تعاونی‌ها بنگاه‌هایی هستند که در توسعه صادرات و کسب بازارهای هدف نقش بسزایی دارند. محصولاتی همچون زعفران، خرما، پسته، فرش، خاویار و … از جمله کالاهای صادراتی به شمار می روند که ارزش افزوده و ارزآوری بالایی را نصیب کشور می کنند و بخش اعظمی از صادرات این کالاها توسط تعاونی‌ها انجام می شود.
بسیاری از کارشناسان، نقش تعاون را به جهت کارکردهای آن در صادرات غیرنفتی، ارزآوری و توسعه اقتصادی تاثیرگذار می‌خوانند و بر لزوم فراهم کردن زیرساخت‌های لازم برای حمایت از بازاریابی و سوق دادن تعاونی‌ها در عرصه صادرات تاکید دارند.
طبق آخرین آمارها صادرات تعاونی‌ها از مرز ۱.۷ میلیارد دلار فراتر رفته و میزان صادرات بخش تعاون ۲۹ درصد رشد داشته است. با وجود آنکه ۷۵ درصد صادرات غیر نفتی کشور به مقصد پنج کشور هدف ترکیه، چین، عراق، هند و امارات است اما تعاونی‌ها از حیث صادرات با تنوع بسیاری روبه رو هستند، به نحوی که بخش عمده‌ای از صادرات تعاونی‌ها به حدود ۱۲ کشور دنیاست و کشورهای عراق، روسیه، ترکیه، پاکستان و افغانستان عمده مقاصد صادراتی آنها را تشکیل می‌دهد.
حامد ویس‌کرمی ـ مدیرکل تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان تهران اخیرا از رشد ۴۵ درصدی صادرات تعاونی‌ها در استان تهران طی ۹ ماهه امسال خبر داده است.
به گفته وی طی سال ۱۴۰۱ صادرات تعاونی‌های استان تهران نسبت به سال ۱۴۰۰ از رشد ۲۱ درصدی برخوردار بوده که این آمار در ۹ ماهه سال جاری نسبت به مدت مشابه سال قبل ۴۵ درصد افزایش را تجربه کرد.
طی سال ۱۴۰۱ صادرات تعاونی‌های استان تهران نسبت به سال ۱۴۰۰ از رشد ۲۱ درصدی برخوردار بوده که این آمار در ۹ ماهه سالجاری نسبت به مدت مشابه سال قبل ۴۵ درصد افزایش را تجربه کرد.
پیشتر مریم کیوانی ـ سرپرست دفتر نوسازی و توانمندسازی تعاونی‌های وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی با اشاره به ظرفیت‌های بالای تعاونی‌ها در حوزه صادرات، حمایت از صادرات و تولیدات شرکت‌های تعاونی را جزو اولویت‌های وزارت تعاون عنوان کرده و گفته بود: تعاونی‌های صادراتی سهم بسزایی در توسعه اقتصاد کشور به ویژه در حوزه بین الملل دارند و در این زمینه وزارت تعاون درصدد راه‌اندازی شورای توسعه صادرات بخش تعاون در کشور است.
به گزارش ایسنا، یکی از موضوعات مهم در بحث رشد صادرات تعاونی‌ها بحث نمایشگاه‌هاست و حضور تعاونی‌ها در نمایشگاه‌ها می‌تواند زمینه توسعه صادرات آنها را فراهم کند، به همین منظور وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، ایجاد بستر توسعه تجارت بین‌المللی تعاونی‌ها را در دستور کار قرار داده تا زمینه حضور آنها در نمایشگاه‌های بین‌المللی و انعقاد قراردادهای متعدد برای مبادله کالا با کشورهای دیگر را فراهم کند.
به اعتقاد کارشناسان، پیش‌بینی مشوق‌های صادراتی برای تعاونی‌های صادراتی و تسهیل فرایند صادرات بخش تعاون از جمله راهکارهای توسعه و تقویت تعاونی‌های صادراتی به شمار می‌رود.
چندی قبل گمرک ایران در قالب تفاهم‌نامه همکاری با معاونت تعاون وزارت تعاون پیش بینی گمرک اختصاصی و استفاده حداکثری از مسیر سبز را به جهت تسهیل و ساده سازی فرایند و رویه‌های تجاری صادرات تعاونی‌ها در دستور کار قرار داد.
سازمان توسعه تجارت نیز با توجه به نگاه دولت سیزدهم به توسعه صادرات غیرنفتی رویکرد خود را بر شناسایی بازارهای جدید صادراتی از جمله کشورهای آفریقایی قرار داد تا تشکل‌های فعال و تعاونی‌ها را در حوزه صادرات غیرنفتی فعال کند.
کارشناسان معتقدند بدون توجه به صادرات به ویژه صادرات غیرنفتی، رشد و توسعه اقتصادی محقق نمی‌شود و رشد پایدار اقتصادی زمانی صورت می‌گیرد که بنگاه‌های تولیدی بتوانند با عرضه محصولات و کالاهای رقابت‌پذیر بازارهای جهانی را در اختیار بگیرند، از این رو با توجه به گسترش تعاملات اقتصادی در سطح جهان و رشد روز افزون صادرات کشورها لازم است گسترش بازارهای جهانی بخش تعاون و توسعه صادرات تعاونی‌ها به عنوان یکی از رویکردهای اساسی وزارت تعاون با جدیت دنبال شود و تعاونی‌ها در راستای ارزآوری و درآمدزایی برای کشور سهم قابل توجهی از بازارهای هدف صادراتی را در اختیار گیرند.
