البته در کنار این افزایش قیمت، کاهش تولید هم باعث بر هم خوردن تعادل بین عرضه و تقاضا و درنتیجه افزایش تنش در بازار قیمتها شده است که بخشی از علت آن باز به گرانی نهادههای خوراکی برمیگردد.
با توجه به اینکه سهم اعظم نهادههای خوراکی دام و طیور به صورت واردات تامین میشود نمیتوان تاثیر منفی تحریمهای خارجی بر اقتصاد کشور را تکذیب کرد، ولی باید توجه داشت که این تحریمها برای کشور و مردم ما موضوع جدیدی نیست و متاسفانه سالهاست که دشمنان برخلاف ادعاها و شعارهای بشردوستانه خود، بیرحمانه شدیدترین تحریمهای اقتصادی را علیه ملت ایران اعمال کردهاند و تا زمانی که ایران خواستار استقلال، امنیت و حقوق خود است، این تحریمها ادامه خواهند داشت.
این موضوع به این معناست که برای حل مشکلات کشور، مطمئنترین راه، تکیه به توان داخلی و استفاده از ظرفیتهای بومی و ملی است. موضوعی که بارها در بیانات مقام معظم رهبری به آن اشاره شده است و در مورد محصولات کشاورزی، ایشان در جلسه دیدار با رؤسای سه قوه و دیگر اعضای شورایعالی هماهنگی اقتصادی به طور خاص به موضوع افزایش تولید خوراک دام و دانههای روغنی اشاره کردند.
خوشبختانه کشور ما با توجه به شرایط اقلیمی و آبوهوایی و همینطور ذخایر طبیعی که دارد، قابلیت کشت و تولید انواع نهادههای خوراکی تر و خشک دام و طیور را داراست که البته برای بهرهبرداری بهینه از این منابع و امتیازات ویژه نیازمند برنامهزیری علمی و دقیق و البته عزم جدی و ملی هستیم.
معینالدین سعیدی، سخنگوی کمیسیون «کشاورزی، آب، منابع طبیعی و محیط زیست» با تایید توانایی داخلی کشور بر تولید نهادههای دامی، گفت: متاسفانه علیرغم ظرفیتهای موجود در کشور برای تولید این محصولات، ما هنوز در این زمینه بهشدت به خارج از کشور وابسته هستیم که این وابستگی به هیچ عنوان با تاکیدات مقام معظم رهبری سازگاری ندارد.
به گفته نماینده مردم چابهار در خانه ملت، صرفاً پنج میلیون تُن نهاده دام از نیاز ۱۹ میلیون تُنی کشور، در داخل کشور تولید میشود در حالیکه شرایط اقلیمی کشور اجازه تولید بخش عمده را به ما میدهد و در صورت رعایت الگوی صحیح کشت، تولید بسیاری از این نهادهها در کشور امکان پذیر است و با رعایت الگوی صحیح کشت بسیاری از چالشهایی که مربوط به وابستگی ما به محصولات خارجی است قابل رفع خواهد بود.
اسماعیل شهبازی استاد دانشگاه و کارشناس حوزه اقتصادی نیز چندی پیش ، در خصوص ظرفیت کشور برای تولید خوراک دام، بر توانایی داخلی برای تولید نهادههای خوارکی دام هم بصورت خوراک تر مانند یونجه و هم خوراک خشک مانند جو و ذرت تاکید کرد و افزود: ایجاد شرایط سهل و عملی مانند تامین ماشینآلات و تجهیزات، بذر، کود، سموم و دیگر مواد مورد نیاز کشاورزان، تولید محصولات کشاورزی را در کشور افزایش میدهد.
حمایت از کشاورز برای افزایش تولید محصولات کشاورزی، یک موضوع منطقی است و البته ضروری است که به عنوان عامل تشویقکننده دارای اهمیت است و میتواند بهصورت اِعمال یارانه برای تامین مواد شیمیایی، ماشینآلات و ایجاد تاسیسات انجام گیرد؛ و این حمایتها از بخش کشاورزی همانطور که سعیدی به آن اشاره کرد اگر به خوبی اتفاق بیفتد و ارزی که در حال حاضر به وارد کننده داده میشود به تولید کننده و کشاورز تخصیص یابد، بدون تردید میتوان به تولید بخش عظیمی از نیاز ۱۹ میلیون تُنی نهاده در کشور امیدوار بود.
بهرحال باید قبول کرد در دنیای امروز، بخش کشاورزی در تامین مواد غذایی و مایحتاج زندگی مردم نقش اصلی را برعهده دارد تا جایی که بخشی از قدرت و نفوذ کشورها، بستگی به توان تولید آنها در حوزه کشاورزی است و بدون شک، توسعه در این بخش بهمعنای خودکفایی در تامین مواد اولیه صنایع غذایی است.
البته رسیدن به شرایط خودکفایی زمانبر و نیازمند برنامهریزی دقیق و اقدامات جدی است و همانطور که سعیدی تاکید کرد نباید با موضوع شعاری برخورد کنیم چرا که تامین بخشی از نیاز کشور در تهیه نهادههای دام و طیور، نیازمند واردات است؛ اما واردات در حال حاضر خیلی بیشتر از آن چیزی است که کشور نیاز دارد.
وی یکی از راههای جلوگیری از واردات بیرویه و حمایت از تولید داخل را افزایش تعرفههای واردات محصولات کشاورزی اعلام کرد و افزود: این کار در کنار تهیه الگوی کشت مناسب قطعاً میتواند کارساز باشد، اما مهمتر از این طرحهای خرید تضمینی است.
توجه به تولید محصولات کشاورزی، در شرایط فعلی کشور، یک ضرورت است، کمک و حمایت مادی و معنوی در این بخش که پایه و اساس سبد غذایی خانوار است میتواند تا حد زیادی به اقتصاد خانواده و کشور کمک کند. در شرایطی که ذخایر طبیعی و شرایط آبوهوایی در کشور این اجازه را به ما میدهد که بتوانیم بسیاری از نیازهای کشاورزی را داخل تولید کنیم، لازم است تا با استفاده از دانش، تخصص و فنآوریهای جدید، در کنار حفظ محیط زیست، بیشترین بهره را از این منابع خدادادی ببریم و البته در راس همه اینها، بکارگیری سیاستهای مناسب و مدیریت احسن را نباید فراموش کرد.
منبع:
خبرگزاری میزان