قیمت پیاز برای تولیدکننده در جنوب کرمان ناگهان چنان کاهش یافت که حتی در روزهایی به کیلویی ۱۰ هزار ریال هم رسیده بود و موضوع باعث شد برخی کشاورزان ترجیح دهند پیاز خود را دور بریزند یا به صورت رایگان به مصرف کننده بدهند.
تا اینکه تعاون روستایی خرید تضمینی با قیمت ۵۶ هزار ریال را طی روزهای اخیر آغاز کرد، هرچند هنوز با هزینه تولید که حدود ۱۴۰ هزار ریال خوانده می شود فاصله زیادی داشت اما بسیاری از کشاورزان ترجیح دادند بخشی از هزینه تولید را هم از این طریق برگردانند.
طی روزهای اخیر توزیع کلیپ‌هایی از پیازکاران که محصولشان را بیرون ریختند بازتاب های بسیاری به دنبال داشت.
نگرانی‌ها در این روزها آنقدر زیاد شده بود که نماینده شهرستان‌های جیرفت و عنبرآباد هم به‌شدت به تکاپو افتاد و پیگیر افزایش قیمت پیاز شده بود.
نماینده شهرستان‌های جیرفت و عنبرآباد در مجلس شورای اسلامی در صحن علنی مجلس گفت: پیاز حاصل دست رنج کشاورزان با کیلویی ۲۰ هزار ریال فروخته می شود.
بهنام سعیدی افزود: کشاورز جیرفتی و عنبرآبادی برای خرید نان خود هم با مشکل مواجه شده است بنابراین از کمیسیون کشاورزی مجلس و وزارت جهاد می‌خواهم کمیسیونی را به جنوب استان کرمان اعزام کنند تا وضعیت محصولاتی که روی زمین مانده‌اند تعیین تکلیف شود.
وی تاکید کرد: سیب زمینی و گوجه فرنگی نیز با همین وضعیت مواجه می‌شوند.
مشکل معیشت کشاورزان
نماینده مردم جیرفت و عنبرآباد در کمیسیون کشاورزی مجلس هم گفت: هزینه تولید یک کیلو پیاز ۱۳۰ تا ۱۴۰ هزار ریال است با ۱۰ هزار و ۵۰۰ هزار ریال چگونه کشاورز بتواند زندگی خود را بچرخاند.
وی تصریح کرد: اگر به داد کشاورز رسیده نشود تبعات امنیتی و اجتماعی دارد و چالش‌هایی به وجود می‌آید که همه باید پاسخگوی آن باشند.
سعیدی بیان کرد: محصول کشاورزی روی دست آنها مانده است و بعد خرید تضمینی با قیمت ۵۶ هزار ریال گذاشته می‌شود؛ آیا این هزینه برداشت محصول و کارگری که آن را برداشت می‌کند را تامین می‌کند؟.
وی اضافه کرد: از سوی دیگر قطع مکرر برق در جنوب کرمان موجب اخلال در کار کشاورزی شده و برخی از موتورهای پمپ چاه‌ها نیز سوخته است.
نبود اهرم برای اجرای الگوی کشت
رییس سازمان جهاد کشاورزی جنوب کرمان در این باره گفت: الگوی کشت در مرداد اعلام می‌شود که هر محصول در این قالب چقدر کشت کند و میزان سطح کشت تعیین شده برای پیاز در جنوب کرمان ۹ هزار و ۳۰۰ هکتار بود.
احمد احمدپورر افزود: در جلساتی به نمایندگان کشاورزان سطح کشت را اعلام کردیم، همچنین از طریق رسانه‌ها میزان سطح زیر کشت محصولات را اطلاع‌رسانی کردیم.
وی ادامه داد: از آذر ماه که کشت دوم هم شروع شد متوجه شدیم نزدیک به دو و نیم برابر الگوی کشت شاهد کشت پیاز هستیم و سطح زیر کشت انجام شده به ۲۳ هزار و ۸۰ هکتار رسیده بود.
احمدپور افزود: مکاتبات خود را برای حل مشکل از دی آغاز کردیم، اول موانع صادراتی برداشته شد و از نیمه‌های اسفند هم تعرفه صادرات را صفر کردند.
شرکت کشت و صنعت جنوب کرمان هر هکتار از زمین‌های خود را ٢ میلیارد و ٣٠٠ میلیون ریال اجاره می‌دهد که یکی از عوامل افزایش هزینه تولید در جنوب کرمان است
سطح زیر کشت دو و نیم برابری
وی با بیان اینکه تولید بسیار زیاد بود اظهار داشت: ما پارسال ۷۴۰ هزار تن تولید داشتیم اما امسال پیش بینی تولید بیش از یک میلیون و ۳۵۰ هزار تن است. پارسال ۱۵ هزار هکتار و امسال ۲۳ هزار هکتار سطح زیر کشت پیاز بود.
رییس سازمان جهاد کشاورزی جنوب کرمان اظهار کرد: کشاورزان کشت اول سود می‌کنند و در کشت دوم که قیمت‌ها پایین می‌آید متضرر می‌شوند اما در مجموع متضرر نشدند.
وی یادآور شد: سال گذشته سیب زمینی شرایط نامناسبی داشت و پیاز از وضعیت فروش بهتری برخوردار بود، به همین دلیل کشاورزان امسال بیشتر به سمت پیاز رفتند و توجهی به الگوی کشت نکردند.
اهرم بازدارنده نداریم
احمدپور با بیان اینکه اهرم تشویقی و بازدارنده برای اجرای دقیق الگوی کشت نداریم تاکید کرد: آب هم می‌تواند اهرمی باشد که باید در کارگروه الگوی کشت که به ریاست استاندار برگزار می‌شود این ایده اجرایی شود و هماهنگی لازم بین شرکت آب منطقه‌ای، جهاد کشاورزی و سایر دستگاه‌ها ایجاد شود.
پیشنهادها برای کنترل بازار
وی افزود: ما برای کشت سیب زمینی و پیاز سه پیشنهاد دادیم که مهم‌ترین آنهاذکشت قراردادی است؛ راه حل دیگر بیمه خاص بپد و همچنین آخرین مورد تسهیلات در گردش ویژه برای کشت‌های زراعی سیب زمینی و پیاز است.
احمدپور در مورد تسهیلات در گردش گفت: به این شکل که اگر مثلا امسال سیب زمینی کشت کمتری داشت دولت به کشاورزان می‌گوید اگر این محصول را کشت کنند تسهیلات سرمایه در گردش به کشاورزان اعطا می‌کند.
وی تصریح کرد: این پیشنهادها را ٢ سال پیش هم ارائه کرده بودیم اما عملیاتی نشد.
احمدپور ادامه داد: کشاورزان می‌توانند به سراغ کشت دانه‌های روغنی هم بروند که خود دولت با قیمت مناسبی خریداری می‌کند و بسیار زود پول آن تحویل کشاورز می‌شود.
وی در مورد قیمت کم خرید تضمینی بیان کرد: قیمت خرید تضمینی در شورای قیمت گذاری تعیین می‌شود که علاوه بر جهاد کشاورزی چندین دستگاه و وزارت حضور دارند.
رییس سازمان جهاد کشاورزی جنوب کرمان با بیان اینکه قیمت تمام شده پیاز در کشت بهاره را بررسی کردیم که ۱۳۰ هزار ریال بود ادامه داد: کشاورز پیاز درجه یک خود را برای فروش به مراکز خرید تضمینی ارائه نمی‌کند و پیاز درجه یک و سورت شده برای صادرات ارسال می‌شود که همزمان بازار داخل و میدان‌های میوه و تره بار هم در حال خرید هستند.
وی تاکید کرد: نگذاشتیم پیازهای خریداری شده توسط این مراکز وارد بازار شود بلکه به بخش صنایع ارسال می‌شود تا تاثیری بر قیمت و کاهش آن نگذارد.
احمدپور تصریح کرد: هزینه تولید در جنوب کرمان بالا چون قیمت اجاره زمین، بذر و سایر موارد زیاد است.
وی افزود: یکی از واحدهای صنعتی در کهنوج که در حال حاضر در حال فرآوری گوجه فرنگی است گفته توانایی فرآوری محصول پیاز را هم دارد و برای این کار اعلام آمادگی کرده است.
احمدپور اضافه کرد: یک واحد هم در منوجان اعلام آمادگی کرده است که این‌ها می‌توانند پودر پیاز تولید کنند.
مشکل الگو و فرهنگ کشت
رییس اتاق اصناف کشاورزی جیرفت هم با بیان اینکه هیچ اهرمی برای اجرای الگوی کشت وجود ندارد ادامه داد: فرهنگ کشت در جنوب کرمان نداریم؛ هر وقت محصولی گران‌تر می‌شود سال بعد کشاورزان بیشتری به سراغ آن می‌روند.
محمدعلی پیراسته افزود: سال گذشته کمبود تولید پیاز در هندوستان وجود داشت و آنها از تعهدات خود عقب مانده بودند، بنابراین اقدام به خرید پیاز از ایران کردند و فروش خوبی داشت.
وی بیان کرد: مسئولان امسال برای تنظیم بازار داخل ایران به ویژه راضی نگه داشتن ساکنان تهران طی چند روز و بدون اطلاع قبلی مانع صادرات محصول شدند که طبق قانون باید چند ماه زودتر اطلاع دهند.
پیراسته افزود: شرایط به وجود آمده گاهی مانع عبور خودروهای حامل محصولات کشاورزی شدند که در پشت مرز منتظر بودند و آنها مجبور به برگشت شدند و این خود بازار را راکد می‌کند.
بسیاری از پولدارها که شغل اول آنها طلا فروشی یا پزشکی و مشاغل دیگر است به عنوان منبع درآمد دیگری اقدام به کشت پیاز می‌کنند، این موجب متضرر شدن کشاورز واقعی شده است.
توقف ناگهانی صادرات و از دست رفتن تاجران خارجی
وی تصریح کرد: توقف ناگهانی صادرات موجب از دست دادن تاجران مهمی که در خارج از کشور داریم می‌شود و الان که صادرات مجدد برقرار شده است مشتری خود را از دست داده‌ایم.
نگرانی برای نخل‌ها و مرکبات
رییس اتاق اصناف کشاورزی جیرفت تاکید کرد: باید قوه قهریه‌ای در مقابل کسانی که اضافه تولید دارند و تشویقی هم برای کسانی که طبق الگوی کشت عمل می‌کنند وجود داشته باشد.
وی بیان کرد: برخی باغداران درختان نخل و مرکبات خود را که به دلیل بیماری آسیب دیده‌اند بریده‌اند و به زمین تخت تبدیل کردند تا زراعت کنند اما اگر همینطور پیش برود در چند سال آینده باغداری نخواهیم داشت و کشت زراعی می‌شود.
برخی باغداران درختان نخل و مرکبات خود را که به دلیل بیماری آسیب دیده‌اند بریده‌اند و به زمین تخت تبدیل کردند تا زراعت کنند اما اگر همینطور پیش برود در چند سال آینده باغداری نخواهیم داشت و کشت زراعی می‌شود
پیراسته با اشاره به نبود همکاری و هماهنگی بین مسئولان و کشاورزان گفت: ٢ تا سه ماه پیش که قیمت سیب زمینی بالا رفته بود رییس هیات مدیره و مدیرعامل سازمان تعاون به جیرفت آمد، بنا بر این بود کشاورزان روزی ۱۰ تن و در مجموع یک هزار و ۱۰۰ تن سیب زمینی تحویل دهند تا بازار تعادل داشته باشد اما کمک نکردند و دولت مجبور شد از خارج وارد کند.
وی با انتقاد از قیمت خرید تضمینی پیاز افزود: قیمت خرید ۵۶ هزار و ۷۶۳ ریال تعیین شده که قیمت پایینی است و این موضوع در نظر گرفته نشده که اجاره زمین در جنوب کرمان بسیار بالاست و قیمت اعلامی هزینه برداشت هم نمی‌شود.
اثر کشت و صنعت بر افزایش اجاره زمین
پیراسته یادآور شد: شرکت کشت و صنعت جنوب کرمان هر هکتار از زمین‌های خود را ٢ میلیارد و ٣٠٠ میلیون ریال اجاره می‌دهد که یکی از عوامل افزایش هزینه تولید در جنوب کرمان است چون به معیاری برای تعیین اجاره زمین در این منطقه تبدیل شده است.
وی ادامه داد: البته کشت و صنعت از زمین‌های مرغوب و مکانیزه برخوردار است اما کشاورزان خُرد هم به قیمت اجاره کشت و صنعت نگاه می‌کنند و وقتی ۲ میلیارد و ۳۰۰ میلیون ریال زمین‌های خود را اجاره می‌دهد کشاورز آن را یک میلیارد و ۷۰۰ میلیون ریال اجاره می‌دهد.
کشت توسط پولدارها و ضرر کشاورزان واقعی
رییس اتاق اصناف کشاورزی جیرفت تصریح کرد: مشکل دیگری هم وجود دارد که بسیاری از متمولان و پولدارها که شغل اول آنها طلا فروشی یا پزشکی و مشاغل دیگر است به عنوان منبع درآمد دیگری اقدام به کشت پیاز می‌کنند.
وی افزود: این موجب متضرر شدن کشاورز واقعی شده است و هر وقت کشاورز متضرر شود، اثرات زیادی بر اقتصاد منطقه دارد و عواقب اجتماعی در پی آن می‌آید.
پروانه کسب کشاورزی ملاک باشد
پیراسته با بیان اینکه باید بر پروانه کسب کشاورزی تاکید تا کشاورز از غیر کشاورز تفکیک شود اضافه کرد: وزیر جهاد کشاورزی گفته بود که هر کس که می‌خواهد از امکانات دولتی بهره‌مند شود باید پروانه کسب کشاورزی داشته باشد.
وی یادآور شد: کاهش قیمت فقط مختص پیاز نیست، گوجه فرنگی و هندوانه نیز به همین درد گرفتار شده و کیلویی ۴۰ هزار ریال فروخته می‌شود.
پیراسته تاکید کرد: کشاورزی با ریسک همراه است که یک سال نتیجه خوبی می‌دهد و چند سال کشاورز را زمین می‌زند، بنابراین در همه جای دنیا کشاورزی با حمایت و یارانه همراه است اما در ایران حمایت‌ها مناسب نیست.
وی خواستار حضور مسئولان وزارت جهاد کشاورزی در جنوب کرمان برای بررسی دقیق‌تر مشکلات کشاورزان شد.
مشکل کاهش قیمت محصولات کشاورزی در جنوب کرمان به یک رویه تکراری تبدیل شده است و هر سال یک یا چند محصول با این مساله مواجه می‌شود بنابراین به نظر می‌رسد باید کارهای اصولی و برنامه‌ریزی های پیشگیرانه به‌ویژه در زمینه عملی کردن الگوی کشت و مدیریت بازار انجام شود در غیر این صورت سال آینده هم همین بحران تکرار می‌شود.
منبع:ایرنا
