مشکل خشکسالی و کمبود آب از یک طرف، تعدیل چاه موتورهای آب از طرف دیگر و قطعی برق در فصلی که برای میوه انار و پسته نقش حیاتی دارد، خشکسالی امسال را برای کشاورزان شهرستان فردوس استخوان‌سوز کرده است.
دبیر نظام صنفی کشاورزی شهرستان فردوس در این باره گفت: مشکلات حوزه کشاورزی کم نیست اما قطعی‌های مکرر برق در روزهای اخیر صدای کشاورزان بسیاری را درآورده است.
ابوالقاسم محمدزاده افزود: به مسوولان محلی منتقل کرده‌ایم و از آنها خواستیم در این موقعیت که فصل بست گل انار است و مغز پسته شکل می‌گیرد، شرایط کشاورزان درک شود و نگذارند محصول یک سال آنها که بابت آن هزینه کردند و زحمت کشیدند، هدر برود.
وی با بیان اینکه آبدهی مناسب و به‌موقع در این فصل برای باغات انار بسیار حیاتی است اظهار داشت: انار تا آبان ماه نیاز دارد که سر موقع آبیاری شود اما محصولات جو و گندم که اکنون برداشت شده نیازی به آب ندارند آبدهی پسته هم یکی دو روز به تاخیر بیفتد، مشکلی پیش نمی‌آید.
دبیر نظام صنفی کشاورزی شهرستان فردوس افزود: از سال ۱۳۹۰ که نظام صنفی کشاورزی شهرستان تشکیل شده جز چند مورد که توسط مدیریت جهاد کشاورزی دعوت شدیم دعوتنامه دیگری نداشته‌ایم و توقع داریم به عنوان نماینده مردم در جلسات مربوط به بخش کشاورزی دعوت شویم تا مشکلات را مستقیم به گوش مسئولان برسانیم.
کشاورزان میزان برداشت آب را مدیریت می‌کنند
وی گفت: در گذشته کنتورهای هوشمند دو یا سه بار شارژ و باعث بروز مشکلات زیادی می‌شد که با پیگیری‌های انجام شده اکنون طبق پروانه شارژ می‌شود و کشاورزان میزان برداشت آب را مدیریت می‌کنند.
محمدزاده اظهار داشت: اکنون به دلیل خشکسالی می‌خواهند برداشت آب چاه‌ها را از میزان پروانه هم کمتر کنند چرا که معتقدند بخش کشاورزی بیشترین مصرف آب را دارد و ۹۰ درصد آب در این بخش مصرف می‌شود اما ما این را قبول نداریم و طبق مطالعات مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی ۶۲ درصد مصرف توسط بخش کشاورزی صورت می‌گیرد.
وی گفت: مصرف آب در بخش شهری باید مدیریت و فرهنگ‌سازی شود، سلامت و امنیت غذایی به کشاورزی بستگی دارد و کشاورزی هم به آب لذا با اجرای برخی اقدامات موثر در بخش کشاورزی توسط دولت و جهاد کشاورزی، صرفه‌جویی صورت گرفته و در حال حاضر از لوله‌کشی و سیستم‌های مکانیزه آبیاری استفاده می‌شود.
وی افزود: در مساله تعدیل آب چاه‌ها دولت باید آب را از کشاورز بخرد زیرا کشاورزی که ۳۰ سال برای یک درخت زحمت کشیده و برای خود و خانواده‌اش شغل و درآمد ایجاد کرده، نمی‌تواند به یک باره درخت را رها کند.
دبیر نظام صنفی کشاورزی فردوس ضمن درخواست از کشاورزان منطقه برای عضویت در صنف گفت: کشاورزان مظلوم هستند و با مشکلات زیادی دست و پنجه نرم می‌کنند.
نظام صنفی پیگیر مطالبات کشاورزان است
وی افزود: این صنف تشکیل شده تا پیگیر خواسته‌ها و مطالبات آنان باشد و برای رفع مشکلاتشان تلاش کند، به طور حتم صنف هرچه اعضای بیشتری داشته باشد قدرتمندتر خواهد بود و دایره بزرگتری را پوشش خواهد داد.
محمدزاده از کشاورزان خواست با استفاده از این جایگاهی که دولت و نظام برایشان قائل شده است، درصدد رفع مشکلات خود باشند.
یکی از کشاورزان شهرستان فردوس هم گفت: در حال حاضر نباید قطعی برق در چاه‌موتورها اتفاق بیفتد و اگر ادامه پیدا کند یعنی به دست خودمان کشاورزی منطقه را نابود کرده‌ایم.
حمید مرادی افزود: کمبود و گرانی نهاده‌های دامی برای ما دامداران سنتی و خرد، مشکلات بزرگی را ایجاد کرده است در صورتی که تولیدکننده واقعی ما هستیم.
وی اظهار داشت: در بخش کشاورزی دولت نیازی به واردات ندارد و کافی است مدیریت درستی در منابع داشته باشیم.
این کشاورز گفت: نیروی کار، زمین و آب اگر با مدیریت درست در کنار هم قرار بگیرند نیازهای جامعه را پاسخ می‌دهند و به بطور طبیعی رونق کشاورزی باعث رونق تولید و اشتغال می‌شود.
بخش کشاورزی به یارانه حمل و نقل نیاز دارد
یکی از دامداران منطقه نیز گفت: برای تاکسی‌ها و بخش خدمات و حمل و نقل سهمیه بنزین در نظر گرفته شده ولی برای بخش کشاورزی اقدامی صورت نگرفته است.
محمد اکبری افزود: ما روزی حداقل ۲ بار باید به دامداری‌ها سر بزنیم و این جدای از رفت و آمدهای دیگر از جمله تامین خوراک و علوفه دام است.
وی اظهار داشت: با ۶۰ لیتر بنزین نمی‌شود باری از دوش تولید برداشت و یارانه بنزین باید باری از دوش تولید بردارد.
این دامدار گفت: در حالی که تضمینی برای خرید دام و گوشت وجود ندارد، قوانین هزینه‌بر و زمان‌بر نیز برای جابه‌جایی دام در داخل کشور وضع کرده‌اند و به تولیدکننده عنوان قاچاقچی می‌دهند.
وی افزود: این قوانین را باید در مرزهای کشور اجرا کنند و اعمال چنین قوانینی در شرایط موجود باعث دلسردی دامداران می‌شود.
قطعی برق به محصول انار و پسته خسارت وارد می‌کند
مدیر جهاد کشاورزی شهرستان فردوس هم گفت: قطعی برق چاه‌های کشاورزی موجب شده تا مدار آبیاری طولانی‌تر شود و خسارت‌های کمی و کیفی به محصولات استراتژیک مثل انار و پسته وارد کند.
موسی سلیمانی افزود: اگر دور آبیاری انار اضافه شود بر کیفیت محصول تاثیر گذاشته و مسایلی مثل دانه سفیدی انار را دوباره خواهیم داشت.
وی گفت: گرمای هوا نیز مزید بر علت شده و در پسته موجب شیوع آفت‌هایی از قبیل پسیل پسته می‌شود، از این رو آموزش‌های لازم را به کشاورزان داده‌ایم اما این آموزش‌ها باید در سطح وسیع‌تری صورت گیرد تا خسارت‌ها به حداقل برسد.
مدیر جهاد کشاورزی فردوس خشکسالی را دلیل دیگر افت کیفیت محصولات برشمرد و اظهار داشت: قنات بلده فردوس که سال گذشته ۲۰۰ لیتر بر ثانبه آب داشت، متاسفانه امسال این میزان بسیار کاهش یافته است.
وی افزود: برخی کشاورزان استخر ذخیره آب دارند که در این صورت آن طور که باید نگرانی از بابت قطعی برق نداشته و می‌توانند آبیاری باغات خود را در زمان مناسب مدیریت کنند.
سلیمانی گفت: این چاه، آب مصرفی دام‌های سبک و سنگین مجتمع دامداران را تامین می‌کند لذا با قطع برق چاه موتور این محل، برای تامین آب این دام‌ها با مشکل مواجه می‌شویم.
مذاکره با اداره برق برای قطع نشدن برق چاه
وی افزود: در مذاکره‌ای که با اداره برق شهرستان داشتیم مبنی بر اینکه برق این چاه قطع نشود، قرار شد این کار انجام نشود اما وقتی یک خط برق قطع می‌شود، بی‌شک برق این چاه موتور را نمی‌توان از آن مستثنی کرد.
مدیر جهاد کشاورزی شهرستان فردوس اظهار داشت: مرداد و شهریور هر سال ماه‌های مهم برای آبیاری به موقع محصول انار است لذا امیدواریم با مصرف صحیح برق از قطعی آن جلوگیری کنیم تا کشاورزان که یک سال برای این محصول هزینه و وقت صرف کرده اند، متضرر نشوند.
وی افزود: اگر مردم همت کرده و در مصرف برق و آب صرفه‌جویی کنند، قطعی برق نخواهیم داشت و در بخش تولید هم مشکل ایجاد نمی‌شود.
بنابر مستندات موجود وقوع خشکسالی در خراسان جنوبی از سال آبی ۷۹- ۷۸ آغاز شد و کاهش بارندگی سال آبی جاری در ۵۰ سال اخیر بی‌سابقه بوده است.
۹۱ درصد مساحت خراسان جنوبی متاثر از خشکسالی است که از این مقدار ۹ درصد در وضعیت نرمال، ۲۰ درصد خشکسالی خفیف، ۳۵ درصد خشکسالی متوسط، ۲۵ درصد خشکسالی شدید و ۱۱ درصد خشکسالی بسیار شدید است.
کم‌آبی مهمترین پیامد خشکسالی در این استان مرزی و کویری است به طوری که در حال حاضر به طور میانگین به ۴۰۰ روستای خراسان جنوبی با تانکر آبرسانی می‌شود و با توجه به تداوم گرمای هوا این تعداد به ۴۵۰ روستا در تابستان افزایش می‌یابد.
به دلیل خشک شدن چشمه‌ها، قنوات، چاه‌های مالداری و کاهش آبدهی آنها، کم‌آبی شدید گریبانگیر دامداران این استان برای تامین علوفه و آب شده است هرچند جهاد کشاورزی و برخی نهادها به کمک دامداران برای تامین نهاده‌های دامی آمده‌اند.
استان خراسان جنوبی ۱۱ شهرستان دارد و مرکز شهرستان فردوس در ۱۹۷ کیلومتری شمال بیرجند است.
