در دوران ۸ سال دفاع مقدس، تعاونی‌ها نقش مهمی در تأمین نیازهای اساسی مردم و پشتیبانی از رزمندگان ایفا کردند. آنها با توزیع کالاها، سازماندهی کمک‌های مردمی و آموزش‌های پدافند غیرعامل، به مقابله با جنگ اقتصادی دشمن و افزایش تاب‌آوری جامعه پرداختند. تعاونی‌ها در سازماندهی و پشتیبانی از نیروهای رزمنده نیز مشارکت جدی داشتند به نحوی که با سازماندهی کمک‌های مردمی و تهیه و توزیع اقلام مورد نیاز رزمندگان، به تقویت بنیه دفاعی کشور کمک کردند. این کمک‌ها شامل تهیه پوشاک، پتو، مواد غذایی، تجهیزات و سایر اقلام ضروری بود.
تعاونی‌های مرزنشینان می‌توانند به شرط فراهم کردن بسترهای قانونی،لجستیکی و حمایتی،بازوی اجرایی دولت در بهبود و ارتقاء معیشت، توزیع منابع و مقابله با بحران‌ها باشند.تعاونی‌ها در حوزه آموزش‌های پدافند غیرعامل نیز اثرگذار بودند و اقدام به برگزاری دوره‌های آموزشی و اطلاع‌رسانی در زمینه پدافند غیرعامل کرده و مردم را در مورد نحوه مقابله با حملات احتمالی آموزش دادند.
یکی دیگر از اقدامات حیاتی تعاونی‌ها در دوران جنگ، تأمین نیازهای اساسی مردم بود که این نقش بر عهده تعاونی‌های مصرف قرار گرفت. تعاونی‌های مصرف با توزیع منظم و عادلانه ارزاق و کالاهای اساسی، به مقابله با کمبودها و گرانی‌های ناشی از جنگ کمک کردند و در برقراری ثبات و آرامش جامعه موثر بودند.
شبکه تعاونی‌ها همچنین با ایجاد شبکه توزیع و جمع‌آوری کمک‌های مردمی، به شکل‌گیری زنجیره‌ای از حمایت‌های مردمی از رزمندگان و آسیب‌دیدگان جنگ کمک کردند.
در این بین از نقش تعاونی‌های مرزنشین در دوران دفاع مقدس نباید غافل بود. این تعاونی‌ها به عنوان بازوی اجرایی دولت در مناطق مرزی ظاهر شدند و با واردات کالاهای مورد نیاز و توزیع آن در مناطق مرزی با کمبود اقلام و مایحتاج مردم مقابله کردند.
در همین راستا، طاهر تیلا – مدیرعامل اتحادیه سراسری تعاونی‌های مرزنشینان ایران به تازگی از آمادگی تعاونی های مرزنشینان برای ایفای نقش راهبردی در پشتیبانی مردمی، معیشتی و امنیتی در شرایط سخت اقتصادی خبر داد و گفت: در هنگامه‌ای که ایران اسلامی در معرض تهدیدات بیرونی و شرایط سخت اقتصادی قرار دارد، اتحادیه سراسری تعاونی‌های مرزنشینان کشور، به نمایندگی از صدها شرکت تعاونی و ۱۲ میلیون مرزنشین غیور و وفادار، آمادگی کامل خود را برای ایفای نقشی راهبردی، میدانی و مردم‌پایه در تأمین معیشت، حفظ امنیت و انسجام ملی و تمامیت ارضی کشور اعلام می‌دارد.
وی ادامه داد: به‌عنوان شبکه‌ای مردمی و سازمان‌یافته در قالب تعاونی‌های مرزنشینان در سراسر کشور معتقدیم که مرزنشینان سپر انسانی امنیت ملی هستند و به عنوان ساکنان مناطق مرزی و حافظان طبیعی تمامیت ارضی کشور به شمار می‌روند. تعاونی‌های مرزنشینان می‌توانند به شرط فراهم کردن بسترهای قانونی،لجستیکی و حمایتی،بازوی اجرایی دولت در بهبود و ارتقاء معیشت، توزیع منابع و مقابله با بحران‌ها باشند و همبستگی مردم در مناطق مرزی با نظام، ثروتی ملی است که در شرایط جنگی باید فعال، حمایت و تقویت شود.
به گفته مدیرعامل اتحادیه تعاونی‌های مرزنشینان شبکه تعاونی‌های مرزنشین یکی از بی‌نظیرترین شبکه‌های اجتماعی ـ توزیعی کشور است که با ساختار مویرگی، بومی و مردمی از دل نوار مرزی برخاسته و با خانه به خانه ساکنان مناطق مرزی در ارتباط زنده و دوسویه است از این رو چنین ظرفیت استثنایی می‌تواند با توسعه و به‌روزرسانی سیاست‌گذاری‌ها و حمایت به موقع، نقشی مؤثرتر برای تبادل هوشمند ظرفیت‌های مردمی و حاکمیتی داشته باشد.
تعاونی‌های مرزنشینان می‌توانند در ساماندهی و توزیع هدفمند کالاها و خدمات اساسی اعم از سوخت، غذا و دارو اقدام کنند.در حال حاضر تعاونی‌های مرزنشینان می‌توانند در ساماندهی و توزیع هدفمند کالاها و خدمات اساسی اعم از سوخت، غذا و دارو اقدام کنند. بسیج و ساماندهی نیروهای محلی برای امداد، پشتیبانی و اطلاع‌رسانی سریع در شرایط خاص، تقویت و توسعه کانال ارتباطی مستقیم میان ساکنین نوار مرزی و دولت برای دریافت هشدارها و نیازهای فوری، بسیج توانمندی‌های اقتصادی و تولیدی مرزنشینان جهت تقویت تاب‌آوری محلی با استفاده از پتانسیل‌های بومی، پیشگیری از نفوذ، تهدیدات امنیتی و جنگ روانی دشمن با حضور میدانی و دائمی اعضای تعاونی‌ها در مناطق مرزی از جمله زمینه‌های همکاری و مشارکت تعاونی‌های مرزنشینان است.
در همین راستا رضا وفایی یگانه – معاون اقتصادی اتاق تعاون ایران معتقد است که اکوسیستم کارآفرینی تعاون در شرایط سخت اقتصادی و تحریمی می‌تواند به شکلی مؤثر، تاب‌آوری اقتصادی، انسجام اجتماعی و پایداری تولید را حفظ کند.
به گفته وی مهم‌ترین ویژگی‌های اکوسیستم کارآفرینی در تعاون،مردم محور بودن، تمرکز بر عدالت و رفاه اجتماعی،توجه به نیازهای جامعه محلی و مشارکت و همکاری است.
معاون اقتصادی اتاق تعاون ایران افزایش تاب‌آوری اقتصادی، تقویت انسجام اجتماعی و اعتماد عمومی، ایجاد و پایداری اشتغال در شرایط رکود و تامین نیازهای راهبردی به صورت محلی با مشارکت خود مردم را از جمله بسترهایی ذکر کرد که در سایه اکوسیستم کارآفرینی تعاون می‌تواند شکل گیرد.
وفایی یگانه تاکید دارد که در شرایط سخت اقتصادی و تحریمی که احتمال سوءاستفاده از منابع و کمک‌های دولتی زیاد است، تعاونی‌ها می‌توانند با ساختار شفاف و نظارت دموکراتیک توزیع عادلانه کالا و خدمات را تضمین و دسترسی اقشار محروم را تسهیل کنند. مانع احتکار و رانت‌خواری شده و از گروه‌های آسیب‌پذیر نظیر سالمندان،زنان و جوانان حمایت کنند.
با توجه به آنکه تعاونی‌ها در دوران جنگ به عنوان یک بازوی قدرتمند مردمی در تأمین مایحتاج و نیازهای اساسی مردم ظاهر شدند و در پشتیبانی از رزمندگان و تقویت بنیه دفاعی کشور نقش موثری ایفا کردند باید از این ظرفیت و پتانسیل مغفول مانده در شرایط بحرانی به جهت مقابله با تهدیدات بیرونی و درونی و تامین و توزیع اقلام و کالاهای اساسی بیش از پیش استفاده کرد.
منبع:ایسنا
