بنابر آمار سطح گلخانه های کشور حدود ۲۵ هزار هکتار است که بدلیل محدودیت منابع آبی، توسعه گلخانه و انتقال کشت سبزی و صیفی به فضای گلخانه از سیاست های مهم وزارت جهاد به شمار می رود.
آقای ساداتی نژاد وزیر جهاد کشاورزی می گوید: سطح گلخانه های کشور باید به ۱۰۰ هزار هکتار برسد چرا که رسیدن به خودکفایی در تولید محصولات اساسی اولویت است.
به گفته ساداتی نژاد، یکی از برنامه ها و پروژه های وزارتخانه در سال آینده توسعه گلخانه هاست، براین اساس در اعتبارات بودجه ۱۴۰۲، توسعه گلخانه های کشور در مقیاس صنعتی را در برنامه های خود داریم.
بسیاری از کارشناسان بخش کشاورزی بر این باورند که گلخانه های کشور به منظور بهره وری و صرفه جویی در مصرف آب باید توسعه یابد، در این راستا از سرمایه گذاران بخش باید حمایت شود.
افزایش ۱۰ برابری تولید در محیط گلخانه نسبت به فضای باز
آقای جبرئیل برادری رئیس جهاد کشاورزی استان تهران گفت: یکی از رویکرد های اصلی ما در استان تهران، توسعه کشت محصولات گلخانه ای است که این موضوع منجر به استفاده بهینه از منابع آب و خاک می شود.
به گفته او، با توجه به آنکه محصولات سبزی و صیفی نیاز بالایی به آب دارند؛ بنابراین کشت از محیط باز به سمت گلخانه و محیط های کنترل شده باید منتقل شود.
برادری با بیان اینکه توسعه گلخانه با ۲ رویکرد افزایش عملکرد در واحد سطح و ایجاد اشتغال دنبال می شود، گفت: بنابر آمار ۲۵ درصد اشتغال کشور در بخش کشاورزی است، از این رو توسعه گلخانه یکی از مولفه های تاثیر گذار در حوزه امنیت غذایی است که در سطح استان انجام می دهیم.
رئیس جهاد کشاورزی استان تهران ادامه داد: طبق آمار ۴ هزار و ۶۰۰ هکتار گلخانه با تولید حدود یک میلیون تن محصول کشاورزی در سطح استان تهران داریم که براین اساس رتبه نخست کشوری از لحاظ گلخانه را دارا هستیم.
او افزایش ۱۰ برابری تولید در فضای گلخانه نسبت به کشت در فضای باز و کاهش مصرف و بهره وری آب را از مزایای توسعه کشت در گلخانه اعلام کرد و گفت: به ازای هرمتر مکعب آب ۲.۵ کیلو محصول تولید می شود که براین اساس صرفه جویی بالای ۶۰ تا ۷۰ درصد است.
آمارها حاکی از آن است که با مصرف ۵ هزار مترمکعب آب در فضای گلخانه ۲۰۰ تن محصول تولید می شود، درحالیکه میزان تولید در فضای باز با همین‌میزان آب مصرفی ۲۰ تن است.
پرداخت تسهیلات کم بهره به گلخانه امری ضروری است
آقای سیدجعفر حسینی مشاور اتاق اصناف کشاورزی گفت: کشورما در یک منطقه خشک و نیمه خشک قرار دارد که بدلیل پدیده تغییر اقلیم با کاهش بارش و کمبود آب مواجه هستیم.
او انتقال کشت از فضای باز به بسته را یکی از راهکارهای مدیریت تولید اعلام کرد و گفت: انتقال کشت به فضای گلخانه در ارتقای راندمان تولید و کاهش مصرف آب تاثیر بسزایی دارد.
حسینی می گوید: در فضای گلخانه نسبت به محیط باز به سبب امکان کنترل آفات و بیماری،محصول سالم تری تولید می شود.
مشاور اتاق اصناف کشاورزی گفت: اگر چالش های پیش روی کشاورزان در خصوص توسعه گلخانه ها مرتفع نشود، برنامه وزارت جهاد درحد شعار باقی می ماند.
او با اشاره به چالش های پیش روی توسعه گلخانه ها گفت: اولین چالش بحث مجوزهاست، هرچند روند صدور مجوز نسبت به قبل تسهیل شده است، اما همچنان از دیدگاه ما باید تسهیل گری صورت گیرد تا کشاورزان به سمت فضای گلخانه روند.
این مقام مسئول ادامه داد: افزایش قیمت سازه های گلخانه ای و سرمایه گذاری اولیه کشاورزان از دیگر چالش های توسعه گلخانه است؛ بنابراین مجلس باید به این موضوع ورود کند و همانند توسعه سامانه های نوین آبیاری، یارانه بلاعوض در نظر گرفته شود به طوریکه همه ساله این موضوع را در بودجه بیاورند.
حسینی ثبات بازار محصولات کشاورزی از دیگر چالش های توسعه گلخانه اعلام کرد و گفت: با توجه به افزایش بهره وری تولید در واحد سطح نیاز است که بازار برای محصولات گلخانه ای ساماندهی شود چرا که به رغم سرمایه گذاری هنگفت، کشاورزان دغدغه دارند که بازار دچار چالش شود.
او پرداخت تسهیلات کم بهره، ایجاد زنجیره پایدار در گلخانه و برنامه ریزی بلندمدت را از دیگر ضرورت های توسعه گلخانه اعلام کرد.
با توسعه تولید در فضای گلخانه امکان حضور جدی در بازارهای هدف کشورهای حوزه خلیج فارس، اروپا و روسیه وجود دارد.
حداقل سرمایه مورد نیاز برای کشت یک هکتار گلخانه ۲۰ میلیارد تومان
آقای قاسم پیشه ور رئیس نظام صنفی کشاورزی گفت: با توجه به محدودیت منابع آبی ناشی از تغییر اقلیم چاره ای جز توسعه گلخانه و تولید محصولات کشاورزی بویژه صیفی جات در فضای گلخانه نداریم.
به گفته او، تخصیص زمین برای کشت صیفی در فضای گلخانه یک دهم فضای باز است، ضمن آنکه مدیریت صفر تا صد کنترل آب، سموم، گرما و سرما دست بهره بردار است.
پیشه ور می گوید: گرچه مدیریت و بهره وری آب در شرایط کم آبی کنونی یک ضرورت به شمار می رود، اما برای ایجاد گلخانه در سطح یک هکتار حداقل ۲۰ میلیارد تومان سرمایه گذاری نیاز دارد که این حجم سرمایه گذاری از عهده کشاورز خارج است.
رئیس نظام صنفی کشاورزی با تاکید بر تخصیص اعتبار بانکی بدون بهره به ایجاد گلخانه گفت: با تولید در محیط باز، دولت مجبور به واردات و تخصیص ارز است، درحالیکه با تخصیص اعتبار به کشاورزان جهت توسعه گلخانه و انتقال محصولات آب بر به فضای گلخانه، امکان خودکفایی و کاهش واردات در گندم، جو و علوفه های دامی به جهت افزایش کشت در فضای باز وجود دارد.
با توجه به تغییر اقلیم و ورود به سومین سال از خشکسالی های پی در پی، توسعه گلخانه و انتقال کشت از فضای باز به محیط کنترل شده جز سیاست های اصلی وزارت جهاد کشاورزی است، اما برای تحقق این امر نیاز است که اعتبارات لازم با سود بانکی مناسب در اختیار کشاورزان قرار گیرد تا ضمن صرفه جویی و مدیریت مصرف آب، بهره وری تولید افزایش یابد تا از این حیث بتوانیم ارزآوری مناسبی نصیب کشور کنیم چرا که کشورهای اطراف خواهان بسیاری از محصولات ما هستند.
