آذربایجان غربی یکی از استان های سردسیر کشور است که در ماه های خرداد تا اواخر شهریور، دمای این استان افزایش می یابد که همین امر، زمینه را برای تولید محصولات باغی در این استان فراهم می کند.
طبق نظر بسیاری از کارشناسان به علت اینکه گرمای آذربایجان‌غربی نظیر برخی استان های جنوبی، شرقی و جنوب شرقی کشور زیاد نیست و حداکثر به ۳۵ درجه می رسد، کیفیت اقلام کشاورزی تولیدی در این استان بسیار بهتر از استان های دیگر بوده و می توان از این ظرفیت برای توسعه صادرات استفاده کرد.
در آذربایجان غربی سالانه بیش از ۶.۵ میلیون تن محصولات کشاورزی تولید می شود که بخش عمده آن مربوط به محصولات باغی است؛ سیب با سهم حداقل ۱.۲ میلیون تنی از جمله بیشترین محصولاتی است که در این استان تولید می شود و البته هنوز هم بخشی از تولید استانی در این بخش به ثمر نرسیده و طی روزهای آتی برداشت می شود.
البته در کنار ارتقای کیفی که باید در دستور کار جدی کارشناسان کشاورزی و البته کشاورزان قرار گیرد، به نسبت سطح زیر کشت، میزان محصول تولیدی در آذربایجان غربی بسیار کمتر از استانداردهای جهان به ویژه کشورهای اروپایی است به طوری که طبق تحقیقی که سال های پیش در استانی نظیر قونیه ترکیه اتفاق افتاده، این استان با سطح زیر کشت تقریبا یکسان با آذربایجان غربی و آب و هوایی نزدیک، حدود ۲ برابر تولیدی این استان، تولید کشاورزی داشته که نشان می دهد آذربایجان غربی هم می تواند به این رقم دست یابد.
اما با این وجود، در حال حاضر نیز محصولات خوبی در آذربایجان غربی تولید می شود که این استان را به بهشت محصولات کشاورزی به ویژه در نیمه دوم تابستان تبدیل کرده است.
آلو، هلو، شلیل، انگور در انواع مختلف، سیب و حتی گردو و در سال های اخیر پسته از محصولاتی است که در آذربایجان غربی برداشت می شود که البته آمار دقیقی از برخی از این محصولات در دسترس نیست.
تولید ۶.۸ میلیون تن محصولات کشاورزی در آذربایجان غربی/ سهم محصولات باغی ۱.۶ میلیون تن
گندم، چغندرقند، سیب درختی و انگور محصولاتی هستند که آذربایجان غربی در تولید آن ها پیشتاز کشور است و ۷۰۰ هزار هکتار زمین زراعی و ۱۱۵ هزار هکتار باغ این استان زمینه تولید را برای کشاورزان مهیا کرده است.
طبق اظهارات رییس سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان غربی در خصوص ظرفیت و پتانسیل ها به همراه عملکرد سال گذشته استان در بخش کشاورزی سالانه تولید ۶ میلیون و ۸۰۰ هزار تن محصولات بخش کشاورزی موجب شده تا این منطقه یکی از قطب های مهم این بخش در کشور باشد.
اکبر کرامتی با بیان اینکه استان با ۱۱۵ هزار هکتار سطح زیر کشت محصولات باغی چهار درصد از تولید این بخش کشور را به خود اختصاص داده است، اضافه کرد: سالانه استان با تولید حدود ۱.۶ میلیون تن محصولات باغی سهم مهمی در این بخش را عهده دار است.
وی با اشاره به اینکه این استان در تولید سیب درختی با برداشت سالانه ۱.۲ میلیون تن پیشتاز کشور است، گفت: این استان در تولید انگور با سهم پنج درصدی از تولیدات کشور در ردیف ۱۰ استان برتر قرار دارد.
وی میوه های هسته دار مثل زردآلو، هلو و گیلاس را مهمترین محصولات باغی استان معرفی کرد و گفت: در سال‌های اخیر گام های خوبی در زمینه صادرات محصولات کشاورزی به خصوص تولیدات باغی در بخش سیب درختی برداشته شده است.
مهمترین محصول باغی تولیدی در آذربایجان غربی سیب است که امسال میزان تولید آن به بیش از ۱.۲ میلیون تن خواهد رسید.
تولید یک میلیون و ۲۷۰ هزار تن سیب در آذربایجان غربی
رییس سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان‌غربی با اشاره به آغاز برداشت محصول سیب درختی در استان، از پیش بینی تولید یک میلیون و ۲۷۰ هزار تن سیب درختی از باغات استان در سال جاری خبر داد.
کرامتی اظهار کرد: بر اساس برآوردهای انجام شده، امسال تولید این محصول حدود ۲۰ درصد نسبت به سال گذشته افزایش دارد.
وی بیان کرد: ارقام غالب محصول سیب منطقه از ارقام سیب‌های زرد و قرمز لبنانی موسوم به گُلدِن و رِد دِلیشز است.
رییس سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان غربی اضافه کرد: مابقی را ارقام تابستانه و ارقام خارجی از جمله گرانی اسمیت، رد استارکینگ، گالا و دلباراستیول تشکیل می‌دهد.
کرامتی با بیان اینکه سیب از مهمترین محصولات باغی آذربایجان غربی است، افزود: باغ‌های سیب در همه شهرهای استان وجود دارد ولی ارومیه با اختصاص حدود ۴۵ درصد از این باغ‌ها در رتبه اول و شهرهای سلماس، مهاباد، اشنویه، نقده و میاندوآب در ردیف‌های بعدی قرار دارند.
برداشت ۲۵۴ هزار تن انگور در آذربایجان غربی
مدیر باغبانی سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان غربی گفت: امسال ۲۵۴ هزار تن انگور از سطح باغ های بارور استان تولید می شود.
محمد بوتراب افزود: سطح زیر کشت بارور حدود ۲۰ هزار هکتار بوده که شامل ۱۵ هزار و ۵۲۰ هکتار آبی و چهار هزار و ۷۰۰ هکتار دیم است.
وی بیان کرد: از مجموع انگور تولیدی در استان، ۲۲۲ هزار و ۶۷۰ تن به صورت آبی و بقیه به صورت دیم برداشت می‌شود.
وی اضافه کرد: انگور دومین محصول باغی استان بوده و بیش از ۳۰ هزار بهره بردار به طور مستقیم و ۳۰ هزار نفر به صورت غیر مستقیم در امر داشت و برداشت، بسته‌بندی و حمل و نقل انگور فعالیت و از این راه امرار معاش می‌کنند.
وی با بیان اینکه این استان رتبه چهارم کشوری در تولید انگور را به خود اختصاص داده است، گفت: سالانه بیش از ۴۱۰ تن آب غوره توسط سه واحد آبغوره گیری به صورت صنعتی در سطح استان استحصال می‌شود.
مدیر باغبانی سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان غربی با بیان اینکه بخشی از انگور تولیدی استان سالانه به کشورهای همسایه صادر می‌شود، اضافه کرد: از کل محصول تولیدی ۶۰ درصد به صورت تازه خوری در استان و سایر نقاط کشور مصرف شده، مقداری نیز صادر شده و بقیه در صنایع تبدیلی به صورت آب میوه، کشمش و شیره انگور فرآوری می‌شود.
پس از سیب و انگور که بیش از ۹۰ درصد محصولات باغی تولیدی آذربایجان غربی را به خود اختصاص داده اند، شلیل، هلو، گلابی و آلو نیز در این استان تولید می شود.
برداشت ۵۳ هزار تن هلو در آذربایجان غربی
سرپرست معاونت بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان غربی گفت: ۵۳ هزار تن محصول هلو از سطح پنج هزار هکتاری باغات استان برداشت می شود.
جعفر وحدت افزود: حدود پنج هزار و ۱۱۲ هکتار از باغات هلو در استان بارور و ۵۹۳ هکتار نیز غیر بارور هستند و عمده ارقام موجود در باغات استان شامل ارقامی مانند هلو زعفرانی، آلبرتا ،جی اچ هیل، حاج کاظمی و انواع هلوهای انجیری از نوع زعفرانی، عسلی هستند.
وی اضافه کرد: شهرستان‌های ارومیه، میاندوآب، و مهاباد جزو شهرستان هایی هستند که بیشترین سطح زیر کشت باغات هلو را دارند.
وی اضافه کرد: بیش از ۵۵ درصد سطح زیر کشت باغات هلو در شهرستان ارومیه واقع شده است.
برداشت حدود ۱۰۰ هزار تن شلیل، آلو و گلابی در آذربایجان غربی
رییس سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان غربی گفت: امسال همچنین ۴۵ هزار تن شلیل، ۴۱ هزار تن آلو و چهارهزار و ۵۰۰ تن گلابی در استان تولید و روانه بازار مصرف شده است.
کرامتی با اشاره به اینکه سه هزار و ۷۰۰ هکتار سطح باغ های استان مربوط به شلیل است، افزود: از مجموع شلیل تولیدی ۵۰ درصد به صورت تازه خوری مصرف و یا جذب صنایع تبدیلی در داخل استان شده و مابقی به سایر استان‌های کشور و از جمله کشور روسیه صادر می‌شود.
وی بیان کرد: به ترتیب اولویت شهرستان‌های ارومیه، میاندوآب، مهاباد، خوی، اشنویه بیشترین میزان تولید را به خود اختصاص داده و مابقی محصول در سایر شهرستان‌های استان تولید می‌شود.
وی اظهار کرد: همچنین امسال ۴۱ هزار تن محصول آلو از سطح سه هزار و ۵۰۰ هکتاری باغات در استان برداشت شده که در مقایسه با سال گذشته از رشد قابل توجهی برخوردار است.
رییس سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان غربی گفت: ارقام آلو در چندین نوع مثل آلو قطره طلا، شابلون، سانتاروزا، کالیفرنیا، آنجلینا، گوشتی، خاکی، اختری و انواع آلوهای بومی دراستان تولید می‌شود.
کرامتی افزود: این محصول در تمامی شهرستان های استان کاشت شده که بیشترین آن در ارومیه است که به ترتیب شهرستان های شاهین دژ، مهاباد، میاندوآب بیشترین سطح زیر کشت و تولید این محصول را در استان به خود اختصاص داده اند.
با وجود تولید محصولات کشاورزی مختلف در آذربایجان غربی، میزان درآمدزایی در این بخش به ویژه برای کشاورزان بسیار کم بوده و سود قابل توجه در این حوزه به جیب دلالان می رود که البته می توان با مدیریت مناسب و ایجاد تعاونی های بسته بندی، سورتینگ و حمل و نقل کالاهای کشاورزی در روستاها به این مشکل فائق آمد.
امری که در دولت سیزدهم باید بیش ازپیش به آن توجه شود تا ارقام تولیدی در آذربایجان غربی، در روی درخت به دلالان فروخته نشود و دسترنج یک ساله کشاورزان، دودستی در اختیار دلالان و واسطه ها که گاه کل محصولات تولیدی را به آن سوی مرزها می برند، قرار نگیرد.
