سید محمدتقی سجادی در خصوص پروژه‌های آبخیزداری در خوزستان اظهار کرد: مساحت استان خوزستان حدود ۶.۴ میلیون هکتار است که از این میزان ۴.۹ میلیون هکتار آن اراضی ملی است. شهرستان‌های شمالی، شمال شرق، شرق و جنوب شرق استان در دامنه‌های غربی زاگرس میانی قرار دارند و در این شهرستان‌ها با توجه به داشتن شیب و کوهستانی بودن، استعداد وقوع سیلاب وجود دارد.
وی با بیان اینکه آبخیزداری با چند هدف انجام می‌شود، افزود: یکی از اهداف آبخیزداری، کنترل و مهار سیلاب است. اگر بارش با شدت زیاد و در زمان کوتاه باشد، بخشی از نزولات ناشی از بارندگی به صورت روان‌آب یا سیلاب به حرکت درمی‌آید که در این شرایط آب فرصت نفوذ پیدا نمی‌کند و وقتی آب تجمع می‌کند به سیلاب تبدیل می‌شود و خسارت‌هایی را بر جای می‌گذارد.
مدیرکل منابع طبیعی خوزستان با بیان اینکه با ایجاد تاخیر در حرکت سیلاب و عدم تجمع روان‌آب‌ها، سیلاب تخریبی را در پی نخواهد داشت، تصریح کرد: اگر در سرشاخه‌هایی که در حوزه آبخیز واقع هستند یعنی شهرستان‌های مستعد وقوع سیلاب که در دامنه‌های غربی زاگرس میانی قرار دارند، عملیات کنترلی انجام دهیم به این صورت که با احداث یکسری موانع، سازه‌ها و بندها سیلاب را کنترل کنیم، تجمع روان‌آب و سیلاب مدیریت می‌شود و امکان وقوع سیلاب وجود نخواهد داشت.
۴۰ درصد سیلاب مانسون با آبخیزداری کنترل شد
سجادی در خصوص ذخیره سفره‌های آب زیرزمینی عنوان کرد: زمانی که ما با احداث یکسری موانع، سازه‌ها و بندها در وقوع سیلاب تاخیر ایجاد می‌کنیم جریان روان‌آب کنترل می‌شود و امکان نفوذ پیدا می‌کند. در واقع افزایش نفوذ سبب می‌شود وضعیت سفره‌های زیرزمینی، قنوات و چاه‌ها بهتر شود.
وی با اشاره به اینکه بخشی از فعالیت‌های آبخیزداری مکانیکی و بخش دیگر آن بیولوژیکی است، افزود: ما می‌توانیم آب ناشی از وقوع بارندگی و نزولات را در سطح مراتع مدیریت کنیم تا از این طریق پوشش گیاهی بهبود پیدا کند و این مساله به نفوذ آب کمک می‌کند.
مدیرکل منابع طبیعی خوزستان ادامه داد: اقداماتی که ما در حوزه آبخیزداری در سطح مراتع، جنگل‌ها و آبراهه‌ها انجام می‌دهیم، باعث کنترل و جلوگیری از خسارت‌های ناشی از سیلاب‌ها می‌شود و همچنین باعث بهبود آب چاه‌ها، قنوات و پوشش گیاهی می‌شود.
وی با بیان اینکه حدود ۱۴ شهرستان در خوزستان وجود دارد که در دامنه کوه‌ها و شیب کوه‌ها قرار دارند، افزود: امکان وقوع سیلاب در این شهرستان‌ها وجود دارد. البته بارش باران در مناطق بالادست، موجب سیلاب در مناطق دشتی نیز می‌شود. بنابراین اگر در مناطق بالادست اقداماتی در زمینه آبخیزداری انجام شود می‌تواند به کاهش سیل در دشت‌های مرکزی و غربی استان کمک کند.
مدیرکل منابع طبیعی خوزستان با اشاره به اینکه مطالعات تفصیلی اجرایی حدود یک میلیون هکتار از عرصه‌های خوزستان انجام شده است، عنوان کرد: حدود ۲۰ درصد از این مطالعات مربوط به اراضی ملی استان بوده و از یک میلیون هکتار مطالعات انجام شده، حدود ۵۲۰ هزار هکتار آن به پروژه‌های آبخیزداری اختصاص داشته است.
سجادی با بیان اینکه حدود ۴۰ درصد از حجم سیلاب مانسون تابستان گذشته از طریق پروژه‌های آبخیزداری کنترل شد و اگر پروژه‌های آبخیزداری نبودند می‌توانست خسارت زیادی را به بار بیاورد، تصریح کرد: یکی از روش‌های مدیریت سیلاب در بحث آبخیزداری، ایجاد تاخیر در حرکت سیلاب و ذخیره حجمی است. یعنی سیلاب را به صورت حجمی کنترل کنیم و با افزایش ضریب نفوذ آن سرعت سیلاب مدیریت می‌شود.
می‌توان تا ۶۰ درصد سیلاب‌ها را با آبخیزداری مدیریت کرد
وی افزود: ما می‌توانیم حدود ۵۰ تا ۶۰ درصد سیلابی که ناشی از بارندگی‌های شدید است را با اجرای پروژه‌های آبخیزداری مدیریت کنیم و خسارات ناشی از سیلاب‌ها را کاهش دهیم.
شهرستان‌های مستعد آبخیزداری خوزستان کدامند؟
مدیرکل منابع طبیعی خوزستان در خصوص شهرستان‌هایی که استعداد بسیار خوبی در زمینه پروژه‌های آبخیزداری دارند، گفت: شهرستان‌های اندیمشک، دزفول، ایذه، دزپارت، لالی، اندیکا، مسجدسلیمان، باغ‌ملک، بهبهان، رامهرمز و هفتکل شهرستان‌هایی هستند که از ظرفیت بسیار خوبی در زمینه آبخیزداری برخوردار هستند.
سجادی گفت: در واقع با کاری که ما در بحث پروژه‌های آبخیزداری انجام می‌دهیم، بلا را به نعمت تبدیل می‌کنیم. یعنی با انجام یکسری اقدامات در زمینه آبخیزداری، روان‌آب‌های ناشی از بارندگی فرصت نفوذ پیدا می‌کنند و باعث احیاء چشمه‌ها، قنوات و چاه‌ها می‌شود.
- بیشتر بخوانید:
- اتلاف آب شیرین در سیل‌های تابستانی اخیر/ مزایای آبخیزداری و آبخوانداری در کاهش تخریب سیلاب
- نماینده وزارت جهاد خسارت سیل را در جنوب کرمان بررسی می‌کند
