بنابر آمار، گونه تیلاپیا اواسط دهه ۸۰ در بخش تحقیقات علوم شیلات کشور وارد شده است و در سال های گذشته پس از مکاتبات و پیگیری های متعدد و با اتخاذ تصمیم در سال ۹۷ با ابلاغ ریاست وقت سازمان محیط زیست در استان های قم، یزد، سمنان و خراسان جنوبی وارد مرحله توسعه پرورش شد. ماهی تیلاپیا با بیش از ۶.۲ میلیون تن در سال جایگاه دومین و در برخی سال ها سومین ماهی پرتولید در سطح جهان و در آبزی پروری با بیش از ۱۴۰ کشور پرورش دهنده یکی از گزینه های مهم تامین پروتئین جوامع بشری است.
در سنوات گذشته واردات بی رویه تیلاپیا، تولیدکنندگان ماهیان سردآبی و گرم آبی را با چالش متعددی روبرو کرد به طوریکه برخی تولیدکنندگان از گردونه تولید خارج شدند و در نهایت با اعتراض های مکرر با اعمال تعرفه جلوی واردات را گرفتند و حال بعد از گذشت چندسال دوباره این ماجرا در حال تکرار شدن است.
در همین رابطه سید حسین حسینی رئیس سازمان شیلات گفت: بنابر آمار سواحل دریاهای شمال و جنوب کشور با احتساب جزایر ۵ هزار و ۸۰۰ کیلومتر است که بر این اساس رتبه ۴۰ از ۲۸۲ کشور مشرف به دریاست. بنابر آمار تولید آبزیان از ۳۵ هزار تن تولید اول انقلاب به یک میلیون و ۳۵۲ هزار تن تولید محصولات شیلاتی رسیده ایم که از این میان ۷۵۱ هزار تن تولید حوزه صید و صیادی و ۶۰۱ هزار تن در حوزه آبزی پروری بوده است.
رئیس سازمان شیلات گفت: در راستای تعادل قیمت، سیاست واردات در ازای صادرات را در دستور کار قرار می دهیم و تازمانیکه فراوانی محصول به اندازه ای نباشد که ماهی ارزان در اختیار مردم قرار گیرد، روند واردات ادامه دارد. با تلاش در راستای رفع دغدغه زیست محیطی و با یک نگاه حفاظتی، سالانه هزارتن تیلاپیا در کشور تولید می شود.همانگونه که در قزل آلا رتبه اول تولید در دنیا را داریم، شیلات در نظر دارد که تولید تیلاپیا را به جایی برساند که با قیمت ارزان ماهی در سفره مردم قرار گیرد.
افزایش تعرفه راهی برای کنترل واردات تیلاپیا
ارسلان قاسمی رئیس کمیسیون کشاورزی اتاق تعاون و مدیرعامل اتحادیه تکثیر، پرورش و صادرات آبزیان با بیان اینکه واردات تیلاپیا یک عنصر ضدتولید داخل است، گفت: واردکنندگان به بهانه های مختلف بدنبال واردات تیلاپیا هستند، درحالیکه این موضوع آسیب جدی به تولید داخل وارد می کند. با وجود آنکه مخالف واردات تیلاپیا هستیم، اما این امر بدان معنا نیست که تیلاپیا وارد نشود بلکه تعرفه را باید به گونه ای افزایش دهیم که به تولید داخل لطمه ای وارد نشود. با توجه به پتانسیل تولید قزل آلا و ماهیان گرم آبی به طور کلی نیازی به واردات تیلاپیا نداریم و با اتخاذ برخی سیاست ها باید جلوی دلال بازی و سوء استفاده ها گرفته شود.
با پتانسیل منابع آبی در شمال و جنوب کشور طی یک برنامه منسجم ۵ ساله امکان افزایش تولید به ۳.۵ میلیون تن دست یافتنی است.
امکان افزایش ۵ برابری میزان تولید تیلاپیا در کشور وجود دارد
علی الویری مدیرعامل اتحادیه ماهیان گرم آبی گفت: علی رغم شرایط سخت و خطرناک زمستان گذرا، هم اکنون ماهی روی دست تولیدکنندگان استان های خوزستان، مازندران و گیلان ناشی از بسته بودن مرز عراق مانده است.
او با بیان اینکه اتحادیه ماهیان گرم آبی و سردآبی مخالف واردات تیلاپیا است، افزود: بارها به سازمان شیلات و وزارت جهاد مخالفت خود درباره واردات تیلاپیا را اعلام کرده ایم و قرار است دوشنبه هفته آینده جلسه ای با معاونت بازرگانی در خصوص موضوع واردات در راستای تنظیم بازار داشته باشیم. اگر مازاد سال های قبل صادرات داشته باشیم، با واردات تیلاپیا به همان میزان مخالفتی نداریم. اما اگر قرار باشد قزل آلا و کپور صادر نشود، با ورود تیلاپیا مخالف هستیم.
مدیرعامل اتحادیه ماهیان گرم آبی درباره آخرین وضعیت تولید تیلاپیا گفت: سالانه حدود هزارتن تیلاپیا در ۵ استان تولید می شود، درحالیکه با اعمال حمایت های دولتی امکان افزایش ۵ برابری تولید وجود دارد که براین اساس ضرورتی بر واردات نیست. هم اکنون تیلاپیا در استان های یزد و قم روی دست تولیدکنندگان مانده است، از این رو اگر تجار خواستار واردات تیلاپیا در راستای تنظیم بازار هستند، ابتدا نسبت به خرید تولید داخل و فیله کردن آن اقدام کنند
مدیرعامل اتحادیه ماهیان گرم آبی با بیان اینکه سالانه حدود ۱۸۰ تا ۲۰۰ هزارتن ماهیان گرم آبی تولید می شود، گفت: بنابر آمار نصف این میزان در داخل مصرف و نیمی دیگر باید به بازارهای هدف صادر شود. گرچه قیمت ماهی کامل تیلاپیا وارداتی از داخلی ارزانتر است، اما واردکنندگان بدنبال فرآوری آن هستند که در این صورت هرکیلو محصول با نرخ ۳۵۰ هزارتومان در بازار عرضه می کنند.
آمارها حاکی از آن است که در سنوات قبل ۵۰ هزارتن ماهی گرم آبی و سردآبی صادر شده است که در جلسه هفته آینده معاونت بازرگانی با تشکل ها در صورت قطعی شدن موضوع واردات، میزان صادرات باید فراتر از این میزان باشد.
واردات تیلاپیا در ازای افزایش میزان صادرات باید انجام شود
آرش نبی زاده مدیرعامل اتحادیه تعاونی ماهیان سردآبی گفت: تولیدکنندگان ماهیان سردآبی با موضوع واردات در ازای صادرات به سبب عدم نظارت در بحث واردات موافق نیستند و بارها اعلام کرده ایم که تقلب در واردات زیاد است. براساس تجربه سنوات گذشته با وجود مجوز ۲ هزارتنی واردات تیلاپیا، ۱۲ هزارتن واردات داشتیم به طوریکه واردات این گونه تحت عنوان و اسم های مختلف وارد شد و همین امر موجب شد تا تولیدکنندگان زیادی طی سال های ۹۳ تا ۹۵ از چرخه تولید خارج شدند.اگر موضوع واردات در ازای صادرات به گونه ای عملیاتی شود که مازاد بر صادرات سال های قبل ماهیان گرم آبی و سردآبی این امر صورت گیرد، واردات تا حدودی توجیه پذیر است.
مدیرعامل اتحادیه ماهیان سردآبی با تاکید بر واردات ماهی کامل تیلاپیا در راستای تنظیم بازار افزود: با توجه به آنکه یک تن فیله تیلاپیا معادل ۳ تن ماهی کامل است، از این رو صادرات ماهی کامل در ازای واردات به همین ترتیب به شرط تشدید نظارت ها باید صورت گیرد.
با توجه به ۳ هزار و ۳۰۰ کیلومتر سواحل شمال و جنوب کشور و وضعیت تولید گونه های پرورشی و صید نه تنها نیازی به واردات نداریم، بلکه در تولید برخی گونه ها همچون قزل آلا رتبه نخست در دنیا را دارا هستیم که براین اساس انتظار می رود اتخاذ برخی سیاست ها همانند سنوات قبل تولیدکنندگان داخل را دچار چالش نکند.
