گندم یکی از کالاهای اساسی کشاورزی و قوت غالب مردم ایران محسوب می‌شود که سهم زیادی در امنیت غذایی کشور دارد؛ از این رو تامین این محصول از طریق افزایش تولید و رسیدن به خودکفایی از اهمیت به سزایی برخوردار است، موضوعی که دولت گذشته کمتر به آن پرداخت به طوری که بیش از نیمی از گندم مورد نیاز کشور را وارد می‌کردیم، اما این رویه در دولت سیزدهم با حمایت از کشاورزان تغییر کرد.
دولت سیزدهم و وزارت جهاد کشاورزی در دو سال اخیر اقدامات متعددی را برای تحقق خودکفایی گندم در پیش گرفته است، به طوری که با گذشته ۲ سال از عمر دولت سیزدهم شاهد کاهش ۵۰ درصدی یارانه نهاده‌های کشاورزی (کود و سم) و افزایش ۲۰۰ درصدی نرخ خرید تضمینی نسبت به سال ۱۴۰۰ هستیم که به جهت خودکفایی کشور و ایجاد امنیت غذایی است.
افزایش ۳ برابری قیمت خرید تضمینی گندم از کشاورزان در دولت سیزدهم
دولت مردمی سیزدهم برای تامین امنیت غذایی کشور، با افزایش ۳ برابری نرخ خرید تضمینی گندم تلاش در افزایش تولید داشت که همین موضوع کلیدی تاثیر جدی بر افزایش تولید گندم گذاشت، به طوری که بعد از گذشت دو سال کشور به طور مجدد به خودکفایی در گندم مورد نیاز برای تولید نان در کشور دست پیدا کرد.
این بدان معناست که دولت سیزدهم برای حمایت از تولید داخلی، قیمت خرید تضمینی گندم را از کیلویی ۵ هزار تومان ابتدای فعالیت دولت خود (شهریور ۱۴۰۰) به ۷ هزار و ۵۰۰ تومان تغییر داد و با شروع جنگ اوکراین و روسیه و افزایش شدید قیمت‌های جهانی، در ابتدای سال ۱۴۰۱ نیز دوباره قیمت را به ۱۱ هزار و ۵۰۰ تومان و مجدد این رقم را به ۱۳ هزار تومان افزایش داد.
رشد چشمگیر قیمت خرید تضمینی گندم از کشاورزان در دولت سیزدهم نسبت به دولت‌های گذشته باعث افزایش قابل توجه تولید این محصول راهبردی شد تا جایی که در سال ۱۴۰۱ خرید تضمینی گندم از ۴.۷ میلیون تن به ۷.۵ میلیون تن رسید.
بر اساس مصوبه شورای قیمت‌گذاری، قیمت نهایی یک کیلوگرم گندم در سال ۱۴۰۲ نیز ۱۵ هزار تومان تعیین و مصوب شد که در تولید و خرید نهایی این محصول اثرگذار بود به نحوی که تاکنون ۱۰ میلیون و ۵۰۰ هزار تن گندم از کشاورزان سراسر کشور خریداری شده و همین امر باعث شد کشور در تامین گندم نان به خودکفایی برسد.
رشد ۱۲۳ درصدی خرید گندم از کشاورزان
بر اساس این گزارش، در واقع خرید گندم در سال جاری و از ابتدای فصل برداشت تاکنون نسبت به سال ۱۴۰۱ از لحاظ وزنی بیش از ۴۳ درصد و نسبت به سال ۱۴۰۰ بیش از ۱۲۳ درصد رشد را نشان می‌دهد.
همچنین اقداماتی نظیر اجرای اصلاح الگوی کشت و توسعه کشت قراردادی و جهش تولید در دیمزارها از دیگر برنامه‌های وزارت جهاد کشاورزی برای خودکفایی گندم بوده است که پس از ۵ دهه سال گذشته برای خودکفایی در تولید محصولات اساسی کشاورزی انجام شد به طوری که موجب کاهش واردات گندم شد.
صرفه‌جویی ۲ میلیارد دلاری با کاهش واردات گندم
حمایت دولت از کشاورزان ایرانی به جای حمایت از کشاورزان خارجی سبب شد که واردات گندم در یک سال اخیر به لحاظ ارزش وزنی با کاهش ۵۲ درصدی و به لحاظ ارزش دلاری با کاهش ۴۴ درصدی روبرو شده است.
در سال ۱۴۰۰ به علت قیمت پایین که دولت دوازدهم برای خرید تضمینی گندم قرار داد، میزان تولید به شدت کاهش یافت و کشور مجبور به واردات بیش از ۷ میلیون تن گندم شده بود.
بنا بر این گزارش، دولت سیزدهم از زمان فعالیت خود با افزایش قیمت خرید تضمینی کالاهای اساسی از جمله گندم نقش بسزایی در افزایش انگیزه در کشاورزان داشت به طوری که امسال با تعیین نرخ ۱۵ هزار تومانی برای خرید تضمینی هر کیلوگرم گندم تولید این محصول به بیش از ۱۲ میلیون تن رسید که تاکنون بیش از ۱۰ میلیون و ۵۰۰ هزار تن آن به دولت فروخته شد و همین امر موجب شد که کشاورزان کشور را از واردات گندم نان بی نیاز کند.
بنابراین با این رقم خرید تضمینی دیگر نیازی به واردات گندم نان نخواهد بود و تنها ۲ میلیون تن گندم برای صنف و صنعت هم از محل واردات تامین خواهد شد. پیرو همین سیاست افزایش تولید گندم طی دو سال اخیر، ۵ میلیون تن واردات گندم کاهش پیدا کرده که دو میلیارد دلار صرفه‌جویی ارزی را در پی داشته و آمار نشان می‌دهد که واردات گند دو سال گذشته ۷۰ درصد کاهش یافته است.
