امروز بیش از ۱۲ هزار هکتار باغ انگور بارور در این شهرستان گسترده است و سالانه بیش از ۲۴۰ تا ۲۷۶ هزار تُن انگور از این باغات برداشت میشود. تولید میانگین بیش از ۲۳ تُن در هکتار، ملایر را بهوضوح در جایگاهی بالاتر از متوسط کشوری قرار داده است.
ملایر بعنوان شهر جهانی انگور، با خاک حاصلخیز، آبوهوای مناسب و تجربه دیرینه در پرورش انگور، ظرفیت بینظیری دارد که حالا با ورود بیش از ۴۵ رقم داخلی و خارجی، میتواند نقشی مهم در تنوعبخشی، افزایش بهرهوری، صرفهجویی در مصرف آب و پاسخ به نیازهای بازار ایفا کند.
ارقام جدیدی از جمله «سیدلس»، «اتوم رویال»، «رد گلوب» و «شصت عروس» توسط باغداران این شهرستان کشت شده و به محصول رسیدهاند.
کشت ارقام جدید انگور میتواند دریچهای تازه برای آینده روشن این شهر جهانی بگشاید؛ آیندهای که در آن باغدار دیگر مجبور نیست فقط به یک رقم انگور و یک بازار محدود دل ببندد، بلکه میتواند با تنوعبخشی، در طول سالزراعی درآمدهای گوناگون داشته باشد. باغداری در ملایر تنها یک شغل نیست، بلکه میراثی است که نسل به نسل با عشق و تلاش ادامه یافته است. باغدارانی که در گرمای تابستان و سرمای بهار و پاییز، بیوقفه پای تاکها ایستادهاند و البته امروز بیش از هر زمان دیگری به امید و حمایت نیاز دارند.
باغداران و پژوهشگرانی که با زحمات شبانهروزی خود این ارقام را در باغها کشت کردهاند، تنها به دنبال افزایش تولید نیستند؛ آنان به دنبال الگویی عملی برای نسل جدید کشاورزیاند، الگویی که هم پاسخگوی تغییرات اقلیمی باشد، هم مصرف آب را کاهش دهد و هم کیفیت محصول را بالا ببرد.
به همین منظور یک پژوهشگر و باغدار ملایری با کشت بیش از ۴۲ رقم انگور داخلی و خارجی، الگویی عملی برای کشاورزان ایجاد کرده است تا علاوه بر مقابله با چالشهایی مانند تغییر اقلیم، بتوانند درآمدزایی مستمر و بازار فروش متنوعتری را تجربه کنند. این باغدار و پژوهشگر حوزه کشاورزی و باغداری از اثر مثبت این اقدام گفت و افزود: اگر باغداران از ملایر یا استانهای دیگر بخواهند ارقام مختلف انگور را روی درخت مشاهده کنند، میتوانند از این باغ بازدید کنند.
کاوه برخورداری در گفت وگو با بیان اینکه در انجام هر کار، داشتن الگوی عملی و عینی میتواند مؤثر باشد، گفت: در این باغ انواع پیوند، آبیاریهای قطرهای و روشهای مختلف هرس پیادهسازی شده تا کشاورزان بتوانند از نزدیک این شیوهها را مشاهده کرده و آموزش ببینند.
باغداران باید به دنبال کشت ارقام مقاوم به تنشهای محیطی باشند
برخورداری با اشاره به جایگاه شهر جهانی انگور ملایر، تصریح کرد: با توجه به اینکه بیشترین رقم انگور کشت شده در ملایر، کشمشی بیدانه سفید و تک محصولی است، باغداران در بازار و فروش وضعیت انفعالی دارند در حالیکه ارقام مختلف انگور مصارف گوناگون دارد؛ برخی برای خشکبار، برخی برای باغوره، برخی برای شیره و برخی نیز برای تازهخوری استفاده میشوند.
وی ادامه داد: اگر باغدار بتواند در باغ خود چند فاز تعریف کند، به جای انتظار برای بازار انفعالی تکمحصولی، میتواند در طول سال زراعی درآمدهای متفاوتی از این ارقام به دست آورد.
به گفته برخورداری، تاکنون باغداران چندین بار به این باغ مراجعه کردهاند و به صورت کارگاهی انواع هرس را آموزش دیده و از ارقام مختلف انگور بازدید کردهاند.
وی با بیان اینکه اجرای طرح فراز در باغات انگور سبب افزایش کیفیت و کاهش هزینههای باغداری می شود، افزود: تغییر اقلیم در حال وقوع است و باغداران باید به دنبال کشت ارقامی باشند که نسبت به تنشهای محیطی مقاومت بیشتری داشته باشند.
این باغدار ادامه داد: مراکز تحقیقاتی داخلی و خارجی روی این ارقام کار کردهاند؛ برای مثال، پایه «ریپاریا» نسبت به باکتریهای خاک مقاوم شده و میتوان ارقام دیگر انگور را روی این پایه پیوند زد تا مقاوم شوند.
انگورهای پیش رس، آب کمتری مصرف میکنند
به گفته برخورداری، انگورهای پیشرس به دلیل رسیدن زودتر، آب کمتری مصرف میکنند و برخی پایههای اصلاحشده نیز مقاوم به کمآبی و خشکی هستند.
وی با بیان اینکه سیستم اداری باید تسهیلات لازم را برای باغداران فراهم کند، گفت: یکی از مهمترین اولویتها برای ارقام جدید، بازار فروش، معرفی این ارقام و همچنین سردخانه و بازار مبادلهای بین استانها و صادرات است.
این باغدار خاطرنشان کرد: گاهی سیستم اداری آنقدر برای باغداران چالش ایجاد میکند که آنان ناامید میشوند.
تازهخوری انگور، بازار بهتری دارد
محمد بیات، یکی دیگر از باغداران ملایری گفت: در این باغ حدود ۲۰ رقم انگور از جمله سیدلس، شصت عروس، عسگری، ریشبابا قرمز و ترکمن چهار کشت شده است.
بیات با بیان اینکه سمپاشی، هرس و سرشاخهکاری در باغات داربستی راحتتر انجام میشود و محصولی با کیفیت و شیرین به دست میآید، به کشاورزان توصیه کرد از ارقام جدید انگور نیز استفاده کنند، چرا که تازهخوری بازار بهتری دارد و زودتر به محصول میرسد.
وی با بیان اینکه توان احداث باغهای فراز برای همه کشاورزان وجود ندارد، گفت: دولت باید با پرداخت تسهیلات کمبهره به کشاورزان میتواند آنان را در این زمینه حمایت کند تا بتوانند به سمت باغات ایستاده بروند.
حمایت جهاد کشاورزی از کشت ارقام جدید
رضا بهراملو، رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان همدان با اشاره به فعالیتهای باغ «کاوه برخورداری» ، گفت: مالک این باغ یک پژوهشگر و نخبه کشاورزی است و حدود ۴۵ رقم انگور با کاراییهای مختلف در این باغ کشت شده است.
وی کیفیت بالای انگور، مصرف کم آب و افزایش عملکرد را از جمله مزایای باغات داربستی برشمرد و با بیان اینکه میانگین عملکرد این باغ بیش از ۴۰ تُن در هکتار است که دو برابر میانگین کشوری محسوب میشود، تصریح کرد: همچنین مصرف آب بین ۲۰ تا ۳۰ درصد کاهش یافته و امکان آبیاری با حداقل آب وجود دارد.
بهراملو ادامه داد: ما به دنبال استفاده از ظرفیت این افراد در حوزه باغبانی، ترویج و آموزش در سطح استان هستیم. وی اجرای طرح فراز را از اولویتهای سازمان جهاد کشاورزی در باغات انگور دانست و افزود: در شهرستانهای ملایر و رزن پیشرفت خوبی در این زمینه داشتهایم و ملایر با بیش از ۳۵۰ هکتار باغ طرح فراز، رتبه اول استان را دارد.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی همدان با بیان اینکه از باغداران برای اجرای طرح فراز حمایت میکنیم و تسهیلات بلاعوض تا سقف ۲۵۰ میلیون تومان به ازای هر هکتار در اختیار کشاورزان قرار خواهد گرفت، خاطرنشان کرد: در صورت تخصیص اعتبارات امسال نیز این روند ادامه خواهد یافت و به باغداران توصیه میکنیم با اصلاح باغات قدیمی، شاهد کاهش مصرف آب و افزایش عملکرد باشند.
کشت ارقام جدید با هدف تنوع بخشی و فرآوری انگور
علیرضا زنگنه، مدیر جهاد کشاورزی ملایر نیز با اشاره به کشت ۴۵ رقم انگور داخلی و خارجی در این شهرستان، گفت: این اقدام در راستای تنوعبخشی و فرآوری انگور انجام شده است.
وی با بیان اینکه کشت ارقام جدید را راهکاری مهم برای بهبود تولید، افزایش مقاومت به تنشها، پاسخ به تغییرات آب و هوایی و تأمین نیازهای بازار دانست، افزود: در توسعه این ارقام باید شرایط محلی، اهداف اقتصادی و توان فنی باغدار در نظر گرفته شود.
وی پربازده بودن، زودرس بودن، اندازه حبه، شیرینی و قند، ماندگاری پس از برداشت، رنگ خوشه و مقاومت به آفات و بیماریها را از جمله مزایای ارقام جدید برشمرد.
زنگنه با بیان اینکه انگور بیدانه سفید ماندگاری پایینی دارد، اظهار کرد: تاکنون ۴۵ رقم انگور داخلی و خارجی با قابلیت تازهخوری و ماندگاری بالا پس از برداشت در ملایر کشت شده است.
مدیر جهاد کشاورزی ملایر با اشاره به اینکه از جمله ارقام خارجی میتوان به سیدلس، روبی سیدلس، اتوم رویال، اتوم کینگ، رد گلوب، کاردینال، کریمسون سیدلس و اسکارلت رویال اشاره کرد، از کشت ارقام داخلی ترکمن، رشه مریوان، صائب، سروش، الماس، یاقوت کبود، رخشا، عقیق، پردیس، شصت عروس، بیدانه قرمز، فخری، بیدانه سفید، ریشبابا، یاقوتی و صاحبی خبر داد.
منبع:ایسنا
