پایگاه خبری فناوری غذا و صنایع تبدیلی کشاورزی ایران ( ایفتاتی آی ) افتخار آن را دارد لحظاتی در حضور دکتر پرویز جهانگیری مدیر عامل شرکت فرآیند فرآوری زیستی (پارس استا) و عضو انجمن تولیدکنندگان نشاسته و گلوکز بوده و مصاحبه ای صمیمانه برای خوانندگان گرامی داشته باشد . شما را به خواندن تجربیات ایشان دعوت می کنیم .
مالتودکسترین کربوهیدراتی است با نام الیگومر ( oligomer )که از نشاسته گیاهان مانند برنج، ذرت، سیب‌زمینی وگندم ، تاپیوکا و…… به دست می‌آید و به‌عنوان یکی از افزودنی‌های مهم در صنایع غذایی و داروئی با ، خواصی همچون غلظت دهندگی، و پایدارکنندگی، پرکنندگی در صنایع غذایی ( لبنی غذای کودک ، غذای ورزشکاران، ژلاتین ، انواع سس ها، و …. ) داروسازی و سایر صنایع استفاده می‌شود و عمدتاً در قسمت‌های مختلف صنایع غذایی به کار می‌رود. در حال حاضر 5 تولیدکننده مالتودکسترین در کشور وجود دارد که توان تأمین نیاز کشور را بطور کامل دارند.
میزان نیاز روزانه مالتودکسترین در صنایع تولیدی کشور بین 100 تا 150 تن تخمین زده می‌شود و در حال حاضر ایران در صنعت مالتودکسترین خودکفا است.
صنعت تولید مالتودکسترین، فراز و نشیب‌ها و پتانسیل‌های این صنعت جذاب، روایتی است که از زبان دکتر پرویز جهانگیری مدیرعامل شرکت فرآوری زیستی «پارس‌استا» و عضو انجمن تولیدکنندگان نشاسته و گلوکز، در گفت‌وگوی اختصاصی با پایگاه خبری فناوری غذا و صنایع تبدیلی کشاورزی ایران – ایفتاتی آی مطرح شده است.
- به عنوان یکی از موفق ترین تولیدکنندگان این صنعت از سابقه تولید مالتودکسترین در کشور و چالش های این صنعت برای خوانندگان ما بفرمایید ؟
علیرغم اینکه صنعت نشاسته در ترکیه گسترده تر از ایران بود ولی تولید مالتودکسترین نداشت و در بدو تولید این محصول در سال 1380 کشور چین بود که در آن سالها ازلحاظ تناژ تولید، رقیب اصلی با کشور بوده و مالتودکسترین را با نرخ تنی 750 تا 800 دلار به ازاء هر تن به ایران صادر می نمود؛ اما پس از ورود ایران به جرگه تولیدکنندگان مالتودکسترین چین در رقابت اقدام به قیمت‌شکنی و اصطلاحاً دامپینگ نمود و قیمت را به 450 دلار کاهش داد این تغییر قیمت ناگهانی، ایران را به رقابت سخت وادار کرد و بطوریکه عرضه با تناژ بالا برای ما دشوار شد. چینی‌ها در کنار دامپینگ، از دولت خود مابه‌التفاوت قیمت را بمنظور بیرون راندن رقیب دریافت می نمودند و همچنین در کشورمان نیز وجود ارز رقابتی برای واردکنندگان رقابت را بشدت مشکل نمود و عملا ما را بسمت تعطیلی می کشانید پس از 2 سال تلاش تنها و مراجعه متعدد به مسئولین توانستیم تعرفه ورودی را از 4 درصد به 20 درصد برسانیم که تقریباً با چینی‌ها در شرایط مساوی قرار بگیریم.
- مشکلات تولیدکنندگان در تأمین مواد اولیه مالتودکسترین را از زبان جنابعالی به عنوان یکی از متولیان این صنعت بدانیم؟
درحالی‌که امروزه قیمت جهانی ذرت حدود 10 هزار تومان است در کشورهائی مانند ترکیه می توانند از این ذرت ارزان استفاده نمایند در کشور ما باید آن را با تفاوت حداقل 4000 هزار تومان خریداری کنیم یعنی ما برای واردات ذرت نمی توانیم رقابت درستی با رقبای جهانی خود داشته باشیم همچنین الزام خرید مواد اولیه به مشکل موجود و تنها از شرکت‌های محدود و نیز اخذ مابه التفاوت و عوارض از دست اندرکاران تجارت ذرت تولیدکنندگان داخلی را با مشکل مواجهه می نماید و انگیزه تولید در آن را از بین می رود طبق تأکید دولت، ما باید برای هر خرید خود، مبلغی را نیز به سازمان حمایت از مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان بدهیم و متأسفانه این هزینه‌ها ما را از میدان رقابت خارج می‌کند.
همچنین محدودیت های صدور پروانه‌ها و تعدد بیش از حد آنها در تولیدات داخلی دست و پای تولید را می‌بندد از طرفی به جای تشویق، شوق برای تولیدکنندگان متأسفانه حاکمیت بروکراسی تولیدات ما را بسمت کاهش می برد.
- به عنوان یکی از فعالان بخش خصوصی بفرمایید صنعت غذا و بخصوص صادرات افزودنی ها چه پتانسیلی دارد ؟
صنعت غذا صنعتی است که تمامی مواد مورد نیاز خود را از مواد اولیه تجدیدپذیر در کشور می‌گیرد و بار زیادی روی دوش دولت نمی‌گذارد.
بسیاری از خریداران خارجی محصولات افزودنی به دلیل اجبار در پرداخت ارزش افزوده و هزینه های اضافی دولتی تمایلی به خرید از ایران ندارند و این یکی دیگر از دلایل کاهش تمایل تولیدکنندگان برای تولید بیشتر در کشور شده است. برای مثال چند سالی است خانم حلیمه یعقوب رئیس‌جمهور وقت سنگاپور، در ابتدای فعالیت خود، مالیات را برای تولیدکنندگان صنعت حذف کرد و این کار علاوه بر بالارفتن جهشی آمار تولید صنعتی کشور سنگاپور، سبب افزایش درآمد مردم و اشتغال‌زایی بیشتر شد و درنهایت موجب افزایش کیفیت زندگی شهروندان سنگاپور شده است. از طرفی اگرچه ازنظر قیمت در وضعیت رقابتی کشور ترکیه قرار داریم؛ ولی در کشور ترکیه علاوه بر جایزه 14 درصدی صادراتی برای تولیدکنندگان امکان تأمین مواد اولیه ارزان قیمت نیز فراهم است اما متأسفانه ما از این امکانات بهره‌مند نبوده و با تصمیمات خلق‌الساعه برخی از مسئولین با مشکلاتی نظیر تأمین مواد اولیه، عدم تمدید کارت بازرگانی و نقل و انتفال ارز مواجهه می باشیم و متأسفانه علیرغم وجود 1700 کیلومتر مرز مشترک و نیز فرهنگ مشترک با کشور عراق تصمیمهای بدون بررسی مسئولین سبب کاهش امکان حضور ما در کشور عراق گردیده و با کمال تأسف ما بازار خود در این کشور را بتدریج به کشور ترکیه واگذار می نمائیم
به‌جرأت می‌توان گفت؛ اگر مشکلات صادرات صنعت غذا در کشور ما کمتر شود، شاید بتوانیم درآمد ارزی حاصل از فعالیت این صنعت را با نفت جایگزین نمائیم.
جهانگیری در پایان خاطرنشان کرد: استانداردهای ما کمتر از استانداردهای جهانی نیست و با توجه به تجربه حرفه‌ای که در صادرات به ترکیه داشته‌ایم، می‌توانیم با بهبود شرایط کاری و رفع موانع انتقال ارز مجدداً شاهد صادرات مالتودکسترین به سایر کشورها باشیم.
