دکتر فریبا کوهدانی استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران و دانشکده علوم تغذیه و رژیم شناسی عنوان کرد: پیش از بررسی انواع مکمل ها باید ابتدا به این نکته بپردازیم که لزوم استفاده از انواع آنها چقدر است و آیا واقعا ما برای اینکه یک سیستم ایمنی با عملکرد مناسب داشته باشیم ضرورت دارد مکمل مصرف کنیم یا خیر. بعد از مشخص شدن این موارد می توانیم به این موضوع بپردازیم که اگر ضرورت مصرف مکمل وجود دارد این موارد چه چیزهایی می توانند باشند.
کوهدانی گفت: افرادی که یک رژیم غذایی مناسب دارند و الگوی زندگی صحیحی را مد نظر قرار داده اند و البته در شرایط سلامت کامل به سر می برند، جهت تقویت سیستم ایمنی نیازی ندارند که از مکمل استفاده کنند.
استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران اذعان داشت: با یک رژیم غذایی مناسب می توان از همه گروه های غذایی به اندازه کافی بهره مند شد. ما توسط یک برنامه غذایی مناسب می توانیم از مواد مغذی مورد نیاز سیستم ایمنی به اندازه کافی بهره مند شویم.
وی افزود: اما تنها ماده مغذی که لازم است به عنوان مکمل مصرف کنیم، ویتامین D است. بقیه ویتامین ها را می توان با یک برنامه ریزی صحیح غذایی برای بدن تامین کرد.
این استاد دانشگاه ادامه داد: منابع غذایی ویتامین D غنی نیستند و مقدار کافی از این ویتامین را نمی توانیم از طریق منابع غذایی به دست بیاوریم. تا زمانی که مواد غذایی با ویتامین D غنی نشده باشند و به اندازه کافی در اختیار همه مردم قرار نگیرد ما نیاز به این داریم که این ویتامین را به شکل های دیگر دریافت کنیم.
کوهدانی تاکید کرد: یکی از غنی ترین منابع نور آفتاب است. «پیش ساز» ویتامین D را از طریق مواجهه پوست بدن با نور آفتاب دریافت می کنیم و این می تواند به ویتامین تبدیل شود. اما با توجه به زندگی آپارتمان نشینی و بقیه مواردی که در الگوی زندگی فعلی داریم میزان دریافت این پیش ساز از طریق نور آفتاب ممکن است برای همه امکان پذیر نباشد و مقدار کافی را نتوانیم دریافت کنیم. همانطور که گفتم منابع غذایی برای ویتامین D هم خیلی زیاد نیستند.
استاد دانشکده علوم تغذیه و رژیم شناسی بیان داشت: برخی از کشورها آرد، شکر، روغن، شیر و … را با ویتامین D غنی می کنند. در واقع از طریق دریافت این منابع فرد می تواند ویتامین را برای بدن فراهم کند. در شرایط فعلی دسترسی به این منابع غذایی برای کل جمعیت کشور وجود ندارد بنابراین لازم است در این شرایط از مکمل ویتامینی استفاده کنیم.
وی در ادامه گفت: اگر کسی دچار کمبود ویتامین D نباشد برای پیشگیری از کمبود آن از قرص های بین المللی که 50 هزار واحد ویتامین دارند به طور ماهیانه استفاده کند. اما برای کسانی که دچار کمبود این ویتامین هستند با نظر متخصص میزان دریافت باید متفاوت باشد و بالاتر از حد پیشگیری تجویز شود.
کوهدانی اظهار داشت: در رابطه با بقیه مکمل ها باید بگویم اگر ما یک برنامه غذایی مناسب و درست داشته باشیم نیازی به مکمل نیست. حالا ممکن است با افرادی مواجه شویم که برنامه غذایی و رژیم درستی ندارند و یا دچار کمبود یک ماده غذایی هستند و باید با دریافت منابع غذایی این کمبود را جبران کنند. البته این کمبود ممکن است صرفا با یک منبع غذایی جبران نشود. اشخاصی هم هستند که مشکل سوء جذب برخی از مواد غذایی را دارند.
کوهدانی استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران در ادامه گفت: فرد باید با بررسی دقیق زیر نظر متخصص تغذیه یا پزشک معالج ابتدا کمبودهای خود را مشخص و نیازها را نیز بررسی کند. در صورت لزوم و بر حسب نوع کمبودی که فرد دارد و اشکالی که در برنامه غذایی او وجود دارد آنگاه از مکمل های متفاوت استفاده کند.
وی یادآور شد: ویتامین A، پیش سازهای این ویتامین و همچنین ویتامین C و یا E نقش آنتی اکسیدانی در بدن ایفا می کنند. دریافت های مناسب این ویتامین ها از سوی بدن می تواند بر روی سیستم ایمنی بدن تاثیرگذار باشد.
کوهدانی خاطرنشان کرد: املاحی مثل روی، منیزیوم و … حتما باید برای عملکرد مناسب سیستم ایمنی بدن مورد استفاده قرار بگیرند. این موارد باید در حد مورد نیاز بدن باشد و اگر کمبودی در زمینه آنها وجود دارد با یک برنامه ریزی می توان این کمبودها را برطرف کرد.
این متخصص تغذیه بیان داشت: حتی میزان دریافت انرژی مورد نیاز بدن را با این مواد غذایی می توان تنظیم کرد. اگر انرژی کمتر یا بیشتر از حد مورد نظر برای انجام فعالیت ها دریافت شود منجر به افزایش وزن و یا برعکس کم وزنی می شود. هر دو مشکل کم وزنی و چاقی اثر نامطلوب بر روی سیستم ایمنی بدن می گذارد. با اصلاح این اختلالات مربوط به وزن و آوردن حد به طیف طبیعی می توانیم به بهبود عملکرد سیستم ایمنی بدن کمک کنیم و خطر ابتلا به بیماری های متعدد از جمله کووید19 را کاهش بدهیم.
کوهدانی در رابطه با خواص زردچوبه و تاثیر آن بر روی سیستم ایمنی بدن گفت: در زردچوبه ماده ای به نام کورکومین وجود دارد. این کورکومین به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک می کند. ترکیباتی هم در چای سبز ، زنجبیل و غیره وجود دارد. برخی از این ترکیبات مقوی هستند اما مغذی محسوب نمی شوند. این ترکیبات در بدن عملکرد مهمی دارند. مجموع این ترکیبات بدن را در شرایط التهابی مقابل برخی بیماری ها آماده می کند از جمله کرونا. این ترکیبات در واقع منجر به اصلاح شرایط التهابی می شوند. در بدن باید تعادل اکسیدانی برقرار باشد و وقتی شرایط التهابی به وجود می آید در واقع نقش این اکسیدان ها در بدن تقویت می شود.
استاد دانشگاه علوم پزشکی افزود: برخی از مواد غذایی ضدالتهاب هستند و اثرات آنتی اکسیدانی هم دارند و همه اینها باعث می شود یک سری پیش سازهای بدن برای مقابله با برخی از بیماری ها تغییر کنند. این تغییر به سمتی می رود که همان خاصیت ضدالتهابی دارد.
وی گفت: اکنون تاثیرات مثبت زردچوبه در تقابل با کرونا و یا بیماری های ناراحتی مفاصل مطرح می شود. اما یادمان باشد در مورد نقش این مواد غذایی یک مقدار اغراق شده است که این صحبت ها در شبکه های اجتماعی و یا یک سری رسانه ها منتشر شده. مصرف بی رویه این موارد خود می تواند مشکلاتی را برای بدن به وجود بیاورد.
وی تاکید کرد: ما وقتی در رابطه با یک تغذیه خوب و متعادل صحبت می کنیم مسئله مصرف بی رویه را در نظر می گیریم. از سویی برای اینکه کورکومین به تنهایی بر روی بدن ما تاثیر بگذارد نیاز به دوزهای خیلی بالا دارد که این حجم بالا ممکن است برای بدن مشکل آفرین باشد. اگر سرخود دوز بالایی از کورکومین را مصرف کنیم این خود عوارض متعددی دارد.
کوهدانی یادآور شد: در رابطه با زنجبیل هم همین شرایط وجود دارد. در اوایل دوره کرونا در رابطه با خواص آن در شبکه های اجتماعی و رسانه ها مطالب زیادی منتشر می شد. در موارد دیگر مشاهده کردیم که قیمت برخی از اقلام خاص به همین دلایل بالا رفته بود و نجومی شده باشد.
این متخصص تغذیه تاکید کرد: مصرف افراطی باعث ایجاد مشکلات دیگر می کند. مصرف یک ماده غذایی خاص باید تحت نظر باشد و باید شرایط یک فرد مورد بررسی قرار بگیرد. فردی دچار بیماری های پیش زمینه ای است و اگر بیاید برخی از مواد مغذی را بی رویه مصرف کند باعث ایجاد مشکلات جسمانی دیگر برای خود می شود. توجه به تعادل و شرایط فردی اهمیت زیادی در مسئله نحوه تغذیه دارد.
فریبا کوهدانی در پایان گفت: در شرایط کنونی موضوع اصلاح وزن اهمیت بسیار زیادی دارد. فرد دارای اضافه وزن و یا کمبود وزن با ایجاد یک رژیم غذایی مناسب و یک برنامه فعالیت ورزشی می تواند این اختلالات را جبران کند. متاسفانه در این میان رژیم های غیرعلمی برای افزایش یا کاهش وزن وجود دارد. خود این موارد می تواند عواقب و مشکلاتی را به وجود بیاورد.
سرویس خبری : علمی – تغدیه و سلامت
