زنبور مغزخوار بادام نام آفتی است که امسال باغات بسیاری را در کرمان بویژه شهرستان بافت طعمه قرار داد و در واقع مهمترین آفت در باغات بادام در استان کرمان محسوب می شود.
از گرفتاری های این آفت اینکه کارشناسان می گویند اگر محصولات آفت زده سوزانده نشوند یا به هر شکلی جلو پیشروی آن گرفته نشود، در آینده نیز تهدیدی جدی هستند.
سطح زیرکشت خسارت دیده با افزون بر ۷۰۰ هکتار بیش از نصف باغ های بادام بافت را تشکیل می دهد و این درحالی است که بیشتر این باغداران محصولات یا درختان خود را بیمه نکرده اند.
در این میان برخی باغداران نیز هستند که محصولات خود را بیمه کرده اند اما با توجه به تجربه سال های قبل می گویند پرداخت خسارت بیمه نیز چندان رضایت بخش نیست زیرا هم دیر عمل می کنند و هم، همه خسارت ها پرداخت نمی شود.
بنا به گزارش ها، امسال بیشترین خسارت ها از وجود این آفت در استان کرمان در باغات شهرستان بافت گزارش شده است؛ عمدتا کشاورزانی از این آفت خسارت دیده اند که برداشت محصول بادام نقش عمده ای در زندگی و معیشت آنان بازی می کرد و این در حالی است که کشاورزان می گویند آمادگی لازم را در مبارزه با آفت نداشتند و اکنون با توجه به خسارت ها، نیازمند حمایت هستند.
کشاورزان اصرار دارند که جهاد کشاورزی به آنان توصیه و هشدارهایی نداده اما مسئولان جهاد می گویند توصیه داشته اند؛ کشاورزان می گویند شاید در کلیت استان توصیه هایی شده باشد اما در بافت تاکنون شاهد چنین آفتی نبوده اند و اگر از پیش می دانستند تدابیر پیشگیرانه می اندیشیدند.
پس از تماس عده ای از کشاورزان خسارت دیده شهرستان بافت، خبرگزاری ایرنا کرمان در روز ۱۵ تیرماه امسال گزارشی را با عنوان «آفت در باغ‌های بادام بافت کرمان/ جهاد بی‌اطلاع، باغداران خسارت‌دیده» منتشر کرد که در آن خسارت ۵۰ درصدی این آفت به یکهزار و ۴۰۰ هکتار از باغات بافت، دغدغه و همچنین غافلگیری کشاورزان بررسی شد، ضمن آنکه این گزارش، توصیه هایی برای مهار آفت به کشاورزان ارائه کرد.
صرفنظر از سفر فوری تیمی از جهاد استان به بافت که با اهتمام معاون حفظ نباتات این سازمان و پاسخگویی مناسب وی به ایرنا همراه بود، در روز ۲۰ تیر یعنی پنج روز پس از گزارش نیز مسئولان و کارشناسان سازمان حفظ نباتات کشور به شهرستان بافت سفر کردند تا از نزدیک موضوع را مورد رصد و پایش قرار دهند. در این سفر آنطور که مدیران جهاد می گویند وضعیت شبکه های مراقبت، پیش آگاهی و کنترل عوامل خسارتزای گیاهی مورد بررسی قرار گرفت و مسائل و مشکلات ناشی از آفت زنبور مغزخوار بادام نیز در گفت و گو با کشاورزان بافتی مطرح شد.
خواسته واقعی کشاورزان خسارت دیده بافتی چه بود؟
رییس شورای اسلامی روستای طرنگ در محدوده شهرستان بافت و باغدار بادام در این منطقه با بیان اینکه سفر مسئولان سازمان حفظ نباتات کشور به بافت متاسفانه آنطور که می خواستیم نبود و آنان فقط چند توصیه به ما کردند گفت: ما از آنان درخواست کردیم در فصل بهار که زنبور بیرون می آید و باغات را آلوده می کند به صورت همزمان یک سمپاشی هوایی در منطقه صورت گیرد زیرا این کار به احتمال فراوان آفت را از بین می برد.
محمدحسن نوری تاکید کرد: یک پیشنهاد به آنان ارائه و اعلام کردیم حالا که شما آمدید، اعتباری به جهاد کشاورزی بافت بدهید تا ابتدای سال آینده روستای طرنگ را به عنوان نمونه سمپاشی عمومی کند زیرا امکان جمع آوری بادام های آلوده با توجه به علفزار بودن منطقه بسختی ممکن می شود؛ ضمن آنکه کسی هم همکاری نمی‌کند.
وی اظهارداشت: درخواست ما این است که در فصل خروج زنبور از بادام با آن مبارزه شود.
کشاورزان نیازمند حمایت
رییس شورای اسلامی روستای طرنگ در خصوص سابقه آفت زنبور مغزخوار بادام نیز گفت: این آفت اگر در گذشته هم وجود داشته به این حد فراگیر نبوده، امسال به تمامی منطقه گسترش یافته و مردم هم فکر نمی کردند مساله آفت زنبور مغزخوار بادام به این حد جدی و وحشتناک شود؛ اکنون همه مناطق شهرستان بافت و بخش هایی از رابُر آلوده است و نیازمند حمایت هستیم.
وی ادامه داد: متاسفانه این آفت همه منطقه بافت را فراگرفته، ضمن آنکه ما مشکل آب کشاورزی هم داریم که همین امر نیز موجب ضعف درختان و هجوم آفات شده است.
نوری عنوان کرد: بندهای خاکی که مطالعه شده باید اجرایی شوند؛ ما مشکل آب هم داریم و برای زدن کانال از مبدا تا استخر بارها صحبت کردیم که امیدواریم انجام شود.
وی در زمینه ارائه آموزش ها و پیش آگاهی کشاورزان نیز افزود: آموزشی در منطقه نداشتیم و واقعیت این است که تاکنون هیچ اقدامی برای آگاه سازی کشاورزان انجام نشده است.
کشاورزان از عمق خسارت ها و ضرورت سمپاشی در بهار گزارش می کنند در حالی که مسئولان جهاد کشاورزی استان کرمان راه حل اصلی را در همت کشاورزان در جمع آوری و سوزاندن بادام های آلوده و همچنین اصلاح و رعایت بهداشت باغات می دانند.
ضرورت رعایت بهداشت باغات/ احتمال افزایش تصاعدی خسارت‌ها
سرپرست مدیریت حفظ نباتات جهاد کشاورزی استان کرمان گفت: باتوجه به گزارش کشاورزان منطقه طرنگ شهرستان بافت از خسارت آفت زنبور مغز خوار بادام، با همراهی مسئولان و کارشناسان سازمان حفظ نباتات از آن منطقه بازدید و با کشاورزان دیدار و گفت و گو کردیم که نکات علمی و کاربردی در راستای پیشگیری، مبارزه و کاهش خسارت این آفت بیان شد.
اعظم ناظمی افزود: همچنین توصیه کردیم که در کنترل و کاهش جمعیت آفت زنبور مغزخوار بادام در سال آینده با همکاری شورای روستا و دعوت مردم منطقه، بادام های آلوده از سطح باغات و روی درختان جمع آوری، امحا و به تغذیه، هرس و اصلاح باغات نیز توجه شود.
وی با اشاره به بازدید و بررسی های فنی انجام شده در باغات بادام آلوده به زنبور مغز خوار بادام عنوان کرد: از آنجاکه کنترل آفت یاد شده در گرو رعایت اصول بهداشتی، جمع آوری میوه های آلوده از سطح باغ و معدوم کردن آنهاست، توصیه های لازم به کشاورزان منطقه برای جمع آوری همگانی میوه های آلوده و معدوم کردن آنها ارائه شد.
معدوم سازی میوه آلوده تنها راه
سرپرست مدیریت حفظ نباتات جهاد کشاورزی استان کرمان گفت: استفاده از سموم برای کنترل این آفت با توجه به اینکه از داخل میوه تغذیه می‌کند، کارایی ندارد و رعایت بهداشت باغ، جمع آوری و معدوم کردن میوه های آلوده تنها راه موثر کنترل این افت در تمام مناطق دنیا است.
وی یادآور شد: این آفت یکی از آفات بادام است که در تمام مناطق کشت این محصول در ایران و جهان وجود دارد که رعایت اصول بهداشت باغ مشابه انجام آبیاری، شخم یا هرس باغ ضروری است و کشاورزان بایستی در انجام آن اقدامات موثر را انجام دهند وگرنه عملکرد محصول پایین خواهد آمد.
ناظمی ابراز داشت: با توجه به اینکه در نهایت از هر میوه آلوده یک حشره بالغ خارج می شود که قادر است تا ۱۵۰ تخم بگذارد، در صورت رعایت نکردن اصول بهداشتی باغ و جمع آوری نکردن میوه های آلوده، به دلیل افزایش جمعیت آفت در باغ، خسارت به صورت تصاعدی بالا می رود.
ارائه آموزش ها به کشاورزان
وی تاکید کرد: کارشناسان ما توصیه های لازم را با آموزش کشاورزان به صورت حضوری و از طریق شبکه های اجتماعی و کارگاه های آموزشی انجام داده و می دهند.
سرپرست مدیریت حفظ نباتات جهاد کشاورزی استان کرمان گفت: جالب بود وقتی با کشاورزان محل صحبت می کردیم مطالبه آنان پیگیری مشکل آب و سد خاکی و کانال آب بود و از گفته کشاورزان مشخص بود که با این آفت آشنایی دارند زیرا خود قبول کردند که بهترین روش جمع آوری و معدوم کردن بادام های آلوده است زیرا پیش از این کارشناسان آموزش‌های لازم را به کشاورزان ارائه کرده بودند.
وی افزود: مقرر شد حتی در مراسم ماه محرم از طریق شوراهای شهری و روستایی به تمامی مردم اعلام شود تا عزمی همگانی برای جمع آوری بادام های آلوده شکل گیرد.
ناظمی بیان کرد: پرداخت هزینه برای سمپاشی نیز نیاز نیست اما رسیدگی به بهداشت باغ در مقابله با آفت برای کشاورزان همچون آبیاری درختان ضروری است.
پرداخت تسهیلات تنها امکان کمک
بنا بر اعلام جهاد کشاورزی نیمی از باغات شهرستان بافت از توابع استان کرمان به آفت زنبور مغزخوار بادام، آلوده می باشد و به این معنی است که کشاورزان بسیاری در معیشت خود مانده اند لذا به گفته مسئولان تسهیلات از محل قانونی برای جبران باغداران خسارت دیده پرداخت خواهد شد.
وی در پاسخ به این سوال که سفر مقامات کشوری به جز جنبه آموزشی چه دستاورد دیگری برای حمایت از کشاورز داشته است؟ گفت: ظاهر باغات شهرستان بافت نشان از رسیدگی نکردن به درختان داشت؛ نه درختان هرس شده بودند و نه تغذیه باغات مناسب بود و همین ضعف باعث هجوم بسیاری از آفات می‌شود که کشاورزان می‌توانند در این بخش از تسهیلات اصلاح باغات استفاده کنند.
سرپرست مدیریت حفظ نباتات جهاد کشاورزی استان کرمان افزود: به گفته مدیر باغبانی سازمان حفظ نباتات کشور، تسهیلات سرمایه در گردش از محل تبصره ماده ۱۸ برای اصلاح باغات به متقاضیان پرداخت می شود که کشاورزان از این تسهیلات برای تغذیه باغات، هرس درختان و اصلاح باغ استفاده کنند.
ناظمی ابراز داشت: همچنین تسهیلات کمک های فنی و اعتباری می تواند در این بخش به کمک کشاورزان شهرستان بافت بیاید.
شهرستان بافت در فاصله ۱۵۶ کیلومتری جنوب غربی مرکز استان کرمان واقع است و از مناطق خوش آب و هوا و تفرجگاهی این استان به شمار می آید.
