ادر اسدزاده در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی درباره وضعیت و اهمیت پرورش شتر در کشور افزود: طبق گزارش‌های موجود، در ۲۰ سال گذشته در دنیا جمعیت شتر از ۲۷ میلیون نفر به ۴۷ میلیون نفر افزایش یافته و در بازه زمانی ۱۰۰ سال گذشته نیز در کشورهای حاشیه خلیج فارس نیز حدود ۱۰ برابر رشد داشته است.
معاون پژوهش، فناوری و انتقال یافته‌های موسسه تحقیقات علوم دامی کشور تصریح کرد: در حالی که در همین بازه زمانی ۱۰۰ سال گذشته جمعیت شتر ایران از حدود ۵۰۰ هزار نفر به ۲۳۴ هزار نفر رسیده است که کاهش بیش از ۵۰ درصدی را نشان می‌دهد.
وی اضافه کرد: البته در سال‌های گذشته جمعیت شتر ایران به ۱۵۰ هزار نفر رسیده بود که با اقدامات پرورشی که صورت گرفت این رقم افزایش یافته است.
جمعیت شتر در ایران ۲۳۴ هزار نفر است
اسدزاده اظهار داشت: بر اساس آخرین آمار وزارت جهاد کشاورزی جمعیت شتر ایران در مجموع ۲۳۴ هزار نفر است که بیشترین میزان پرورش مربوط به استان‌های سیستان و بلوچستان، خراسان جنوبی و یزد است.
وی گفت: بنابراین ایران رتبه هشتم جمعیت شتر آسیا و رتبه ۲۰ جهان را دارد.
معاون پژوهش، فناوری و انتقال یافته‌های موسسه تحقیقات علوم دامی کشور افزود: اکنون ۳۰ درصد جمعیت و محصولات شتر مربوط به کشور سومالی است و کشورهای کنیا، مالی، اتیوپی، عربستان سعودی، نیجریه، سودان، امارات متحده عربی و موریتانی در رتبه‌های بعدی قرار دارند.
وی اضافه کرد: اکنون ۷۴ هزار نفر جمعیت شتر مربوط به استان سیستان و بلوچستان، ۳۴ هزار نفر مربوط به استان خراسان جنوبی، ۲۰ هزار نفر مربوط به استان یزد، ۱۸ هزار نفر مربوط به استان هرمزگان، ۱۷ هزار نفر مربوط به جنوب کرمان، ۱۰ هزار نفر مربوط به استان کرمان، ۸ هزار نفر مربوط به اصفهان، ۷ هزار نفر مربوط به خوزستان، ۵ هزار نفر مربوط به استان قم و ۴ هزار نفر استان بوشهر است.
وی علت کاهش پرورش شتر در ایران را توسعه شهرنشینی و تغییر کاربرد این دام دانست و افزود: طی سالیان گذشته شتر بیشتر برای سواری و حمل بار مورد استفاده قرار می‌گرفت؛ اما در سال‌های اخیر با توجه به توسعه جوامع و شهرنشینی کاربرد این دام برای موارد مذکور منسوخ شده است.
وی با بیان اینکه گوشت و شیر شتر ارزش غذایی بالایی دارد اظهار داشت: شتر یک دام چندمنظوره است که شیر، گوشت، پشم و پوست آن برای تولید مواد غذایی، دارویی و بهداشتی کاربرد زیادی دارد.
عرضه سالانه ۵ هزار تن گوشت شتر به بازار
اسدزاده تصریح کرد: با توجه به آمار رسمی کشتار شتر در کشور، سالانه ۵ هزار تن گوشت این دام به بازار عرضه می‌شود؛ اما در بحث تولید شیر، آمار دقیقی در دسترس نیست و عرضه آن کمتر از ۱ درصد است.
وی اضافه کرد: گوشت شتر نیز مانند سایر دام‌های سنگین از ارزش غذایی بالایی برخوردار است و بیشترین میزان مصرف مربوط به استان‌های پرورش‌دهنده شتر در کشور می‌شود.
۲۰ درصد اراضی بیابانی ایران ظرفیت افزایش پرورش شتر را دارد
معاون پژوهش، فناوری و انتقال یافته‌های موسسه تحقیقات علوم دامی کشور گفت: با توجه به اینکه بیش از ۲۰ درصد مساحت اراضی کشور را بیابان تشکیل می‌دهد امکان زیست هیچ حیوانی جز شتر در این اراضی وجود ندارد.
وی افزود: با توجه به وسعت بیابانی شدن اراضی به دلیل تغییرات اقلیمی در دنیا، پرورش شتر مورد توجه قرار گرفته است تا جایی که بیشترین تحقیقات مربوط به امریکا و کشورهای اروپایی به دلیل کاربرد و اهمیت شتر است در حالی این موضوع در ایران مغفول باقی مانده است.
هشدار فائو نسبت به انقراض شتر تک کوهانه و دوکوهانه در ایران
اسدزاده با بیان اینکه زنگ خطر پرورش شتر در کشور ما به صدا درآمده است تصریح کرد: چندی پیش فائو نسبت به انقراض شتر در ایران هشدار داد که این زنگ خطری برای استان‌های شتر خیز کشور است.
وی افزود: اکنون ۹۹ درصد نژاد شتر تک کوهانه مربوط به مناطق گرمسیری و بیابانی و شتر دو کاهانه مربوط به مناطق سردسیر است که اکنون ۳۰۰ تا ۴۰۰ شتر دوکوهانه در استان اردبیل داریم.
معاون پژوهش، فناوری و انتقال یافته‌های موسسه تحقیقات علوم دامی کشور اضافه کرد: شترهای تک کوهانه بومی ایران تحت عنوان ترکمنی، بلوچی، زاهدی، کرکوهی، مهابادی مناسب برای تولید گوشت و شیر هستند؛ اما نژاد شتر دوکوهانه بیشتر مربوط به منطقه قفقاز و آذربایجان شوروی است.
وی گفت: موسسه تحقیقات علوم دامی کشور برای حفظ جمعیت دامی و افزایش پرورش شتر در کشور طی سال‌های اخیر برنامه‌های حمایتی از پرورش شتر را دنبال می‌کند به طوری که توسعه اکولوژیکی شتر در مناطقی که امکان تولید است انجام شود که این مهم در سند توسعه هر استان مستعد همچون سیستان و بلوچستان، خراسان و یزد دیده شده است.
اسدزاده اظهار داشت: همچنین این موضوع توسط ستاد اجرایی فرمان امام خمینی نیز دنبال می‌شود و تحت حمایت قرار گرفته است.
اصلاح نژاد و ثبت تولیدات شتر در کشور
معاون پژوهش، فناوری و انتقال یافته‌های موسسه تحقیقات علوم دامی کشور درباره کارهای اصلاح نژادی روی دام شتر توسط موسسه تحقیقات علوم دامی کشور گفت: اقدامات زیادی درباره مدیریت تغذیه، مدیریت پرورش و اصلاح نژاد شتر در یزد انجام شده و با پیشرفت‌های ژنومی روبرو شده‌ایم به طوری که روی ژنوم نژادهایی که گوشت و شیر بیشتری دارند کار می‌شود.
وی اضافه کرد: اکنون جمعیت و تولیدات شتر در استان‌های مختلف ثبت می‌شود به طور مثال این کار در استان اردبیل اجرایی شده و تولیداتشان دنبال می‌شود.
برگزاری اولین کنگره بین‌المللی و چهارمین کنگره ملی شتر در کشور
اسدزاده اظهار داشت: اولین کنگره بین‌المللی و چهارمین کنگره ملی شتر به میزبانی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان یزد (بافق) در ۲۳ و ۲۴ آبان ماه ۱۴۰۳ برگزار می‌شود.
وی گفت: علاقه‌مندان می‌توانند برای دریافت اطلاعات بیشتر به دبیرخانه کنگره (به نشانی Cc۲۰۲۴.areeo.ac.ir) مراجعه و یا با شماره‌های مندرج در پوستر تماس بگیرند.
