براساس آمار ایران در تولید تمامی میوه ها به جزء ۴ میوه گرمسیری آناناس، موز، نارگیل و انبه خودکفاست که وزارت جهاد در راستای کاهش خروج ارز از کشور، برنامه و سیاست هایی را برای تولید میوه های گرمسیری در استان های جنوبی کشور دارد.
طبق آمارهای سنوات گذشته سالانه ۶۰۰هزارتن موز، ۷۵ هزارتن انبه، ۲۰ هزارتن آناناس و ۱۶ هزارتن نارگیل وارد کشور می شود که در این میان موز بیشترین حجم واردات را به خود اختصاص داده است که وزارت جهاد با مشارکت هندی ها پروژه ای را در خصوص دستیابی به خودکفایی موز در سیستان و بلوچستان آغاز کرده است.
مسئولان وزارت جهاد کشاورزی اذعان می کنند که به دلیل محدودیت های منابع آبی امکان دستیابی به خودکفایی ۱۰۰ درصد وجود ندارد، اما ظرف چندسال طی برنامه ریزی منسجم می توان میزان واردات را به ۵۰ درصد کاهش داد. درحالیکه رئیس پیشین اتحادیه بارفروشان بارها اعلام کرده که با برنامه ریزی مناسب ظرف حداکثر ۵ سال آینده امکان خودکفایی میوه های گرمسیری وجود دارد که بر این اساس بیش از یک میلیارد دلار صرفه جویی ارزی خواهیم داشت و همچنین امکان صادرات و ورود ارز به کشور هم وجود دارد.
تولید سالانه ۲۵۰ هزارتن موز در کشور
محمد برومندی معاون امور باغبانی وزارت جهاد در گفت و گو با با باشگاه خبرنگاران جوان، گفت: براساس آمار سالانه ۲.۵ میلیون تن محصولات باغبانی به ۲۰۰ کشور دنیا صادر می شود که براین اساس نزدیک ۴۵ تا ۵۰ درصد درآمد ارزی کشور متعلق به حوزه باغبانی است.
به گفته او، علی رغم آنکه سالانه ۲۵۰ هزارتن موز در جنوب کشور بویژه سیستان و بوچستان تولید می کنیم، اما ۶۰۰ هزارتن موز در سال وارد می‌شود که برای آن ۶۰۰ تا ۷۰۰ میلیون یورو از کشور خارج می‌شود.
برومندی ادامه داد: با کمک بخش خصوصی پروژه ای را در سیستان و بلوچستان آغاز و با هندی ها مشارکت داریم به طوریکه از ۹۶ میلیون تن موز تولیدی در دنیا، ۳۶ میلیون تن در هندوستان تولید می شود که براین اساس مذاکراتی را در ایران و هندوستان داشتیم و پروژه مشترکی را با حضور بخش خصوصی و هندی ها در سیستان و بلوچستان بصورت پایلوت اولیه در ۱۰۰ هکتار آغاز کردیم و پیش‌بینی می‌شود که ظرف ۲ تا ۳ سال آینده با افزایش سطح زیرکشت موز می توانیم نیاز داخل را تامین کنیم.
معاون امور باغبانی وزارت جهاد با بیان اینکه در تولید انبه محدودیت های بیشتری داریم، گفت: بنابر آمار حدود سالانه ۷۰ هزارتن انبه در کشور تولید می شود و در مناطقی که مستعد کار است و مسئله آب نداشته باشیم،این امکان وجود دارد که با ارقام‌خوب تجاری دنیا با بخش تحقیقات خودمان بتوانیم تولید کنیم. اما توان خودکفایی کامل در میوه های گرمسیری وجود ندارد.
براساس آمار رتبه یک تا هشت تولید ۳۱ محصول باغبانی در دنیا مربوط به ایران است که براین اساس کلیه نیاز مصرف کنندگان در این بخش در داخل تولید می‌شود و تنها در حوزه ۴ میوه گرمسیری واردات داریم.
خودکفایی میوه های گرمسیری ظرف ۱۰ سال دست یافتنی است
در ادامه رضا نورانی رئیس اتحادیه ملی محصولات کشاورزی در گفت و گو با باشگاه خبرنگاران جوان، گفت: در مواقعی که واردکننده مشکلی در دسترسی به ارز ندارند، در آن مقطع واردات میوه های گرمسیری ایرادی ندارد، اما از زمانیکه با مشکل کمبود ارز مواجه هستیم تنها می توانیم در ارتباط با تبادل کالا واردات انجام دهیم به طوریکه در قبال صادرات سیب به هند موز وارد کنیم.
به گفته او، در فصل تابستان بدلیل تنوع کالا و تولید میوه های گوناگون و انبوه، واردات میوه های گرمسیری در قبال تولید داخل جالب نیست، اما در ارتباط با موز، آمار و ارقام تولیدی در سیستان و بلوچستان و دیگر استان ها باید آمار واردات داشته باشیم چراکه موز در سبدکالایی مصرف کننده قرار گرفته است و از طریق تهاتر باید موز وارد کنیم، بعضا این طور نباشد که در مقطعی مجوز بدهیم و مجدد متوقف کنیم.
نورانی ادامه داد: با توقف واردات موز در بنادر حواله فروشی و کاغذ فروشی اتفاق می افتد به طوریکه برای یک کانتینر موز ۲۰۰ تا ۳۰۰ میلیون تومان مجوز فروشی رخ می دهد. حال اگر قرار است واردات گرمسیری داشته باشیم در ثبت سفارش باید دقت کنیم، در قید این صورت امکان تجارت وجود ندارد و افراد به سمت دلال بازی می روند.
رئیس اتحادیه ملی محصولات کشاورزی گفت: در سنوات گذشته ۳۰۰ تا ۴۰۰ میلیون دلار واردات موز داشتیم، درحالیکه ظرف ۱۰ سال نهادهای تصمیم گیر و امکاناتی طی برنامه ریزی می توانند شرایطی را فراهم کنند که به خودکفایی دست یابیم و در این زمینه باید کمیته ملی تشکیل شود تا مشکلات را حل و فصل کند.
با تدجه به پتانسیل اقلیمی کشور، سالانه ۲۶ میلیون تن محصولات باغبانی تولید می شود که براین اساس در تامین تمامی میوه ها جز ۴ میوه گرمسیری خودکفا هستیم که سالانه مقادیر قابل توجهی ارز از کشور خارج می شود که وزارت جهاد با توسعه تولید در سواحل مکران بدنبال خودکفایی و خوداتکایی حداکثری است.
